در حراج هنر کلاسیک و مدرن ایران؛ آثاری از فرشچیان تا زرین قلم از روحبخش تا تبریزی 

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین ؛ حراج تهران که هجدهمین مزایده خود را ۲۴ آذر امسال به شکل آنلاین در حوزه هنر معاصر با فروش ۶۱ میلیاردی و ۷۰۰ میلیونی برگزار کرد؛ در حراج پیشِ رو آثاری در رده بندی کلاسیک از هنرمندانی نظیرابراهیم جباری (جبار بیک)، حسین قوللر آقاسی، علی محمد حیدریان، محمود زنگنه، محمود فرشچیان و … و در رده بندی مدرن از سهراب سپهری، بهمن محصص، صادق تبریزی، حسین زنده رودی، پرویز تناولی، محمد احصایی و … اراعه خواهد کرد.

در این بین گران‌ترین تاثییر این حراج، تابلویی بدون‌گفتن از مجموعه تنه درختان سهراب سپهری (۱۳۵۹ – ۱۳۰۷) است که ۲۰-۲۲ میلیارد تومان برآورد اولیه آن است؛ ضمن این که تاثییر بدون گفتن فرد دیگر از این هنرمند نیز ۱۶ – ۱۴ میلیارد تومان قیمت گذاری شده است. از سپهری یک تابلوی دیگر نیز با بر آورد اولیه ۴ – ۳ میلیارد تومان در این حراج اراعه شده است.

از هنرمندان پیشکسوت عرصه نقاشیخط می‌توان به حسین زنده‌رودی (متولد ۱۳۱۶) اشاره کرد که در این حراج با تابلوی «چه فردی می‌نگرد؟» که یک رنگ‌روغن روی بوم در ابعاد ۱۳۲×۸۵ سانتیمتر متعلق به ۱۳۵۳ است حضوری دیدنی دارد. این تاثییر در می ۲۰۲۲ در حراج بونامز لندن اراعه شده و برآورد قیمت آن ۱۶ – ۱۴ میلیارد تومان است.

آیدین آغداشلو (متولد ۱۳۱۹) از هنرمندان مدرنیست، با تابلویی با گفتن «مرگ و زندگی» از مجموعه خاطرات انهدام که با تکنیک گواش روی مقوا در ابعاد ۱۱۶×۷۷ سانتیمتر اجرا شده، وجود دارد که تاریخ تاثییر ۱۳۸۸ است و در اکتبر ۲۰۰۹ در حراج کریستیز دوبی اراعه شده. برآورد قیمت این تابلو ۱۲ – ۱۰ میلیارد تومان است.

از هنرمندان کلاسیک این حراج می‌توان به حسن زرین قلم (۱۳۰۸-۱۲۴۲) ملقب به تاج‌الشّعرا اشاره کرد که دو تاثییر از او در این اتفاقات اراعه خواهد شد. زرین قلم هنرمندی است که در خطی موسوم به «گلزار» مهارتی اختصاصی داشت. سال ۱۳۹۴ در چهارمین حراج تهران نیز یک تاثییر کلاسیک از «زرین قلم» اراعه شده می بود که ثابت می‌کند این هنرمند بیشتر از یک قرن پیش، نقاشی خط خلق می‌کرده است.

این چنین از هنرمندان مکتب سقاخانه، می‌توان به صادق تبریزی اشاره کرد که حضوری پرتعداد در این دوره دارد. به حرف های مهرداد فلاح، هنرمند نقاش و نماینده هنری خانواده زنده یاد صادق تبریزی از این هنرمند آثاری از سه دوره شامل یک خط قرآنی ریز خط، یک فیگور کلاسیک مدرن و یک ریتم خط بزرگ در حراج نوزدهم تهران اراعه خواهد شد. وجود پرتعداد تبریزی در حراج پیشِ رو برای استقبالی است که در دوره‌های قبلی از آثار او شده و به باور فلاح پایه قیمت گذاری به نسبت حراج‌های قبلی نه زیاد بالاست نه پایین. از طرفی ابعاد فیگور و ریتم خط، زیاد بزرگ است و ریتم خط اراعه شده در این حراج یک تاثییر نفیس است که مجموعه داران را به خرید آن ترغیب می‌کند. هر سه تاثییر صادق تبریزی در این حراج، «بدون گفتن» می باشند. ریتم خط با تکنیک آکریلیک و ورق طلا روی بوم اجرا شده و ابعاد آن ۱۳۵×۱۳۵ سانتیمتر و مربوط به دهه ۱۳۹۰ است که ۱.۵-۲ میلیارد تومان قیمت گذاری پایه شده است. فیگور کلاسیک مدرن با تکنیک رنگ روغن روی بوم در ابعاد ۱۴۰×۹۵ سانتیمتر و مربوط به دهه ۱۳۴۰ شمسی است که ۴-۵ میلیارد تومان برآورد قیمت شده است. خط قرآنی ریز خط نیز به شیوه آکریلیک و ورق طلا روی بوم اجرا شه و دارای ابعاد ۱۷۷×۲۴۱ سانتیمتر است. تاریخ تاثییر ۱۳۹۱ بوده و بر آورد اولیه ۳-۴ میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته شده است.

یکی از مشخصه‌های این دوره از حراج تهران، اراعه هنر کلاسیک و سنتی به گفتن قسمت مغفول مانده از تاریخ هنر ایران در قالب یک نظر شوق انگیز به بازار رسمی هنر است که یقیناً پیش از این هم در این حراج مسبوق به سابقه بوده. آثار سنتی که از آن به گفتن «هنر کلاسیک ایران» نیز شناخته می‌بشود، به طور جدا گانه دارای حراج نیست و می‌توان او گفت حراج تهران، تنها موسسه‌ای است که بخشی از حراج‌های سالانه خود را به هنری تعلق می‌دهد که همه خریدوفروش‌ها در آن، به شکل خصوصی انجام می‌بشود. در واقع می‌توان او گفت بازار نقاشی کلاسیکِ ایران، بازاری پنهانی است و با اراعه آثار سنتی و کلاسیک، خریداران آثار مدرن به سمت خرید آثار سنتی و آکادمیک نیز کشانده خواهد شد.

از سویی از وجه آموزشی و آکادمیک اراعه آثار کلاسیک در حراج نیز نباید غافل می بود؛ مسئله‌ای که فلاح بر آن اصرار می‌کند: «کنار هم قرار گرفتن آثار کلاسیک در کنار آثار مدرن، برای مثال اثری از حسن زرین قلم در کنار اثری از صادق تبریزی یا نصرالله افجه ای در یک اتفاقات هنری همچون حراج تهران، جدا از ابعاد مربوط به بازار هنر و فروش تاثییر، دارای جنبه‌های پژوهشی و فرهنگی نیز هست؛ چرا که هنردوستان، مجموعه داران، پژوهشگران و بالاخصّ هنرمندان جوان، می‌توانند به قیاس این آثار با یکدیگر بپردازند و از رهگذر همین قیاس‌ها و بازدید‌های در ظاهر کوچک، می‌توان در یک اتفاقات انگارً اقتصادی نظیر حراج، دست به استنتاج‌های فرهنگی و هنری نیز زد.»

۲۲۰