جشنواره امسال خنثی نبوده است و با همه نهادها او مباحثه داشت/تبدیل فیلم‌ساز جسور به محافظه‌کار قوت مستند را از بین می‌برد/ «هاب» مستندسازی منطقه می‌شویم

هویت بصری و افزایش مخاطب

حمیدی مقدم می‌افزاید: هویت بخشی بصری، کاری است که با رضا عابدینی انجام شد، رنگ نارنجی- سبز، هویت بصری ما را ساخته و استمرار آن در این سال‌ها نقطه شناخت و اختلاف ما با بقیه جشنواره‌های را رقم‌زده است. مسئله دیگر این است که ما تلاش کرده‌ایم سال‌به‌سال سرفصلی را به جشنواره اضافه کنیم که علتتقویت هویت فرهنگی ما بشود، از جمله آن‌ها اکران آنلاین فیلم‌های جشنواره و این چنین افزایش مخاطب به دایره مخاطبان کلاسیک سینمای مستند است.

مخاطبان کلاسیک سینمای مستند همیشه همراه ما می باشند اما افزایش مخاطب و تشکیل بستر برای وجود اقشار گوناگون کاری است که بر مبنای فکر و ایده‌های مهم ما شکل گرفته است.

او پافشاری می‌کند: سینمای مستند سال‌ها بدون مخاطب گسترده بوده است. یک فیلم مستند را در بهترین حالت ۵۰۰ نفر می‌دیدند و ۵ نفر درمورد آن تاثییر چیزی می‌نوشتند، سینمای مستند محصور در جریان روشنفکری می بود و بدون ربط با توده و عامه مردم. شکستن این سد و تشکیل ربط سینمای مستند با مردم از مهم‌ترین ایده‌های من و گروه ما برای جشنواره سینماحقیقت بوده است.

دبیر جشنواره در جواب به این سوال که خلأ و چالش تشکیل سدی در این ربط نیست، می‌گوید: چالش تشکیل یکی از مشکلاتهای ما می بود، بعلاوه در نظر داشته باشید این جشنواره همه امید بچه‌های مستندساز است، به بر این مبنا تشکیل تحول برای همه سطوح یک الزام می بود. باید ریل‌گذاری می‌کردیم تا مسیرهای ارتباطی شکلی معنادار به خود بگیرند. به عبارتی نیاز می بود که مستندسازان، بسازند و حتماً جایی برای عرصه و تماشای آثارشان در سطح وسیعی وجود داشته باشد که حذف نشده و در حیات فرهنگی جامعه باقی بمانند. مخاطب محدود و عدم ربط اجتماعی فراگیر می‌تواند این ژانر سینمایی را به هنری موزه‌ای تبدیل کند.

حمیدی مقدم در جواب به این که برای این دو چالش چه ایده اجرایی داشتید، تصریح می‌کند: یک افق برای تشکیل، دقت به زمان سرزمینی می بود، منفعت گیری از بضاعت زیاد خوب و مغفول مانده، استان‌های سرزمین است. جوانان در سراسر ایران بضاعت بالایی برای تشکیل آثار و مطرح مسائل خود در سطح ملی دارند. کشف توانایی های جوان استانی یک زمان برای سینمای مستند و داستانی است. استعدادهایی جسور و خلاق که امسال حضوری کاملاً متفاوت و برجسته دارند.

او در ادامه می‌گوید: افق فرد دیگر که برای آن تلاش می‌کنیم، تبدیل شدن جشنواره سینماحقیقت به «هاب» سینمای مستند منطقه است. سینماحقیقت برنامه دارد که جوانان مستندساز منطقه از عراق و سوریه و عربستان و… گرفته تا تاجیکستان و افغانستان و… تا مالزی و اندونزی و… به این فکر کنند که اولین سکوی پرتاب فیلمشان سینماحقیقت است. این امکان با دقت به جایگاه سینمای ایران وجود دارد و مقدمات فراهم شده است و برای تحقق آن قدم برمی‌داریم. من امسال با همه میهمان خارجی این قضیه را به‌طورجدی نقل کرده‌ام.

دبیر جشنواره سینماحقیقت درمورد زمان‌های حاضر برای جوانان و سینمای مستند در ادامه می‌افزاید: ما تلاش کرده‌ایم تا با بضاعت‌های داخلی انگیزه‌های مستندسازان برای تشکیل را افزایش دهیم، منفعت گیری از زمان شبکه نمایش خانگی برای اکران آثار مستندسازان یکی از آن انگیزه‌ها است.

نگاه امیدبخش به آینده سرفصل تازه جشنواره

حمیدی مقدم درمورد ویژگی آثار یافته به جشنواره امسال با اشاره به این که رویکردی زیاد تازه در حال رشد است پافشاری می‌کند: مستندسازان امروز کارهایی خلاقانه و دردمند می‌سازند. اگر به آثار امسال نگاه کنید، مطرح معضلات اجتماعی موج می‌زند؛ اما یک سرفصل تقریباً آثار را از آثار سال‌های پیش جدا می‌کند و آن امیدواری به آینده است. زیاد دلنشین است که آثار بدون هیچ تحمیلی برآمده از توانایی زیسته فیلم‌ساز است و با مطرح عمیق‌ترین مشکلات و معضلات باز هم نگاه فیلم‌ساز آینده محور است و امیدبخش. تقریباً در همه آثار آمده چه از نهادهای دولتی و چه از قسمت خصوصی این نگاه وجود دارد. باور کنید به‌گفتن دبیر جشنواره نمی‌گویم و اغراق نمی‌کنم، اما شگفت‌آور است که آثار از همه سلایق تقریباً این ویژگی را دارند. این یک زمان و بضاعت است که باید غنیمت شمرده بشود.

در جواب به چرایی این نگاه، حمیدی مقدم می‌گوید: با همه تلخی، عشق به آینده و ساختن آن، احتمالا علت این نگاه امیدبخش است. جشنواره‌های خارجی نوعی خاص از سینما را می‌پسندند و طوری خاص را جذب می‌کنند، آن سلایق در گرایش‌ها برخی از فیلم‌سازان مستند اثرگذار می بود؛ اما وجود یک جشنواره داخلی که همه نوع سلیقه را جواب می‌دهد و پالایش و سانسور نمی‌کند، می‌تواند آثار امیدبخش را تحکیم کند. دریافت من این است که جوان مستندساز امروز برای مخاطب ایرانی و مردم خود فیلم می‌سازد، بعد مجموعه اتفاقات را می‌بیند. جشنواره امسال خنثی نبوده است و با همه نهاد او مباحثه داشت.

محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره سینماحقیقت در آخر پافشاری می‌کند: همه نهادهای مسئول از صداوسیما گرفته تا حوزه هنری و سازمان سینمایی و… همه باید در نگه داری این اندوخته جوان تلاش کنیم و به دو مسئله دقت داشته باشیم، یک این که هنرمند و هنرمند جوان روحی لطیف دارد و باید با مواظب با آنان برخورد کرد چراکه سرخوردگی می‌تواند این موج زیاد امیدآفرین که اندوخته سینما ایران خواهد می بود را از بین ببرد. دو این که باید به جسارت این جوانان به‌گفتن یک قیمت نگاه کرد، تبدیل این فیلم‌سازان به هنرمندانی محافظ کار و دل‌زده از دست رفتن قوت مستند و سینمای مستند است.

۵۷۵۷