چرا در سخنان پیامبر اکرم (ص) نام حضرت زینب (س) به گفتن یکی از زنان برتر عالم نیامده است؟

به گزارش «»- پیامبر(ص) در حدیثی نام چهار زن را به گفتن برترین زنان عالم آورده اند که نام حضرت زینب(س) در آن نیست. کاربری این سوال را از وبسایت اسلام کوئست پرسیده است که در ادامه جواب اجمالی و تفصیلی کارشناسان این وبسایت را می خوانید:

جواب اجمالی

در رابطه این سخن پیامبر اکرم (ص) که فرمود: «خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمد، و مریم دختر عمران، و آسیه دختر مزاحم همسر فرعون بهترین زنان بهشتند.» جند گمان وجود دارد یکی این که این روایت و همانند آن در صدد گفتن افضل بودن نسبی این افراد است؛ یعنی در زمان فرعون، آسیه برتر از همه بوده، در زمان حضرت عیسی، حضرت مریم اشرف زنان عالم می بود و در زمان پیامبر (ص)، حضرت خدیجه و حضرت فاطمه (س) اشرف بانوان بودند. روایت می خواهد برتری این چهار زن نسبت به زنان عصر خود را گفتن کند. و این منافات ندارد که اولا درجات این زنان با هم یکسان نباشد و یا در عصر دیگر زنان کاملی چون حضرت زینب(س) ظهور نمایند؛ و در خصوص مقام حضرت زینب(س) اگر چه ما به روایت معتبری از پیامبر اکرم (ص) دست نیافتیم ولی روایاتی که از پیامبر(ص) در باره ذریّه حضرت زهرا (س) داخل شده است، عظمت مقام این بانوی بزرگ فهمیده می بشود.

گمان دیگر این است که بر پایه این روایات هیچ زنی به مقامات معنوی آن چهار بانوی محترم نمی رسند.

جواب تفصیلی

در جواب به این سوال باید در نظر داشت که سنجش مقامات معنوی افراد و فهمیدن نسبت بین آنها کار آسانی نیست و آنچه که گفتن می بشود بر پایه ظاهر روایاتی است که به دست ما رسیده است. براین مبنا در رابطه این سخن پیامبر خدا (ص) که فرمود:«خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمد، و مریم دختر عمران، و آسیه دختر مزاحم همسر فرعون بهترین زنان بهشتند.»[۱]چند گمان وجود دارد:

گمان اول این است که معنی کلام پیامبر گرامی اسلام این چنین نیست که فقط چهار زن به حدّ کمال رسیدند، و زن فرد دیگر نمی تواند این چنین موقعیتی را فهمیدن کند. این روایت می خواهد برتری این چهار زن نسبت به زنان عصر خود را گفتن کند. و این منافات ندارد که بین این چهار نفر اختلاف مرتبه باشد و یا در عصر دیگر زنان کاملی چون حضرت زینب(س) ظهور نمایند؛ همانند این که حضرت فاطمه زهرا (س) از بقیه زنان و از همه زنان تا قیامت برتر است و این برتری در روایات هم آمده است.

چنان که آنچه در قرآن کریم درمورد حضرت مریم آمده است: «و به یاد آر هنگامی را که فرشتگان انها گفتند:ای مریم! همانا خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و بر زنان جهان برتری داده است».[۲] مفسران، در رابطه آیه شریفه حرف های اند:«مرادِ آیه شریفه، برتری حضرت مریم (س) بر همه زنان جهان در عصر خود است[۳]. همان طوری که پیامبر اکرم (ص) در جای دیگر فرموده اند: «مریم سرور زنان جهان در عصر خود می بود؛ اما دخترم فاطمه سرور همه زنان جهان از اغاز تا آخر است»[۴]. اگرچه با روایاتی که از پیامبر(ص) در باره عظمت مقام فرزندان حضرت زهرا (س) داخل شده است، عظمت مقام این بانوی بزرگ فهمیده می بشود. همان طوری که امام سجّاد (ع) خطاب به حضرت زینب(س) می فرماید: “…شما بحمدلله عالمه غیر معلمه هستید (دانشمند آموزش ندیده) و فهیمی هستید که فردی چیزی به شما تفهیم نکرده است.”[۵]

آنچه مهم است این است که در هیچ حدیث و روایتی نداریم که این چنین مقامی از حضرت زینب سلب شده باشد بلکه همانطور که اشاره شد فضیلت های بسیاری در روایات در باره حضرت زینب (س) نقل شده است.

گمان دیگر آن است که بر پایه این روایات هیچ زنی به مقامات معنوی آن چهار بانوی محترم نمی رسند.

[۱] . طبری، محبّ الدین احمد بن عبدالله،ذخائر العقبی، ص ۴۲، چاپ و نشر لبنان؛ شیخ صدوق، الخصال، ج ۱،ص ۲۰۶، چاپخانه صدوق، تهران.

[۲] . آل عمران، ۴۲.

[۳] . العروس الحویزی، شیخ عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق رسولی محلاتی، سید هاشم، ج ۱، ص ۳۳۶ و ۳۳۸، اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ قمری.

[۴] تفسیر نور الثقلین، ج ‏۱، ص ۳۳۸.

[۵] . بحارالأنوار ج ۴۵، ص ۱۶۴