اگر من هم داخل استادیوم بودم، فحش می‌دادم و بطری پرت می‌کردم/این دربی زیاد بی‌ریخت می بود » اصفهانیا

عرفان حاج بابایی: صد و دومین دربی پایتخت یکی از پرحاشیه ترین و جنجالی ترین بازی های تاریخ این دو تیم لقب گرفت. دیداری که با فراز و نشیب های زیاد در نهایت با نتیجه مساوی ۱-۱ به آخر رسید اما داستان های مربوط به دربی سپس از سوت آخر هم هم چنان ادامه دارد و دو تیم و اعضای آن ها به هیچ گفتن تصمیم عقب نشینی ندارند.
برای بازدید شرایط دربی و جدل های حوالی آن، به سراغ بهروز رهبری فرد رفتیم. فردی که خود در دوران بازی اش، از دربی باز ها می بود و مدام پای ثابت همه جنگ های درون زمین. او گفت و گو با دفاع کننده اسبق پرسپولیس را در ادامه می خوانید.

اگر موافق باشید، سخن بگویید را از دربی عصر پنجشنبه اغاز کنیم. دیداری که مطابق معمول پر حاشیه و جنجالی جستوجو شد و درنهایت دو تیمی که دو سبک متفاوت از فوتبال را به نمایش می گذاشتند، با نتیجه تساوی به کار خود آخر دادند.

به نظر من یکی از بی ریخت ترین دربی های تاریخ را دیدیم. اگر در نیمه اول آقای بیرانوند درون دروازه پرسپولیس نمی ایستاد و به قول فوتسالی ها «پاور پلی» انجام می شد هم هیچ اتفاقی نمی افتاد چون استقلال از نیمه زمین خود به این سمت نمی آمد. این واقعا چه فوتبالی است که مردم باید ۴۵ دقیقه آن را تحمل کنند؟ در نیمه دوم استقلال یک مقدار جلو آمد اما دو تیم فقط صاحب یکی، دو زمان شدند که این تک موقعیت ها در فوتبال محلی هم اتفاق می افتد. روی سخن بگویید من با بازیکنان و اعضای کادرفنی دو تیم است. مردم به این دو تیم علاقه دارند و سالی دو بار، زمان تماشای بازی این دو تیم را دارند. در سطح جهان هنگامی دربی های حساس و مهم برگزار می بشود، همه لذت قسمت است. از گل و اخراج گرفته تا موقعیت های پرشمار روی دروازه های طرفین. دربی روز پنجشنبه ما اما هیچ چیزی درونش نداشت جز این که درمورد VAR مدام سخن بگویید می بشود. الان اگر از دو تیم سوال بشود که کارکرد فنی شما در دربی چطور می بود، نمی دانم که چه جوابی دارند. پرسپولیس چه کاری برای گلزنی در طول جریان بازی انجام داد؟ اگر دفاع کننده و دروازه بان استقلال مرتکب نادرست نمی شدند، پرسپولیس به گل می رسید؟ استقلال هم اگر VAR نبوده است می توانست به پنالتی برسد و گل بزند؟

این در حالی است که دو سرمربی شناخته شده و با دانش و جوان روی نیمکت هر دو تیم وجود دارند.

اتفاقا شگفتی من هم از همین است که مگر می بشود دو تیم بزرگی که کادرهای فنی ای دارند که زیاد خوب سخن بگویید می کنند و کری می خوانند، در زمین هیچ چیزی برای اراعه نداشته باشند. اگر اهل کری خواندن هستید، باید سخن هایتان را درون زمین بزنید. وگرنه من هم می توانم در خانه و از زیر لحاف بشینم و کری بخوانم. درستش این است که درون زمین نشان دهیم که «چند مرده حلاج» هستیم. من به گفتن یک تماشاگر تلویزیونی معتقدم که دو تیم هیچ حرفی نداشتند. قطعا اگر من هم در آن سرما پول بلیت می دادم و به استادیوم می رفتم، از خشمگینی فحش می دادم و بطری پرت می کردم! چون از خودم می سوال کردم که من برای چه به استادیوم آمدم؟ آمدم چه چیزی را ببینم؟ آیا فقط آمده بودم که تنش و درگیری دو نیمکت را ببینم؟ یقیناً که آقا یحیی داخل حاشیه نشد و کار او را در سکوت جستوجو کرد اما از نیمکت استقلال واقعا یک سری رفتارها دور از انتظار می بود. جواد نکونام، مهدی هاشمی نسب و علی سامره از بزرگان فوتبال ما می باشند و نباید یک سری رفتارها را انجام بدهند چرا که در این صورت، دیگر توقعی از آن بازیکن جوان درون زمین نمی رود. زمان ما، می خواستیم در زمین دعوا کنیم اما ۱۰ نفر از بیرون جلوی ما را می گرفتند. امروز اما انگار این قصه برعکس شده است.

به نظر می آید که همه در آن جو پر تنش و پر هیاهوی دربی حل می شوند حتی اگر شخصیت های بزرگی باشند و احتمالا یکی از دلایل کیفیت پایین فنی دربی هم همین حساسیت های بالا باشد.

من قبول دارم که استرس و سختی بسیاری روی همه در بازی دربی وجود دارد ولی الان همه چیزهایی که یک فوتبالیست برای کیفیت خوب نیاز دارد، برایش فراهم است. تغذیه، تمرین، بدنسازی، اردو، هتل و پول هایشان کاملا سر جایش است. زمان ما که این خبرها نبوده است! یک سال قرارداد می بستیم و دو سال سپس پول مان را می گرفتیم. فوتبالیست های الان برای چی نباید خوب باشند؟ ماشین خوب ندارند؟ خانه خوب ندارند؟ درآمدشان پایین است؟ من می گویم اگر شما نتوانید جلوی استرس خود را بگیرید، بعد برای چه آن جا هستید؟ زمان ما ۱۲۰ هزار تماشاگر به استادیوم می آمد، الان اما نصف استادیوم پر می بشود. اگر قرار است فوتبال شما در این حد باشد که اگر تماشاگران از ۱۰ هزار نفر بشوند ۲۰ هزار نفر پای شما درون زمین بلرزد، نمی بشود روی شما اسم فوتبالیست گذاشت.

آن چه که از دربی های دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ به یاد داریم، این است که همیشه استادیوم به شکل کامل پر بوده و در هر دو تیم، ستاره های بزرگی وجود داشتند که اسم و رسم شان تکرار نشدنی است. با این حال، بازی های آن زمان استقلال-پرسپولیس به مراتب با کیفیت تر و دیدنی تر بوده.

در آن زمان چهره هایی نظیر علی پروین و ناصر حجازی یا منصور پورحیدری روی نیمکت دو تیم می نشستند و بازیکنانی در زمین بودند که اسم شان را تریلی نمی توانست بکشد. من می پذیرم که دربی حساس است. ولی مگر در کشورهای دیگر دربی نداریم؟ الکلاسیکو بین بارسلونا و رئال مادرید دربی نیست اما مگر از آن بازی حساس تر در جهان داریم؟ ببینید چه نتایجی در آن رقم می خورد. اما اینجا دو تیم به محوطه جریمه یکدیگر نمی رسند و این دیگر ربطی به حساسیت و استرس ندارد.

احتمالا کیفیت پایین دربی به این علت است که دو طرف نمی خواهند به هیچ قیمتی بازی را ببازند.

دقیقا! نمی خواهند ببازند و آماده می باشند تا سپس از سوت آخر، همه چیز را توجیه کنند. من خدا را شکر می کنم که VAR در دربی می بود و همه کاسه کوزه ها را سر آن شکستند. یعنی الان هم استقلال و هم پرسپولیس به این قضیه معترض است و این برای من زیاد دلنشین است.

این همه انها گفتند که سیستم پشتیبانی داور ویدیویی بیاید تا مشکلات قضاوت و حواشی فوتبال ما از بین برود. اما گویا در اولین توانایی VAR شرایط آنجور که انتظار می رفت پیش نرفت و باز همه شاکی بودند.

به نظر من که شرایط بدتر شد. اگر این سیستم نبوده است، فردی چیزی نداشت که درمورد این بازی بگوید. من فکر می کنم خود مربیان دو تیم هم خجالت بکشند که راجع به سطح فنی تیم هایشان چیزی بگویند. الان مردم مدام دارند درمورد پنالتی و اخراج و… سخن بگویید می کنند و این به لطف VAR است که فردی درمورد مسائل فنی سخن بگویید نمی کند. اگر VAR نبوده است به گمان زیاد من و شما هم موضوعی برای سخن بگویید کردن نداشتیم.

بعد از آخر بازی، موج عجیبی از مصاحبه های طرفین علیه هم و در ادامه، شکایت های دو تیم بر ضد یکدیگر در کمیته انضباطی اغاز شد و در حالی که دو روز از آخر دربی می گذرد، هم چنان هم ادامه دارد. ریشه این چنین اتفاقاتی را در چه چیزی می دانید؟

این رفتارها کاملا برای درپوش گذاشتن روی ضعف های فنی است. هنگامی شما در دعوا نمی توانید مشت بزنید، از دور فحش می دهید! این ها در زمین زورشان به هم نرسید بعد اول به سراغ VAR رفتند. سپس علیه هم مصاحبه کردند و سپس هم از هم شکایت کردند. این یکی او گفت زمین کج است و آن فرد دیگر او گفت فلان شخص، فلان کار را کرد. شما بار فنی فوتبال تان را بالا ببرید، همه این مسائل درونش حل می بشود. مردم هم می پذیرند که یکی، دو نادرست قضاوت در طول جریان بازی امری طبیعی است. ما همه چیز را ول کرده ایم و چسبیده ایم به داور.

یکی از مسائلی که سپس از دربی مورد او گفت و گو قرار گرفت، نحوه خوشحالی جواد نکونام سپس از گل لحظات پایانی استقلال می بود. عده ای اعتقاد دارند او بیشتر از اندازه خوشحال می بود و عده ای دیگر هم بر این باور می باشند که با دقت به شرایط بازی و این که حق استقلال حداقل مساوی در دربی می بود، این خوشحالی طبیعی می بود. نظر شما در این خصوص چیست؟

به نظر من آن حرکات چندان دلنشین نبوده است و زیاد جایگاهی نداشت. مگر در بازی های حساس هر گلی که زده می بشود، مربی ها این چنین کاری می کنند؟

دو مثال برایتان می زنم. در همان دربی معروف سال ۱۳۷۹ که ۲-۲ مساوی شد و خود شما هم در آن بازی برای پرسپولیس گلزنی کردید، هنگامی در آخرین لحظات بازی علی کریمی گل مساوی را برای پرسپولیس به ثمر رساند، ناصر ابراهیمی که دستیار علی پروین می بود، با یک وضع عجیبی به خوشحالی پرداخت و به سمت بازیکنان پرسپولیس دوید. یا در آن دربی که جری بنگستون در دقیقه ۹۵ دروازه مهدی رحمتی را باز کرد و بازی ۱-۱ شد، ناظر این چنین خوشحالی هایی بودیم و به نظر طبیعی می آید.

نوع خوشحالی بعد از گل خودش می تواند معانی بسیاری داشته باشد. خوشحالی آقای نکونام مقداری تحریک آمیز می بود چون به سمت نیمکت پرسپولیس می بود. اگر همان حرکت را به سمت هواداران استقلال می کرد، فردی هیچ حرفی نمی زد. ولی باز هم می گویم که این حاشیه ها نباید علتبشود که فراموش کنیم دربی هیچ بار فنی ای نداشت!

یک سوالی که ذهن همه علاقه مندان به فوتبال را به خود مشغول کرده این است که در دل این همه حاشیه و جنجال و درگیری، دیگر چه چیزی برای لذت بردن از اصل فوتبال باقی مانده است؟

گفتم که اگر من هم در استادیوم بودم، قطعا رو به بطری پرت کردن می آوردم. چون چیزی برای لذت بردن نبوده است. آن هم در شرایطی که آدم فوتبال عربستان را می بیند و رو به قیاس می آورد. عربستانی که روزی هیچ جایگاهی در فوتبال نداشت. قطر هم دقیقا این چنین وضعیتی دارد. ما یک زمان با تیم دوم پرسپولیس، تیم ملی قطر را ۲-۰ ناکامی می دادیم. امروز اما قطر بهترین شرایط فوتبالی را دارد و جام جهانی را برگزار می کند. آن ها دارند پیشرفت می کنند و ما واقعا جستوجو چه چیزی هستیم؟ ما فقط زبان داریم و می توانیم علیه هم سخن بزنیم. هنگامی قرار است در رابطه مسائل فنی صحبتی بشود، فقط آقا یحیی و آقا جواد باید سخن بگویید کنند. من نمی دانم چرا آقای بادامکی یا آقای سامره داخل این او گفت و گو ها می شوند؟ این عزیزان دقیقا چه کاره می باشند که درمورد مسائل فنی سخن بگویید می کنند؟ شما به جای این که در مقام معاون یا سرپرست به جستوجو آرام کردن جو باشید، بدتر آتش بر پا می کنید؟

احتمالا خود این افراد هم می دانند که نباید داخل این چنین او گفت و گو هایی شوند اما به قدری سختی از سوی هواداران زیاد است و در فضای مجازی و حقیقی مدام می گویند که باید از حق تیم دفاع کنید و موضع بگیرید که دیگر راهی جز این مدل سخن بگویید ها نمی ماند.

من الان خودم را جای حسین بادامکی می گذارم. از چه چیزی باید دفاع کنم؟ تیمم خوب بازی کرده که بخواهم دفاع کنم؟ پنالتی استقلال به نادرست اظهار شده که بخواهم اعتراض کنم؟ مگر در بازی چند هفته پیش منچسترسیتی روبه رو تاتنهام، داور در ثانیه های آخر بازی آن سوت نادرست را نزد و موقعیت مسلم گلزنی را از منچسترسیتی نگرفت؟ بلافصله بعد از آخر بازی همه چیز همه شد و رفت! در رابطه آقای سامره هم حرفم همین است. برای مثال استقلال در زمین چه کار کرد که سامره بخواهد بگوید جلوی ما را گرفتند و نگذاشتند بازی را ببریم؟ برای مثال استقلال موقعیت تک به تکی را از دست داد؟ توپ را داخل دروازه کردید و گل شما را قبول نکردند؟ طرفین فقط دارند به هم بی احترامی می کنند و این بی احترامی مدام در حال گسترش یافتن است. من مطئنم تا دربی برگشت این او گفت و گو ها ادامه خواهد داشت و اسباب سرگرمی همه فراهم می بشود.

مدیران دو باشگاه و اعضای هیئت مدیره هم مدام به جستوجو دیده شدن از طریق سخن بگویید های گوناگون در رسانه ها می باشند.

الان شما اسم اعضای هیئت مدیره رئال مادرید، بارسلونا و بایرن مونیخ را می دانید؟ پسر من الان همه اعضای هیئت مدیره پرسپولیس و استقلال را می شناسد چرا که این ها از صبح تا شب در رسانه ها در حال سخن بگویید کردن می باشند. فکر نمی کنم خود بازیکنان دو تیم تا این اندازه مشغول سخن بگویید با رسانه ها باشند. ای کاش به جای این همه جلب دقت، مقداری به فکر حل شدن مشکلات باشگاه بودند. الان آقای درویش برای پرسپولیس چه کار کرده است؟ چه مشکلی را حل کرده؟ همه فقط می خواهند دیده شوند و از این باشگاه به جاهای بزرگتر و پست های بهتر بروند. یک پیشکسوت پرسپولیس را دعوت نکردید که بازی دربی را از نزدیک ببیند و خودتان می روید کنار سخنگوی دولت می نشینید. مدیرعاملی در این باشگاه ها پله خوبی برای پست های بعدی است. آقای درویش را تا قبل از وجود در پرسپولیس هیچکس نمی شناخت اما الان چطور؟ از برکت پرسپولیس، با رونالدو هم عکس دارد. من مطمئنم آقای درویش چیز بسیاری از فوتبال نمی داند. در زمان ما، آقای اکبر غمخوار مدیرعامل می بود و سخن بگویید از سیستم «سه، پنج، سه» می کرد!

آقای رویانیان هم در زمان مدیرعاملی پرسپولیس یک بار حرف های می بود که به جستوجو کسب ۱۲ امتیاز از سه بازی آینده هستیم!

آقای رویانیان یک بار برای پیشکسوتان جلسه گذاشته می بود. من و افشین پیروانی خودمان را به او معارفه کردیم چون ما را نمی شناخت. در ادامه، مجتبی محرمی داخل جلسه شد و ما فکر می کردیم که حداقل دیگر مجتبی محرمی را می شناسد. رویانیان از افشین پیروانی سوال کرد ایشان چه فردی است؟ افشین پیروانی هم او گفت که ایشان مجتبی محرمی است. رویانیان سوال کرد عکاس است یا هوادار؟ من به رویانیان گفتم ایشان اسطوره پرسپولیس و تیم ملی است. شما اسم او را هم نشنیده اید؟ رویانیان هم او گفت خیر، چون من زیاد در فوتبال نبوده ام! درویش هم دور از انتظار است فرق چندانی با او و دیگران داشته باشد. هنگامی این چنین مدیرانی بر سر کار باشند، همه به خودشان اجازه می دهند که راجع به هر چیزی سخن بگویید کنند. زمان ما یک علی پروین می بود و بس. مگر دیگر فردی جرعت داشت که سخن اضافه بزند؟ یک بار با پاس بازی داشتیم و ۸۰ هزار نفر در ورزشگاه بودند. در آخرین لحظات قبل از اغاز مسابقه، ناصر خان ابراهیمی پای تخته مشغول گفتن مسائل فنی می بود و در این میانه، احمدرضا عابدزاده و حمید استیلی مطابق معمول مشغول آدامس جویدن بودند. یک دفعه در یک لحظه که در رختکن سکوت برقرار شد، آدامس این دو نفر یک صدایی داد و علتعصبانیت علی پروین شد و او گفت که این دو نفر امروز بازی نمی کنند و آن ها را از ترکیب خارج کرد. هر چه ما گفتیم که این دو نفر ستاره های تیم می باشند و نصف این جمعیت، به عشق عابدزاده به استادیوم آمده، علی پروین قبول نکرد و او گفت اگر قرار باشد ببازیم هم اشکالی ندارد اما بازیکن باید یاد بگیرد که جلوی بزرگترش آدامس نجود. هنگامی این چنین بزرگتری بالای سر تیم باشد، بقیه حساب کار دستشان می آید. هنگامی آقای درویش و معاونش و اعضای هیئت مدیره باشگاه مدام مشغول مصاحبه کردن و محکوم کردن داور و زمین و زمان می باشند، دیگر از بقیه چه انتظاری می توان داشت؟

همین شرایط است که علتشده تا یک دلسردی عمیقی نسبت به فوتبال در جامعه تشکیل بشود و حتی برگزاری مسابقه ای همانند دربی هم نتواند شور و شوق خاصی تشکیل کند.

من زندگی ام را در فوتبال گذاشتم. آن زمان به ما می انها گفتند شما یا دیوانه هستید یا عاشق. آخرین قرارداد من با پرسپولیس ۱۳ میلیون می بود که ۹ میلیونش را تا الان به من نداده اند. یعنی آخرین پولی که من از پرسپولیس گرفتم و یک فصل بازی کردم، ۴ میلیون تومان می بود. فردی الان این سخن ها و این رقم ها را از ما باور نمی کند و فکر می کند که ما افترا می گوییم. این فوتبال الان اما اینقدر ضعیف شده که حتی منی که عاشق فوتبال هستم، تلاش می کنم زیاد کمتر فوتبال داخلی را ببینم چون حرص می خورم که چرا اینقدر همه چیز سیر نزولی اشکار کرده. شما دیگر همانند علی کریمی، ناصر محمدخانی و حمید درخشان را در این فوتبال نمی بینید. هنگامی عابدزاده از پله های استادیوم بالا می آمد، ورزشگاه منفجر می شد. بازیکنان جاری اما با همان موی مرتبی که داخل زمین می شوند، با همان موی مرتب و تافت زده هم از زمین خارج می شوند.

به نظر می آید که این کم شدن همه جانبه که در همه ارکان جامعه و ورزش وجود دارد، یقه فوتبال را هم گرفته چرا که نمی توان فوتبال را تافته ای جدابافته از دیگر مسائل دانست.

الان شما ببینید در والیبال، ما چند زمان است که بلاتکلیف هستیم و تیم ملی ما سرمربی ندارد؟ الان اگر بگویند تیم ملی فوتبال ایران نمی تواند از لژیونرهایش منفعت گیری کند، چه اتفاقی برای ما می افتد؟ فکر نمی کنم بتوانیم ۱۸ بازیکن از داخل برای تیم ملی جور کنیم. خدا پدر و مادر این چند باشگاه اروپایی را بیامرزد که بازیکنانی نظیر طارمی و آزمون و جهانبخش را در خود جای داده اند تا سطح فوتبال این ها بالا برود و پرورش اشکار کنند. الان بر فکر اگر مهدی طارمی نباشد، شهاب زاهدی می خواهد جای او را پر کند؟ زاهدی تکنیک خاصی دارد؟ گلزن است؟ بدن می تواند بگذارد و بچرخد و شوت بزند؟ مهدی طارمی ۲۰ الی ۳۰ متر توپ را حمل می کند و موقعیت سازی می کند. سردار آزمون هم به همین ترتیب. شرایط آن ها زمین تا آسمان با بازیکنان داخلی فرق می کند. متاسفانه فوتبالیست در سرزمین ما کم شده است. فوتبالیستی که شما را به استادیوم بکشاند و کاری کند که از فوتبال لذت ببرید.

در همه این سال های تازه احتمالا فقط مهدی قایدی می بود که توانست نمود هایی از یک اتفاق و ستاره آینده دار را در خود پدیدار کند که او هم یقیناً فعلا جایی در تیم ملی ندارد.

او هم فعلا در سطح فوتبال ایران و امارات توانسته بدرخشد و نتوانسته راه به فوتبال اروپا اشکار کند چرا که درخشش در فوتبال اروپا اصلا کار آسانی نیست. علیرضا بیرانوند الان بهترین گلر ایران است اما همه به یاد دارند که هنگامی به اروپا، چه اتفاقی برای او افتاد و ناچار شد که زیاد سریع به ایران برگردد. فاصله ما نه با فوتبال اروپا بلکه با همین فوتبال آسیا هم دیگر زیاد شده است. اینگونه که امثال ژاپن و عربستان در حال پیشرفت می باشند، امیدوارم که اصلا با آن ها در جام ملت ها رو به رو نشویم. در کل فکر می کنم که فوتبال ایران دیگر آن کیفیت و جذابیت دهه ۶۰ و دهه ۷۰ را ندارد.

۲۵۴ ۲۵۱