میراث مورایس ماندگار یا بی دوام

نخستین مربی خارجی که به فوتبال اصفهان داخل شد لیادین روس می بود که چند فصلی سرمربی ذوب آهن می بود. زادوار رایکوف یوگسلاو در سال ۵۶ هدایت سپاهان را بر مسئولیت گرفت دومین مربی خارجی می بود که بعد از لیادین به نصف جهان آمد. بعد از آن دیگر برای چندین دهه مربی فوتبال خارجی داخل فوتبال اصفهان نشد تا این که در دهه هفتاد مجدد لیادین برای دومین بار در اغاز دهه هفتاد به ذوب آهن برگشت. اما با اغاز لیگ حرفه ای فوتبال ایران در ابتدای دهه هشتاد پای مربیان بیشتری به فوتبال اصفهان باز شد که استانکو پابلوکوویچ کروات نخستین آن‌ها می بود که در نیمکت مربیگری سپاهان به او سپرده شد. از این به سپس مربیان خارجی دیگر در تیم های ذوب آهن و یقیناً عمدتا سپاهان جابجا شدند و آخرین از این جمع ژوزه مورایس می بود که همین جمعه قبل از جمع سپاهانی‌ها جدا شد. او را باید مشهورترین مربی برشمرد که به اصفهان آمده و در فوتبال این شهر مشغول به فعالیت شده است. در این بین اهمیت اشکار می‌کند حاصل وجود مورایس در سپاهان است که از جنبه‌های گوناگونی می توان به آن پرداخت. این که آیا این مرد پرتغالی توانسته به طلایی پوشان اصفهانی در عرصه های گوناگون فنی و غیر فنی پشتیبانی کند یا باید فقط کارکرد او را با نتایج کسب شده سنجید. سپاهان از ابتدای دوران وجود این سرمربی سرشناس پرتغالی تا آخر دیدار با آلومینیوم اراک، نمایش هجومی بسیار‌ای داشت و توانست ۱۱۴ گل در ۶۹ مسابقه لیگ برتر به ثمر رساند، ۱۵ گل طی دو فصل در ۷ بازی جام حذفی بزند و ۲۵ گل هم در رقابت‌های آسیایی ثبت کند. مورایس با کسب ۱۴۲ امتیاز طی ۶۹ بازی لیگ برتری برای سپاهان به میانگین ۰۶/۲ امتیاز در هر بازی رسید؛ چیزی بالاتر از آنچه میانگین ملزوم برای قهرمانی در لیگ برتر ایران خوانده می‌شد و یقیناً چند فصلی است که دیگر برای قهرمان‌شدن کافی نیست. از آمارهای جالبی که مورایس در لیگ برتر بر جای گذاشت، پیشتازی او در تشکیل موقعیت و گلزنی است. طی دو سال و اندی که مورایس در لیگ برتر ایران وجود داشت، هیچ تیم فرد دیگر به اندازه سپاهان موفق به خلق موقعیت و گلزنی در این لیگ نشد. او میانگین ۵۵/۱۳ شوت، ۶۲/۴ شوت داخل چارچوب، ۶۵/۱ امید گل و ۶۸/۱ گل در هر بازی را طی این زمان به جا گذاشت که در همه این آیتم‌ها تیم اول لیگ ایران می بود و هجومی‌ترین تیم را راه اندازی داد. علاوه بر این آیتم‌های تهاجمی، تیم او درگیرانه‌ترین بازی‌ها را هم انجام داده و میانگین ۱۹/۱۴ خطایی که تیم او در هر بازی روی بازیکنان حریف انجام داده نیز بیشترین مقدار اشتباه در بین تیم‌های لیگ برتری است. با این شرایط، مورایس تصمیم گرفت بعد از دوران خاطره‌انگیز در سپاهان و ساخت یک تیم هجومی و کسب یک جام در رقابت‌های حذفی، از این سمت کنار بکشد و هدایت طلایی پوشان را تحویل دستیارش هوگو آلمیدا بدهد. کته دلنشین دقت دیگر در کارنامه ژوزه مورایس، کارکرد درخشان سپاهان تحت هدایت او در تقابل با تیم های استقلال و پرسپولیس است. سپاهان در نخستین بازی تحت هدایت مورایس، در آزادی با نتیجه دو بر صفر از سد استقلال گذشت. سپس در هفته هفتم برای نخستین بار روبه رو پرسپولیس قرار گرفت که بازی با تساوی بدون گل در اصفهان به آخر رسید. سپاهان در آن فصل در دور برگشت نیز با نتیجه ۲-۱ از سد استقلال ساپینتو گذشت و در آزادی نیز روبه رو پرسپولیس با تک گل محمد کریمی به پیروزی رسید. نخستین باخت سپاهان با مورایس روبه رو پرسپولیس در یک هشتم نهایی جام حذفی با نتیجه پرگل ۴-۲ و در ورزشگاه نقش‌جهان رقم خورد. در لیگ بیست و سوم نیز سپاهان با مورایس استقلال نکونام و پرسپولیس را در اصفهان با نتیجه شبیه یک بر صفر ناکامی داد اما در بازی‌های برگشت، با همان نتیجه یک بر صفر روبه رو استقلال در آزادی ناکامی خورد و برابر پرسپولیس نیز طلایی پوشان با تساوی بدون گل به کار آخر دادند. ملزوم به ذکر است که دهمین تقابل او برابر سرخابی‌ها می‌توانست در دیدار سوپرجام روبه رو پرسپولیس رقم بخورد که برگزاری این بازی به تعطیلات نیم فصل موکول شد. بر این مبنا باید به مورایس در عرصه فنی نمره قبولی داد چرا که او توانسته تیمش را هر نظر ارتقا دهد اما آنچه به پاشنه آشیل این مربی پرتغالی تبدیل شد نتایج دور از انتظاری می بود که در آسیا به دست آورد. یقیناً قیاس لیگ فوتبال ایران با تیم های عربی قیاس درستی نیست چرا که به‌طور مثال الهلال عربستان با بازیکنانی همچون نیمار،مترویچ،بونو و… که هرکدام ستاره‌های بین‌المللی بزرگ محسوب خواهد شد این نوشته را متفاوت می‌کند. انتظار این که مورایس بتواند از سد این تیم های چند صد میلیون دلاری عبور کند توقع غیرواقع‌بینانه‌ای است. به هر حال مورایس با کوله بازی از خاطرات خوب و بد اصفهان را در حالی ترک کرد که احتمالا اندکی صبوری زیاد تر و دوری از حاشیه ها به دستیار اسبق مورینیوامکان بهتری برای اراعه اندوخته‌هایش می‌داد.