خاستگاه گودزیلا؛ هیولای هولناک ژاپنی چطور به‌وجود آمد؟ » اصفهانیا

۹ سال قبل از آن، در سال ۱۹۴۵ ایالات متحده بمب اورانیومی پسر کوچک (لیتل بوی) و بمب پلوتونیومی مرد چاق (فت من) را به ترتیب روی شهرهای ژاپنی هیروشیما و ناگاساکی منفجر کرد. برآورد شمار دقیق قربانیان دشوار است؛ اما بمب‌ها بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر را که عمدتا غیرنظامی بودند، سوزاندند و هر دو شهر را با خاک یکسان کردند.

بارش ذرات رادیواکتیو، بازماندگان را دچار سرطان و بیماری‌های دیگر کرد و فرزندان آن‌ها با نقص‌های مادرزادی پا به دنیا گذاشتند. بازماندگان که به ژاپنی به آن‌ها «هیباکوشا» حرف های می‌بشود، تا به امروز وحشت‌هایی را توصیف می‌کنند که فقط خودشان ناظر بوده‌اند و فهمیدن می‌کنند.

مطرح اولیه گودزیلا ساده است و حتی حاوی عناصر دقیق ترومای ملی یعنی سلاح هسته‌ای است که فیلم تصمیم داشت آن را به عکس بکشد. در این فیلم، انفجار بمب هسته‌ای هیولایی باستانی یعنی گودزیلا را بیدار می‌کند که در اقیانوس خفته است. همان گونه که در تریلر فیلم مهم در یوتیوب دیده می‌بشود، گودزیلا غول بزرگی از وحشت است که شهری ۶ میلیونی را نابود می‌کند. از این آشکارتر می‌توان داستان بمباران هیروشیما و ناگاساکی را به عکس کشید؟

تماشاگران سینما در ژاپن سالن‌ها را با گریه ترک می‌کردند. بااین‌حال، از نسخه وارداتی ایالات متحده، عناصر مهم فهمیدن معنی نمادین اجتماعی سیاسی گودزیلا حذف شد.

ویلیام تسوتسوی، نویسنده کتاب: «گودزیلا در ذهن من: پنجاه سال پادشاه هیولاها» از سال ۲۰۰۴، می‌گوید گودزیلا به اندازه کودکان زمین‌های بازی هیروشیما بی‌گناه می بود. در فیلم سال ۱۹۵۴، دعوا اتمی این حاضر را از خواب درون اقیانوس بیدار می‌کند. بدن او پوشیده از زخم‌های زمختی است که بازماندگان انفجارهای هیروشیما و ناگاساکی روی بدن خود داشتند. گودزیلا به گفتن قربانی بمب هسته‌ای موجودی به شدت زخم خورده، پر از درد و خشمگین است. این درحالی است که شاخص‌های آشکاری که گودزیلا را با دعوا اتمی آمریکا پیوند می‌زنند، از نسخه وارداتی آمریکا حذف شد.

به باور تسوتسوی، بعد از جنگ جهانی دوم، فیلم گودزیلا به‌گفتن بیانیه سیاسی قوی عمل کرد و تروماها و اضطراب‌های مردم ژاپن را در دوره‌ای نشان می‌داد که به علت اشغال این سرزمین توسط آمریکا در آخر جنگ، سانسور گسترده در ژاپن حکم‌فرما می بود. تسوتسوی می‌افزاید حملات هسته‌ای هیروشیما و ناگاساکی نه‌تنها منبع درد و وحشت بزرگ، بلکه «گناه و شرمساری» برای جامعه‌ی ژاپن می بود.

ژاپنی‌ها نمی‌توانستند به‌طور مستقیم احساساتشان را نقل کنند؛ درنتیجه به سراغ داستان‌پردازی رفتند. اما مخاطبان آمریکایی این مفاهیم را فهمیدن نکردند. در سال ۱۹۵۶ نیویورک تایمر با لحنی تحقیرآمیز گودزیلا را فقط مینیاتوری از دایناسور ساخته‌شده از کفش‌های لاستیکی ضدآب و ساختمان‌ها و قطارهای اسباب‌بازی به قیمت ۲۰ دلار توصیف کرد.

اکنون بعد از قبل چندین دهه از زمان اکران نسخه مهم گودزیلا و پروژه های سینمایی چند میلیون دلاری برای ساخت نسخه‌های فرد دیگر از فیلم گودزیلا، معنی مهم گودزیلا تقریبا برای همه گم شده است.
بعد از گودزیلای ۱۹۵۴، فیلم‌های بسیاری با مضمون گودزیلا ساخته شد و در آن‌ها مضمون اولیه‌ای که فیلم در پی نشان دادن آن می بود، از دست رفت. گودزیلا به هیولایی بزرگ و بدون فهمیدن تبدیل شده است که با هیولاهای بزرگ دیگر مبارزه می‌کند، شهرها را لگدکوب می‌کند، جهت مرگ اتفاقی می‌بشود و تماشاگران را سرگرم می‌کند. یقیناً، او هم چنان نفس اتمی خود را دارد که یادآور معنی واقعی او است. بااین‌حال، دنباله‌های جدیدتر گودزیلا که ژاپن آن‌ها را ساخته است، همانند «گودزیلا منهای یک» (نه نسخه‌های هالیوود)، پادشاه هیولاها را مقداری به هراس و وحشت اسبق برمی‌گرداند و او را مجدد به جنگ جهانی دوم متصل می‌کند.

در ژاپن (جدا از بینش فیلمسازان مشتاق)، گودزیلا به نماد مثبتی تبدیل شده است. سر و پنجه‌های او زینت‌قسمت ساختمان سینمای توهو در کابوکیچو توکیو (عکس فوق) است. گودزیلا این چنین مجموعه‌ای از افتخارات تشریفاتی را از شهرداری محلی دریافت کرده است: شهروندی ژاپن، سفیر گردشگری و وجود روی فرش قرمز. اشکار نیست بازماندگان هیروشیما و ناگاساکی با دیدن این‌ها، با خود چه فکری می‌کنند.

• ما دایناسورها را می‌شناختیم؛ پیش از آن وقتی که تصورش را بکنید!

• این آسانسور فضایی به جای موشک انسان را به فضا خواهد برد

• مرموزترین خودروی تاریخ بی ام و / عکس