قیاس ناو هواپیمابر تازه چین با ناوهای هواپیمابر غربی

در ژوئن ۲۰۲۳، تنش های دیپلماتیک طویل زمان بین ایالات متحده و چین به تنگه تایوان کشیده شد. با داشتن ناو جنگی کانادایی HMCS Montréal در کنار خود، ناوشکن موشک هدایت شونده USS Chung-Hoon (DDG-93) از کلاس Arleigh Burke در امتداد پهنه ۱۳۰ کیلومتری اقیانوس که سرزمین مهم چین را از تایوان جدا می کرد، به پیش می رفت.

در سمت بندری این ناوشکن آمریکایی، ناوشکن چینی Type 052D با همه شدت به پیش می رفت و قبل از این که یک دفعه به سمت راست متمایل بشود، از کشتی جنگی آمریکایی پیشی گرفت. ناوشکن آمریکایی به شدت داخل عمل شده و برای جلوگیری از برخورد با کشتی چینی شدت خود را به ۱۰ گره افت داد و به آن اجازه داد تا درست از جلوی دماغه اش عبور کند. آن ها تنها ۱۳۷ متر تا برخورد فاصله داشتند.

درگیری زیاد نزدیکی می بود. طول هر دو کشتی از دماغه تا انتهای آن بیشتر از ۱۵۲ متر بوده و قوت جابجایی (displacement) قابل دقت ۷,۰۰۰ تنی را به خود تعلق می دهند – کلمه وزن کشتی که با حجم آبی که در میانه حرکت از مسیر خارج می کند محاسبه می بشود – بیشتر از ۷۰۰۰ تن است. با این حرکت، کاملاً روشن می بود که چین در حال نشان دادن چیزی است. کشتی های آمریکایی و کانادایی می دانستند که وجود آن ها در تنگه تایوان خشم چین را به جستوجو خواهد داشت. چین تا این مدت حق حاکمیت تایوان را به رسمیت نشناخته است و مقام های دفاعی آمریکا از زمان ها پیش تنگه تایوان را نقطه درگیری استراتژیک می دانند.

کشتی های جنگی آمریکا و چین هر کدام به ده ها موشک کروز ضد کشتی و دعوا زمینی مسلح بودند. و در این محدوده های نزدیک، توپ های روی عرشه و اژدرهای آن ها می توانستند یکدیگر را نابود کنند. هر گونه تبادل آتش می توانست به شدت به چیزی زیاد بدتر تبدیل شده و دو تن از بزرگ ترین ارتش های جهان را به درگیری با هم بکشاند.

به حرف های برنامه ریزان نظامی ایالات متحده، وجود ارتش این سرزمین در تنگه تایوان خطرناک اما الزامی است. این گذرگاه آبی توسط کارشناسان سیاست خارجی به گفتن یکی از «مهم ترین مناطق اقتصادی و زیست محیطی در جهان» توصیف شده است و در سال ۲۰۱۶، کنفرانس تجارت و گسترش سازمان ملل متحد برآورد کرد که سالانه ۲۱ درصد از کل تجارت جهانی از طریق دریای چین جنوبی انجام می بشود. چین همه این دریا را جزو قلمرو خود دانسته و به حرف های وزارت دفاع ایالات متحده «تهدید بالقوه ای برای جریان تجارت، استخراج منبع های و عملیات های نظامی در این حوزه آبی زیاد استراتژیک» به شمار می آید. نیروی دریایی ارتش آزادی قسمت خلق چین اکنون با بیشتر از ۳۴۰ کشتی جنگی، فرماندهی بزرگ ترین نیروی دریایی کره زمین را بر مسئولیت دارد.

به عبارت دیگر، اگر قرار باشد جنگی بین قوت های برتر جهانی در بگیرد، امکان پذیر این جنگ در امواج شور این قسمت از اقیانوس آرام اغاز بشود. هر دو سرزمین در حال ساخت کشتی های جنگی تازه و گسترش فناوری های جدیدی می باشند که امیدوارند برتری تعیین کننده ای داشته باشند.

آمریکا اکنون در حال جایگزینی ناوگان ابرناوهای خود با کشتی هایی است که پیشرفته تر می باشند – کلاس جرالد آر. فورد (Gerald R. Ford). اولین فروند از این ناو هواپیمابر، یک کشتی غول پیکر ۱۳ میلیارد دلاری به نام یو اس اس جرالد آر فورد است که در ماه مه ۲۰۲۳ داخل خدمت شد. در حالی که ناوهای آمریکا اندازه، قوت و برد بالاتری دارند، چین با شدت سرسام آوری در حال ساخت ناوهای تازه است. اغاز سال جاری میلادی، سی ان ان گزارش داد که برخی از کارشناسان بر این باورند که چین اکنون می تواند در زمان وقتی که ایالات متحده یک ناو تازه می سازد، سه ناو تازه را رونمایی کند. در ماه فوریه، کارلوس دل تورو، وزیر نیروی دریایی آمریکا خبرداد که چین اکنون ۱۳ کارخانه کشتی سازی دارد که کشتی های جنگی این سرزمین را می سازند و برخی از آن ها هر کدام می توانند کشتی های بیشتری نسبت به کل صنعت کشتی سازی آمریکا تشکیل کنند. دل تورو حرف های است که چین تنها در سال ۲۰۲۰ بیشتر از ۲۰ فروند کشتی جنگی تازه را به آب انداخته است.

ژاپن و کره جنوبی نیز در حال ساخت ناوشکن های بزرگ و به شدت مسلح برای رقابت با بهترین های آمریکا و چین می باشند(ناوشکن ها و کلاس مقداری بزرگ تر از رزمناوهایی که می توانند به طور جدا گانه یا به گفتن بخشی از گروه های بزرگ تر برای دعوا به اهداف در خشکی یا دریا عمل کنند).

و در حالی که زیاد تر کلاس های کشتی در حال افزایش اندازه و قوت آتش می باشند، ارتش هایی که آن ها را می سازند مطرح های خود را به روش های تازه و برای مقابله با تهدیدات تازه پیشرفته تر می سازند. برای مثال موشک های ضد کشتی مافوق صوت ناوشکن چینی DF-ZF می توانند از فاصله نزدیک به ۲,۰۰۰ کیلومتری به ناوهای هواپیمابر آمریکایی دعوا کنند. پهپادهای دوربرد و نسبتاً ارزان نیز می توانند دفاع یک کشتی را با دعوا در تعداد زیاد از کار بیندازند. امروزه طراحی های پنهانکار، رادارهای پیشرفته و حتی لیزرها به اندازه توپ های یک کشتی مهم می باشند.

اگر این چنین درگیری در دهه آینده اغاز بشود، این قوت های نظامی شناور قطعاً یک عامل تعیین کننده خواهد می بود که کدام طرف پیروز خواهد شد.

ناو هواپیمابر کلاس یو اس اس جرالد آر فورد

به گفتن پیشرفته ترین ناو هواپیمابر آمریکا، ناو ۱۳ میلیارد دلاری یو اس اس جرالد آر. فورد اولین طراحی تازه ناوهای آمریکا در نزدیک به ۴۰ سال قبل است. سری ناوهای هسته ای فورد (۱۰ فروند در این کلاس ساخته خواهد شد) می توانند تا ۵۰ سال بدون نیاز به سوختگیری مجدد در دریاها گشت زنی کنند. (با این حال، آن ها نیاز به تامین مجدد سوخت جت، غذا و دیگر منبع های خواهند داشت) و به لطف هواپیماهای تهاجمی متعدد روی عرشه خود، می توانند با اهداف دشمن را در محدوده هایی تا ۶۰۰ مایل دریایی یا زیاد تر دچار شوند.

هنگامی سخن بگویید از ناوهای هواپیمابر می بشود، ضرب المثل قدیمی «هیچ جایگزینی برای قوت جابجایی وجود ندارد» فلسفه نیروی دریایی آمریکا در ساخت آن ها را خلاصه می کند. این ناو با طول نزدیک به ۳۳۳ متر و عرض بیشتر از ۷۸ متر در صورت تکمیل بار، نزدیک به ۱۱۲,۰۰۰ تن وزن خواهد داشت که به آن قوت جابجایی بیشتر از دو برابر برخی از ناوهای هواپیمابر خارجی را می دهد.

به حرف های نیروی دریایی آمریکا، این اولین ناو کلاس فورد یک «جهش نسلی» نسبت به ناوهای کلاس نیمیتز (Nimitz) است. سیستم راه اندازی هواپیمای الکترومغناطیسی (EMALS) این ناو جانشین منجنیق های با قوت بخار مورد منفعت گیری کشتی های قدیمی تر می بشود که تعمیر و نگهداری آن ها زیاد دشوار و پرهزینه می بود. این سیستم همانند یک توپ ریلی الکترومغناطیسی عمل می کند و هواپیما را در مسیری مستقیم روی عرشه پرواز با قدرتی شگفت انگیز به جلو می راند. این کار امکان به پرواز درآوردن هواپیماهایی سنگین تر از قبل را نیز ممکن می سازد – قابلیتی که می تواند نقش تعیین کننده ای در درگیری بر روی اقیانوس آرام داشته باشد، جایی که ماموریت های دوربرد امکان پذیر به هواپیماهای بزرگتری نیاز داشته باشد که بتوانند سوخت و سلاح های بیشتری را حمل کنند. و به لطف قابلیت های خودکار زیاد تر، همانند منجنیق هواپیمای EMALS، کلاس فورد با نزدیک به ۵۰۰ ملوان کم تر – ۴،۵۵۰ ملوان در روبه رو ۵,۰۰۰ ملوان در ناوهای کلاس نیمیتز – سفر می کند.

با منفعت گیری از یک جفت راکتورهای هسته ای تازه و قوی A۱B، کلاس فورد از نظر شدت با ناوهای سبک تر کلاس نیمیتز برابری می کند و در حالی که ۷۵ یا زیاد تر هواپیمای تاکتیکی حمل می کند، با شدت نزدیک به ۵۵.۲ کیلومتر در ساعت دریا را می شکافد. حتی در این شدت ها، نیروی کافی برای تامین انرژی سلاح های الکتریکی آینده باقی می ماند، همانند مطرح تازه لیزری با انرژی بالا (HELSI) شرکت لاکهید مارتین که وعده عملیاتی کردن قدرتمندترین لیزر نظامی تا به امروز را می دهد.

در حالی که یو اس اس جرالد آر فورد برای دفاع در برابر تهدیدات هوابرد و زیر دریا به کشتی های دیگر حاضر در ناوگروه تهاجمی خود تکیه می کند، این کشتی قوت ویرانگر خاص خودش را نیز دارد. این ناو دارای چندین رهگیر موشکی است که برای رهگیری کردن موشک ها یا هواپیماهای نزدیک شونده طراحی شده اند. هر تهدیدی که از این سیستم ها عبور کند، باید با سیستم دفاعی فالانکس (MK 15 Phalanx Close-In Weapon System (CIWS)) که در واقع توپ چرخشی ۲۰ میلی متری M61 Vulcan متعلق به جت های جنگنده و نصب شده بر روی یک پایه چرخشی است، روبرو بشود. همه اینها به یک پایگاه دریایی شناور تبدیل می شوند که آمریکا می تواند تقریباً به هر نقطه ای از جهان بفرستد.

ناو هواپیمابر کلاس نیمیتز

ناوهای هواپیمابر کلاس نیمیتز آمریکا احتمالا تازه ترین ناوها در زرادخانه نیروی دریایی این سرزمین نباشند، اما این ناوهای هواپیمابر هسته ای هم چنان در زمره مرگبارترین و پر قوت ترین ناوهای در سرویس حال حاضر جهان می باشند. و در حالی که ایالات متحده اکنون تنها یک ناو کلاس فورد را عملیاتی کرده است، ۱۰ کشتی کلاس نیمیتز در دریاها پرسه می زنند.

ناوهای کلاس نیمیتز آمریکا با طول بیشتر از ۳۳۲.۸ متر و عرشه پروازی نزدیک به ۷۷ متر، با بیشتر از ۸۲ هواپیمای تاکتیکی از جمله جت های جنگنده سوپر هورنت F / A – ۱۸، هواپیماهای جنگ الکترونیک EA – ۱۸ G Growler، جنگنده های رادارگریز F – ۳۵ C لایتنینگ II و انواع بالگردها فعالیت می کنند. روی هم رفته، این کشتی ها می توانند بال هوایی بزرگ تری نسبت به نیروی هوایی برخی از کشورهای دیگر داشته باشند. این ناوها با جابجایی نزدیک به ۹۷،۰۰۰ تن، بزرگ ترین کشتی های جنگی تاریخ بودند، تا وقتی که ناوهای کلاس جرالد آر.فورد برای جایگزینی آن ها ظهور کرد.

ناوهای کلاس نیمیتز چهار منجنیق بخاری برای به پرواز درآوردن هواپیماها با شدت بالا دارند که با تشکیل مقادیر عظیمی از سختی در پشت پیستون های تعبیه شده در سیلندرهایی به طول یک زمین فوتبال در زیر عرشه پرواز، عمل می کنند. این سیستم ها و خدمه ای که آن ها را کنترل می کنند، می توانند هر ۲۰ ثانیه یک جنگنده را به پرواز دربیاورند.

به لطف دو رآکتور هسته ای A4W، این ناوها می توانند ۲۶۰,۰۰۰ اسب بخار نیرو تشکیل کنند که برای به پیش راندن این فرودگاه های شناور با شدت بیشتر از ۵۴.۴ کیلومتر بر ساعت کافی است. در طول ۵۰ سال عمر خدمتی ای ناو، رآکتورهای هسته ای تنها یک بار نیاز به سوختگیری مجدد دارند. این ناوها نیز همانند کلاس فورد دارای سیستم های تسلیحاتی بسیاری برای مقابله با تهدیدات می باشند.

این کشتی ها سه سیستم پرتاب موشک MK ۲۹ دارند که هر کدام دارای هشت سلول می باشند که می توانند دو نوع موشک را حمل کنند: موشک های سطح به هوای هدایت شونده با رادار RIM – ۷ Seasparrow که می تواند هواپیما یا موشک های مهاجم را از فاصله بیشتر از ۱۹ کیلومتری ساقط کند و موشک های RIM-162 Evolved Seasparrow که برد طبقه بندی شده ای دارند اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند این شدت حداقل ۴۶ کیلومتر است. این کشتی این چنین دارای چهار توپ CIWS است که هر کدام می تواند ۳,۰۰۰ گلوله در دقیقه را از شش لوله چرخان شلیک کنند.

ناو هواپیمابر کلاس Type 003 فوجیان

تازه ترین ناو هواپیمابر چین با نام Type 003 یا Fujian، یکی از بزرگ ترین ناوهای جهان و نماد رشد سریع نیروی دریایی این سرزمین است. بعد از انجام تست های پیشرانه در آوریل ۲۰۲۳، انتظار می رود که ناو Type ۰۰۳ اولین سفر دریایی خود را قبل از آخر سال جاری میلادی انجام دهد.

همانند کشتی های کلاس فورد آمریکا، Type ۰۰۳ از یک سیستم منجنیقی الکترومغناطیسی منفعت گیری می کند که به آن اجازه می دهد تا هواپیماهای بزرگ تر و سنگین تر را با شدت بیشتری نسبت به ناوهای هواپیمابر اولیه چین به پرواز دربیاورد. اما بر خلاف کلاس فورد هسته ای آمریکا، ناو هواپیمابر فوجیان از توربین های بخار نیرو می گیرد که ۲۲۰،۰۰۰ اسب بخار قوت تشکیل می کنند اما به سوخت گیری های مجدد بیشتری نیاز دارند.

این کشتی با نزدیک به ۳۰۵ متر طول و نزدیک به ۷۶ متر عرض، تقریباً به بزرگی ناوهای نیمیتز و فورد آمریکا است. تحلیلگران بر این باورند که این ناو – چین تا بحال تنها یک فروند از Type 003 ساخته است – از ۶۰ هواپیما از جمله ۴۰ جنگنده حمایتخواهد کرد.

ناو هواپیمابر کلاس ملکه الیزابت

در حالی که به بزرگی همتایان آمریکایی یا چینی خود نیست، ناو هواپیمابر HMS Queen Elizabeth بزرگ ترین و قدرتمندترین کشتی جنگی در تاریخ نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا است. این ناو با قوت جابجایی بیشتر از ۷۰،۰۰۰ تن و برخورداری از بیشتر از ۱۷۰،۰۰۰ فوت مربع مساحت عرشه پرواز، می تواند تا ۴۰ هواپیمای تاکتیکی و ۱,۶۰۰ پرسنل را در خود جای دهد.

یک رمپ با شیب ۱۳ درجه ای در انتهای عرشه پرواز بیشتر از ۲۸۰ متری این ناو، امکان تیک آف در باند مختصر، فرود عمودی (STOVL) جنگنده های F-35B بدون نیاز به منجنیق را فراهم می کند و نیروی دریایی سلطنتی را قادر می سازد تا جنگنده های پنهانکار را در انواع ماموریت های هوا به هوا و هوا به زمین از این کشتی به پرواز درآورد. با این حال، پروانه های عظیم F-35B که امکان فرود عمودی را فراهم می کنند، فضایی را اشغال می کنند که می توانست برای سوخت مورد منفعت گیری قرار گیرد که به آن ها – و ناوهای کلاس ملکه الیزابت – برد جنگی بیشتر از ۸۰۰ کیلومتری را می دهد.

نیروی مورد نیاز ناو ملکه الیزابت از دو موتور توربین گازی به قوت ۴۸،۰۰۰ اسب بخار و چهار موتور دیزل دریایی به قوت ۱۵،۶۰۰ اسب بخار تامین می بشود. در کل، آن ها شدت حداکثری بیشتر از ۴۶ کیلومتر در ساعت را به ناو می دهند.ه نگام حرکت با شدت ۲۷ کیلومتر در ساعت یا کم تر، این ناو می تواند ۱۸,۴۰۰ کیلومتر را قبل از نیاز به سوخت گیری مجدد بپیماید.

ناو کلاس آمریکا «حامل صاعقه»

علاوه بر ابرناوهای کلاس نیمیتز و فورد، نیروی دریایی آمریکا ناوگانی متشکل از ۳۱ کشتی کوچک تر با قابلیت استقرار هواپیما را در اختیار دارد. مدرن ترین آن ها دو کشتی تهاجمی آبی خاکی کلاس آمریکا (America) می باشند که ۲۶۰.۶ متر طول و ۳۲.۳ متر عرض دارند. این کشتی ها با قوت جابجایی بیشتر از ۴۳,۰۰۰ تن، در صورتی که نیروی دریایی آمریکا آن ها را به گفتن ناو هواپیمابر طبقه بندی کند (چیزی که در واقع می باشند)، جزو ۱۰ ناو هواپیمابر بزرگ جهان خواهند می بود.

این کشتی ها که لقب «حاملان صاعقه» (lightning carriers) را یدک می کشند، با خدمه ۱,۲۰۴ نفری کار می کنند و می توانند ۱،۶۸۷ تفنگدار دریایی را در خود جای دهند. این کشتی های تهاجمی آبی خاکی همانند ناو ملکه الیزابت برای حمل جنگنده های عمود تیک آف طراحی شده اند. بین ۳۰ مارس و ۸ آوریل ۲۰۲۲، ناو هواپیمابر یو اس اس تریپولی آنچه را که نیروی دریایی به گفتن عملیات «تمپو بالا» توصیف می کند، بدون ۲۰ فروند F-35B روی عرشه خود، انجام داد. تنها یکی از این کشتی ها می تواند قوت آتش هواپیمایی نهان کارانه تری نسبت به کل ارتش روسیه داشته باشد.

کشتی های کلاس آمریکا دارای دفاع شبیهی در قیاس با برادران بزرگ تر خود در کلاس نیمیتز می باشند. دو پرتابگر موشک RIM – ۱۱۶ رولینگ (RAM) و دو پرتابگر موشک Seasparrow دفاع برد متوسطی را در برابر تهدیدات هوابرد اراعه می دهند، در حالی که دو سیستم ۲۰ میلی متری Phalanx CIWS و هفت مسلسل دوگانه کالیبر ۵۰ قوت آتشی در برد نزدیک را فراهم می کنند.

ناو هواپیمابر کلاس Type 055

ناوشکن های دارای موشک هدایت شونده Type 055 چین در سال ۲۰۲۰ داخل خدمت شدند و به شدت به گفتن یکی از توانمندترین ناوشکن ها در عرصه دفاع هوایی در جهان شهرت یافتند. ناو Type 055 در حالی که زیاد تر با ناوشکن های کلاس Arleigh Burke ایالات متحده قیاس می بشود، مدرن تر است و به نظر می رسد برخی عناصر طراحی پنهانکاری را در خود دارد که امکان پذیر شناسایی آن را در مسافت های طویل سخت تر از همتایان آمریکایی خود کند.

اگر چه چین Type 055 را به گفتن یک ناوشکن طبقه بندی می کند، اما بزرگ تر از برخی ناوشکن های آمریکایی است و ۱۸۰ متر طول داشته و بین ۱۲,۰۰۰ تا ۱۳,۰۰۰ تن قوت جابجایی دارد. (خط بین این دو نوع کشتی زیاد مبهم است. رزمناوها (Cruiser) طبق معمولً بزرگ تر و به شدت مسلح تر از ناوشکن ها بودند، اما برخی از ناوشکن های تازه، همانند این ناوشکن چینی، از لحاظ جثه با تعداد بسیاری از رزمناوها برابری می کند). این اندازه اضافی به Type 055 فضای ملزوم برای حمل لوله های پرتاب عمودی بیشتری را می دهد، که در کل ۱۱۲ موشک سطح به سطح و سطح به هوا را در خود جای داده اند. این زرادخانه موشکی با یک توپ دریایی بزرگ ۱۳۰ میلی متری در یک برجک مستقر روی سینه کشتی و یک CIWS با ۱۱ لوله که گلوله های ۳۰ میلی متر شلیک می کند، همراهی می بشود. در تکه پشت این کشتی یک پرتابگر موشک زمین به هوای مختصر برد دیگر شبیه پرتابگرهای RIM-116 RAM کلاس آمریکا قرار دارد. چین اکنون هفت کشتی جنگی Type 055 در دریاها فعال داشته و تصمیم دارد ۹ کشتی دیگر از این نوع نیز بسازد.

ناوشکن های کلاس Arleigh Burke

ناوشکن های دارای موشک هدایت شونده کلاس Arleigh Burke ایالات متحده با این که به اندازه یک ناو هواپیمابر قوی نیستند، اما هم چنان قوت تهاجمی بالایی دارند. این کشتی ها ۱۵۴ متر طول و نزدیک به ۱۸ متر عرض دارند و بین ۹،۲۱۸ تا ۱۰،۸۶۴ تن قوت جابجایی دارند. نیروی دریایی آمریکا که ۷۳ فروند از این ناوشکن ها را در اختیار دارد، از ناوشکن های کلاس Arleigh Burke در تعداد بسیاری از نقش ها، از شکار زیردریایی گرفته تا دعوا به اهداف زمینی تا دفاع از ناوگروه ها منفعت گیری می کند.

این ناوشکن ها تجهیزبه سیستم نبرد Aegis می باشند که داده های رادارهای قوی خود را با اطلاعات منتقل شده توسط منبع های خارجی ادغام می کند تا یک عکس بلادرنگ از میدان نبرد تشکیل کند. کشتی های کلاس آرلی برک که زیاد تر به گفتن بخشی از یک ناوگروه تهاجمی حرکت می کنند، قوت آتش بیشتری نسبت به اکثر رزمناوها برای دفاع در برابر موشک های بالستیک و جنگنده های دشمن دارند.

این ناوشکن ها این چنین سلاح های تهاجمی تعیین کننده ای می باشند. سیستم های پرتاب عمودی MK ۴۱ آن ها تا ۹۰ موشک را در خود جای داده است که می توانند هواپیماها، زیردریایی ها و مواضع زمینی را مقصد قرار دهند. موشک کروز تاماهاوک که آن ها حمل می کنند دارای کلاهک ۴۵۰ کیلوگرمی و برد ۱,۶۵۶ کیلومتر است.