بزرگ‌ترین نقشه سیاه‌چاله‌های پرجرم و فعال جهان انتشار شد_اصفهانیا

ستاره‌شناسان با نقشه جدیدی از سیاهچاله‌های پرجرم فعال که در مرکز کهکشان‌ها زندگی می‌کنند، بزرگترین حجم جهان را ترسیم کرده‌اند. سیاهچاله‌هایی که اختروش نامیده خواهد شد و جزو درخشان‌ترین اجرام کیهان می باشند.

نقشه تازه، مکان نزدیک به ۱.۳ میلیون اختروش را در فضا و زمان ثبت می‌کند که دورترین آنها وقتی که جهان تنها ۱.۵ میلیارد سال سن داشت می‌درخشید. برای قیاس بهتر است بدانید جهان درحال حاضر ۱۳.۷ میلیارد سال سن دارد.

«دیوید هاگ»، یکی از خالقان نقشه، می‌گوید: «این کاتالوگ اختروش با همه کاتالوگ‌های قبلی متفاوت است چون نقشه‌ای سه بعدی از بزرگترین حجم جهان را به ما می‌دهد. این فهرستی نیست که بیشترین اختروش‌ها را دارد، و کاتالوگی با بهترین کیفیت اندازه‌گیری اختروش‌ها نیست. اما ما در آن بیشترین حجم کل جهان را نقشه‌برداری کرده‌ایم.»

نقشه جدیدی از جهان

هاگ و همکارانش این نقشه را در مقاله‌ای که در ۱۸ مارس در مجله Astrophysical انتشار شد، اراعه کردند. نویسنده مهم مقاله، «کیت استوری-فیشر»، محقق فوق دکتری در مرکز بین‌المللی فیزیک دونوستیا در اسپانیا است.
دانشمندان نقشه تازه را با منفعت گیری از داده‌های «تلسکوپ فضایی گایا»، متعلق به آژانس فضایی اروپا ساخته‌اند.

درحالی‌که مقصد مهم گایا نقشه‌برداری از ستاره‌های کهکشان‌ ما است، اما به‌طور ناخواسته‌ اجرام خارج از کهکشان‌ راه شیری، همانند اختروش‌ها و دیگر کهکشان‌ها را نیز در میانه‌ اسکن آسمان مشاهده می‌کند.

استوری فیشر می‌گوید: «ما توانستیم اندازه‌گیری‌هایی را از نحوه‌ جمع شدن‌ مواد در جهان اولیه انجام دهیم که به اندازه‌ برخی از پروژه‌های بزرگ بین‌المللی بازدید دقیقی است‌.»

کوازارها توسط سیاهچاله‌های زیاد پرجرم در مرکز کهکشان‌ها راه اندازی خواهد شد و می‌توانند صدها برابر درخشان‌تر از یک کهکشان کامل باشند. همانطور که کشش گرانشی سیاهچاله‌ بر گازهای مجاور تأثیر می‌گذارد، این فرآیند یک صفحه زیاد درخشان و بعضی اوقات جت‌های نور تشکیل می‌کند که تلسکوپ‌ها می‌توانند آن را مشاهده کنند.

اندازه‌گیری‌های تازه

کهکشان‌های دارای اختروش، توسط هاله‌های عظیمی از مواد نامرئی به‌نام «ماده تاریک» احاطه شده‌اند. با مطالعه اختروش‌ها، ستاره‌شناسان می‌توانند اطلاعات بیشتری درمورد ماده تاریک بیاموزند. ستاره‌شناسان این چنین می‌توانند از مکان اختروش‌های دوردست و کهکشان‌های میزبان آنها برای فهمیدن بهتر چگونگی گسترش کیهان در طول زمان منفعت گیری کنند.

به‌گفتن مثال، دانشمندان قبلاً نقشه کوازار تازه را با قدیمی‌ترین نور در کیهان ما، یعنی تابش عرصه کیهانی، قیاس کرده‌اند. همانطور که این نور به سمت ما می‌رود، توسط شبکه‌ای از ماده تاریک خم می‌شود. با قیاس این دو، دانشمندان می‌توانند اندازه‌گیری کنند که ماده چه مقدار به هم چسبیده یا فشرده است.

استوری فیشر می‌گوید: «دیدن این کاتالوگ که سوالات تازه علمی را تحت تاثییر قرار می‌دهد زیاد شوق‌انگیز است. محققان در سراسر جهان از نقشه اختروش برای اندازه‌گیری منفعت گیری می‌کنند؛ از نوسانات چگالی اولیه که شبکه کیهانی را تشکیل کرد تا توزیع حفره‌های کیهانی و حرکت منظومه شمسی ما در سراسر جهان.»

این تیم از داده‌های گایا که شامل ۶.۶ میلیون کاندید اختروش می بود، کاوشگر نقشه‌بردار فروسرخ میدان گسترده و بازدید آسمان دیجیتال اسلون منفعت گیری کرد. با ترکیب مجموعه داده‌ها، آلاینده‌هایی همانند ستارگان و کهکشان‌ها را از مجموعه داده‌های مهم گایا حذف کردند و فاصله‌های اختروش‌ها را دقیق‌تر اشکار کردند.

این تیم این چنین نقشه‌ای تشکیل کرد که مشخص می کند شناسایی گرد و غبار، ستارگان و دیگر مزاحمت‌ها که دید ما را از اختروش‌های خاص مسدود می‌کنند، برای تفسیر نقشه اختروش زیاد مهم است.

هاگ می‌گوید: «این کاتالوگ اختروش مثالای عالی از کارایی پروژه‌های نجومی است. گایا برای اندازه‌گیری ستارگان در کهکشان خودمان طراحی شده‌ می بود، اما میلیون‌ها اختروش را همزمان اشکار کرد که نقشه‌ای از کل جهان را به ما خواهند داد.»