آنالیز بازی رضا عطاران در نقش ایرج در سریال «دفتر یادداشت» /سنگ همه رضا برای ایرج

رضا عطاران را چندین دفعه در نقش‌های گوناگون کمدی دیده‌ایم. او در سریال‌های خودش طبق معمول نقش مردی به کلمه آویزان و کنه را بازی می‌کرد که دلش می‌خواست مدام از دیگران منفعت‌کشی کند و تقصیرها را گردن فرد دیگر بیندازد. او اکنون در سریال «دفتر یادداشت» با نگه داری برخی ویژگی‌های رفتاری شخصیت‌های دلنشین قبل، با خصلت‌های جدیدی معارفه می‌بشود.

ایرچ پیرمرد حواس پرتی است که در عین حال زیاد هم باهوش است.

حواس پرت اما باهوش | در وهله اول او را به گفتن مردی مسن که حافظه‌اش را از دست داده و چیزی از قبل برای نمی‌آورد می‌شناسیم؛ مردی که نه تنها خواهر و دوست صمیمی‌اش را از یاد برده که حتی یادش نیست روی بدنش رد ماه‌گرفتگی دارد و در چه خانه‌ای زندگی می‌کرده. با این حال به گفتن یک کارآگاه قدیمی، تا این مدت هم هوش سرشاری دارد و توانایی بالا در کشف معماهای قتل. او زیاد تر از همه چیز به جستوجو حل مسائل شگفت است و مدام بدون این که فردی از او بخواهد، خودش را دچار پرونده‌های گوناگون می‌کند. در تکه دوم هنگامی سوار ماشین مامور پلیس می‌بشود بلافاصله از روی عکس‌هایی می‌بیند درمورد قاتل گمانه‌زنی می‌کند و به همه سرنخ‌های منتهی به کشف قاتل می‌رسد. حتی از پلیس می‌خواهد روی کمکش حساب کند.

ایرج علاقه عجیبی به کشف معما دارد.

علاقه مند به کشف معما | علاقه ایرج به کشف معمای قتل زیاد تر از همه در ماجرای مرگ خواهرش نمود اشکار می‌کند. خواهر ایرج قبل از مرگش برای او یادداشتی گذاشته و از نشانه‌ای سخن بگویید به بین آورده که در کودکی هروقت مشکلی برایش پیش می‌آمده آن را نقاشی می‌کرده، اکنون ایرج درست زیر فرشی که جنازه خواهرش اشکار شده همان نشانه را می‌بیند و یقین است خواهرش نمرده و به قتل رسیده است. به همین علت هم می‌خواهد هرطور شده قاتل خواهرش را اشکار کند. دلنشین اینجاست که او اصلا نمی‌داند خواهری هم داشت و هیچ چیز از او به یاد نمی‌آورد. حتی اسمش را هم نادرست می‌گوید اما برایش مهم است که حتما قاتلش را اشکار کند.مسئله قابل دقت این که ایرج فقط اتفاق‌های قبل دور را از یاد برده و حافظه مختصر مدتش مشکلی ندارد. از این رو مسائلی را که این دو تکه در جریان آنها قرار گرفته به‌خوبی یادش است و مدام درمورد‌شان سخن می‌زند. با این حال گهگاه قاطی می‌کند و جملات را بعد‌وپیش می‌گوید و یک مرتبه سخن‌های بی‌ربط می‌زند یا رفتاری شگفت از خودش مشخص می کند.

یکی از ویژگی‌های ایرج عکس العمل سریع به اتفاقات و آدم‌های پیرامونش است.

عکس العمل سریع به اتفاقات | یکی از بامزه‌ترین ویژگی‌های او رک بودن و عکس العمل سریع به اتفاق‌ها است. هنگامی وسط سخن بگویید راجع به قتل خواهرش، دختری را از شیشه ماشین می‌بیند، بلافاصله عکس العمل مشخص می کند و از او با اصرار شماره تلفن می‌خواهد یا موقعی که می‌فهمد شلوار حمید خیس شده بدون ذره‌ای احتیاط مدام او را مسخره می‌کند و حتی در اداره پلیس هم از آن سخن می‌زند. هنگامی حس می‌کند در مجتمع محل زندگی‌اش، پسری مزاحم دختری شده به او دعوا می‌کند و وسط بازی هم تا جایی که می‌تواند به او صدمه می‌رساند. روبه رو او با مدیر آسایشگاه هم بامزه است. کوچکترین قیمت و احترامی برایش قائل نیست و اصلا از او نمی‌ترسد. حتی با او شوخی هم می‌کند.

زوج عطاران و حسن معجونی در قالب شخصیت‌های «ایرج» و «حمید» دلنشین از کار درآمده است.

ایرج و حمید یک زوج بامزه | همراهی او با حسن معجونی هم در این سریال زیاد موفق از آب درآمده. ایرج و حمید که تا این مدت به درستی نمی‌دانیم چه قبل‌ای باهم داشته‌اند، اکنون با ویژگی‌های خاصشان همانند قطعات پازل کنار هم چفت شده‌اند و روی الگوی ابله و ابله‌تر پیش می‌روال. حمید هوشیارتر و حواس‌جمع‌تر به نظر می‌رسد و نقش مغز متفکر را کنار ایرج ایفا می‌کند. درواقع در همه طول این دو تکه، می‌بینیم که حمید مدام از حرکت ایرج حرص می‌خورد و می‌خواهد هرطور شده مشکلاتی که را که تشکیل می‌کند حل‌وفصل کند. یکی از دلنشین‌ترین قسمت‌های تکه دوم جایی است که ایرج می‌خواهد دامن را به دختر ماشین بغلی بدهد و حمید از شدت خجالت توی صندلی فرو رفته و صورتش را پوشانده است.ایرج با این گریم متفاوت و رفتارهای متضادی که از خودش ابراز می‌دهد می‌تواند به یکی از نقش‌های بامزه کارنامه رضا عطاران تبدیل بشود.

تا به حال دو تکه از سریال «دفتر یادداشت» به کارگردانی کیارش اسدی‌زاده در پلتفرم فیلم‌نت انتشار شده است.

۲۲۰