استرس مزمن و افسردگی می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش دهد

عوامل مختلفی می‌توانند در بروز بیماری آلزایمر مؤثر باشند. مطالعه بزرگی در سوئد به این نتیجه رسیده است که استرس و افسردگی پیوند نزدیکی با افزایش ریسک این بیماری دارد. به‌عبارت دیگر، افرادی که سابقه استرس مزمن و افسردگی داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار دارند.

پژوهشگران در مطالعه‌ای سوابق پزشکی مربوط به بیش از ۱.۳ میلیون فرد ساکن سوئد در بازه سنی ۱۸ تا ۶۵ سال را بررسی کردند. آن‌ها به‌طور خاص به‌دنبال افرادی بودند که بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ مبتلا به استرس مزمن، افسردگی یا هر دو تشخیص داده شده بودند. سپس آن‌ها را با افرادی که در این بازه زمانی سالم بودند، مقایسه کردند.

استرس و افسردگی می‌توانند چقدر ریسک آلزایمر را افزایش دهند؟

در ادامه، شرکت‌کنندگان بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ تحت‌نظر گرفته شدند تا بروز بیماری‌های زوال عقل و آلزایمر در آن‌ها بررسی شود. در خلال این دوره، افرادی که سابقه استرس مزمن یا افسردگی داشتند، دو برابر بیشتر از افراد سالم در برابر ریسک ابتلا به اختلال شناختی خفیف یا آلزایمر قرار داشتند. نکته حائز اهمیت این بود که ابتلای همزمان به استرس مزمن و افسردگی می‌توانست این ریسک را تا چهار برابر افزایش دهد.

البته در بررسی نتایج این تحقیق باید چند نکته را در نظر داشت. اول، تشخیص استرس مزمن با روشی مخصوص به نظام درمانی سوئد انجام شده است. دوم، تعداد افرادی که مبتلا به بیماری آلزایمر تشخیص داده شدند، بسیار کم بود. از میان ۱.۳ میلیون نفر، ۴,۳۴۶ نفر استرس مزمن و ۴۰,۱۰۱ نفر آلزایمر داشتند. ۱,۸۹۸ نفر نیز از هر دو مشکل رنج می‌بردند.

سوم، این احتمال وجود دارد که در برخی موارد، نشانه‌های استرس و افسردگی بازتاب‌دهنده آگاهی از افت توانایی‌های حافظه بوده باشد، نه بالعکس. این مطالعه از نوع مشاهده‌ای بوده و به‌همین خاطر نمی‌توانیم آن را برای تأیید یک رابطه علت و معلولی در نظر بگیریم.

اما چرا استرس و افسردگی ممکن است ریسک آلزایمر را افزایش دهد؟ مطالعات دیگری که روی حیوانات انجام شده است، نشان می‌دهد که هورمون کورتیزول (هورمونی که به‌هنگام استرس ترشح می‌شود) می‌تواند با تجمع پروتئین‌های کلیدی آمیلوید و تائو در مغز ریسک ابتلا به آلزایمر را بالا ببرد.

از طرف دیگر، اختلال خواب در افراد درگیر با استرس و افسردگی شایع است، و افراد مبتلا به آلزایمر هم از مشکلات خواب خبر داده‌اند. بنابراین این مؤلفه‌ها می‌توانند روی یکدیگر اثر بگذارند. نتایج پژوهش حاضر در مجله Alzheimer’s Research & Therapy منتشر شده است.