روتردام و تمرکز بر توانایی های تازه/سینمای شیلی ۵۰ سال بعد از کودتا

جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام (IFFR) از سه شنبه (۲۵ ژانویه) کار او را با نمایش فیلم «هد ساوت» جاناتان اولگیلوی کارگردان نیوزیلندی که داستانش در اواخر دهه ۱۹۷۰ در شهر زاد گاه خود کرایست‌چرچ می‌گذرد و درمورد فرهنگ موسیقی پست پانک در این شهر است، اغاز کرد.

روتردام پیش از این در سال ۲۰۲۱ فیلم علمی تخیلی «گرگ تنها» ی این کارگردان را در قسمت رقابتی خود به نمایش درآورده می بود.

وانیا کالوجرچیچ مدیر هنری IFFR درمورد این انتخاب می‌گوید: این اولین بار است که شخصاً با او ملاقات کردیم چون در زمان نمایش فیلم اول او، کرونا می بود.

وی در ادامه می افزاید: با قیاس این ۲ فیلم می‌سوال کرد چطور یک فیلمساز می‌تواند ۲ فیلم تا این حد متفاوت بسازد؟ ما واقعاً خلاقیت و نبوغ او را تحسین می‌کنیم.

در طول ۱۰ روز برگزاری این جشنواره، روتردام نزدیک به ۴۴۰ فیلم را به نمایش درمی‌آورد.

رقابت مهم پنجاه و سومین دوره این جشنواره به طور اشکار متنوع است و ۱۴ فیلم برای کسب جایزه «ببر» این جشنواره رقابت می‌کنند که «تصنیف سوزان سزر» ساخته مادلین هانت ارلیش فیلمساز اهل بروکلین از جمله آنهاست. این فیلم کاوشی در زندگی نویسنده ضداستعمار فرانسوی‌تبار مارتینیکی است. «خانه شنا» ساخته جاستین اندرسون که با اقتباس دبورا لوی ساخته شده هم فیلم دیگر قسمت رقابتی مهم است.

اولین توانایی کارگردانی میدهون مورالی بازیگر سینمای مالایالام با گفتن «واگن بوسه» در کنار فیلم دمیترو موسیف کارگردان اوکراینی درمورد جنگ با گفتن «زنبورهای خاکستری»، درام برزیلی «پرایا فورموسا» ساخته جولیا دی سیمون، درمورد زنی که در قرن نوزدهم از آفریقا قاچاق شده دیگر فیلم‌های قسمت رقابتی می باشند.

کالوجرچیچ می‌گوید: روتردام از زمان اغاز به کار خود در سال ۱۹۷۲، همیشه تمایل به نوعی برنامه‌ریزی اخلاقی برای نمایش فیلم‌هایی داشته که به گمان زیادً به سینماهای هلند یا احتمالا حتی اروپا راه نمی‌یافتند.

وی می‌افزاید: این جشنواره خانه آن فیلم‌های سینمایی و نیز ملت‌ها و فیلمسازانی است که زیاد تر این چنین صحنه‌ای را نمی‌بینند.

فیلم مهیج «اجاره‌نشینی» از سینمای کامبوج، درام هندی «هفت دریا هفت تپه» که به‌گفتن بازتابی در فلسفه تامیل معارفه شده و فیلم علمی تخیلی دانمارکی «ابدی» دیگر فیلم‌های این قسمت می باشند.

جشنواره فیلم روتردام هر سال با تمرکز بر توانایی های نوظهور و جاه‌طلب، برای ارایه یک پلت‌فرم برای فیلمسازان مناطقی که کمتر دیده خواهد شد و لزوماً در جریان مهم سینمای اروپا و آمریکا جای نمی‌گیرند، برگزار می‌بشود.

کلر استوارت، مدیر اجرایی جشنواره یقیناً این کار را نمی‌پذیرد و می‌گوید دومین سال کارم در سال ۱۹۹۹ می بود که کریستوفر نولان برای «تعقیب» برنده جایزه تایگر شد. این فیلم کار او را از این جشنواره اغاز کرد و سپس به اسلم‌دنس رفت و در نهایت فیلم دوم اسکار شد.

او گفت: این جشنواره کار او کشف است. اگر شما به گفتن یک حرفه‌ای به یافتن توانایی های تازه متعهد هستید، این جشنواره کار او همین است.

از دیگر نقاط مشترک امسال این جشنواره با اسکار، او مباحثه با ساندرا هولر بازیگر «آناتومی یک سقوط» نامزد بازیگر زن اسکار است، که با نمایش دیگر فیلم او «منطقه مورد علاقه» برای اولین بار در هلند، در این جشنواره صورت می‌گیرد.

مدیر جشنواره می‌افزاید: ربط هلند با ساندرا هولر از زمان‌ها پیش اغاز شده که به علت همکاری این بازیگر در فیلم «حرکت براونی» به کارگردانی نانوک لئوپولد هلندی در سال ۲۰۱۰ است. نانوک در عین حال از اعضای هیات نظارت این جشنواره است.

کوثر بن‌هنیه، فیلمساز تونسی نیز مستند «چهار دختر» خود را با جلسه سوال و جواب بعد از یکی از نمایش‌های فیلمش همراهی خواهد کرد. این فیلم هم نامزدی اسکار را کسب کرده است.

از دیگر نکات برجسته در برنامه‌های «او گفت‌وگوی بزرگ» امسال، او گفت‌وگوهای روی صحنه با دبی هری و آماندا کرامر، حوالی مستند علمی تخیلی «این چنین غیرواقعی» و این چنین کارگردانان مارکو بلوکیو، آن فونتین و بیلی وودبری است.

تمرکز اختصاصی بر شیلی به مناسبت پنجاهمین سالگرد کودتای نظامی به رهبری آگوستو پینوشه و تأثیری که این کار بر سینمای این سرزمین داشت و جهت پراکنده شدن فیلمسازان آن در سراسر جهان در تبعید شد، از دیگر قسمت‌های امسال جشنواره روتردام است.

وانیا کالوجرچیچ می‌گوید: مدتی شیلی تقریباً سینما نداشت … ما به این می‌پردازیم که چه اتفاقی برای این فیلمسازان افتاد که به اتحاد جماهیر شوروی، به فرانسه، فنلاند و تعداد بسیاری از جاهای دیگر در سراسر این کره خاکی رفتند، و چه نوع فیلم‌هایی ساختند.

وی اصرار دارد که این نوشته امروز بیشتر از پیش نقل است چون تعداد بسیاری از هنرمندان ناچار به ترک کشورهای خود خواهد شد.

استوارت، رییس اسبق جشنواره فیلم لندن BFI، که در ژوئن قبل سمت مدیر عامل IFFR را بر مسئولیت گرفت، از هم اکنون کار برای یک برنامه ۵ ساله برای جشنواره را اغاز کرده است.

او درمورد توانایی اولین دوره‌اش در کنار کالوجرچیچ می‌گوید: کار زیاد چالش‌برانگیز می بود، همانطور که برای تعداد بسیاری از جشنواره‌ها که از همه‌گیری خارج خواهد شد، این چنین می بود.

وی این ۶ ماه را زیاد تاکتیکی می خواند و می گوید: چیزی که از نظر همکاری بسیار می بود، این می بود که در حالی که داشتیم برای دوره ۲۰۲۴ کار می‌کردیم، درمورد ایده‌هایمان برای آینده هم او گفت و گو می‌کردیم و می‌خواهیم ببینیم کارها تا کجا پیش می‌رود.

این ۲ مدیر اصرار کردند مطمعن از این که جشنواره برای جمعیت ۶۵۰ هزار نفری روتردام ارایه می‌بشود، در این مطرح جنبه محوری دارد.

۲۲۰۵۷