دوراهی سبزشویی یا عمل اصلاحی پیش‌روی شهرداری اصفهان

کارکرد شهرداری اصفهان در مدیریت مراکز نگهداری حیوانات در سال‌های تازه مدام با انتقاداتی از طرف حامیان و فعالان محیط‌زیست روبه رو بوده است. باغ پرندگان، باغ خزندگان، پارک حیات‌وحش صفه و آکواریوم اصفهان به‌گفتن مراکزی که قرار می بود به نگه داری گونه‌های جانوری پشتیبانی کنند، اکنون به مثالهایی از بی‌توجهی به حقوق و نمایش حیوانات، پرندگان و آبزیان تبدیل شده‌اند. گزارش‌هایی از مرگ‌ومیر حیوانات، شرایط نامناسب نگهداری و افتشفافیت در خبر‌رسانی، تنها بخشی از مشکلاتی است که در این مجموعه‌ها دیده می‌شود.

اطلاعات دقیقی درمورد تعداد تلفات و شیوه نگه‌داری گونه‌های حیات‌وحش در این مراکز در دست نیست، چرا که مدیریت شهری زیاد تر نسبت به انتشار کردن اخبار دقیق از حالت این مراکز عمل نکرده است. بااین‌حال، تصاویر و گزارش‌های انتشار شده از حالت نامطلوب گونه‌های گوناگون حیات وحش افکار عمومی را نسبت به کارکرد این نهاد بدبین کرده است. به‌گفتن‌مثال، در باغ خزندگان اصفهان، گزارش‌هایی مبنی بر نگهداری برخی گونه‌ها در شرایط نامناسب، انتشار شده است. در باغ پرندگان نیز افتامکانات و شرایط غیربهداشتی علتنگرانی‌هایی درمورد سلامت پرندگان شده است. حالت در پارک حیات‌وحش صفه نیز بهتر از این نیست و شرایط نامناسب نگهداری حیوانات در این مجموعه چندین دفعه مورد اعتراض حامیان حقوق حیوانات قرار گرفته است و باغ وحشی که قرار می بود تعطیل شود با نام پارک حیات‌وحش به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

در این بین، مدیریت شهری به‌جای اراعه جواب‌های شفاف و اصلاح مشکلات، به عمل های نمایشی و تبلیغاتی، عمل کرده است. مثالای از این کوششها، انتقال سه لاک‌پشت سبز از آکواریوم اصفهان به خلیج‌فارس است. این عمل که به‌گفتن یک حرکت زیست‌محیطی معارفه شد، در حالی انجام گرفت که دیگر گونه‌های آبزی و جانوری در این مراکز در شرایط انتقادبرانگیز به سر می‌برند و همین امر جهت شده تا فعالان محیط‌زیست عمل تازه را  مثالای از «سبزشویی» معارفه کنند.

سبزشویی اصطلاحی است که به کوششهای تبلیغاتی سازمان‌ها برای نشان‌دادن ضمانت خود به محیط‌زیست، بدون تشکیل تغییرات واقعی و مؤثر اشاره دارد. در واقع، سازمان‌هایی که به سبزشویی متوسل خواهد شد، به‌جای حل ریشه‌ای مشکلات، با اجرای چند پروژه انتشار کردن اخبار مثبت، تلاش در پوشاندن کاستی‌ها و مشکلات مهم خود دارند. این چنین اقداماتی نه‌تنها انتقادات را افت نمی‌دهد، بلکه افکار عمومی را نسبت به نیت واقعی دچار شک می‌کند. چراکه فعالان محیط‌زیست و شهروندان به‌خوبی آگاه می باشند که تنها با چند حرکت تبلیغاتی، نمی‌توان شرایط بحرانی نگهداری حیوانات را تحول داد.

آنچه در این حوزه نیاز است، نه کمپین‌های تبلیغاتی، بلکه یک اصلاح اساسی در مدیریت مراکز نگهداری حیات‌وحش و تحول شیوه برخی از این مراکز است. انتشار کردن شفاف اطلاعات درمورد تعداد حیوانات، مقدار تلفات و شرایط نگهداری، می‌تواند نخستین قدم برای بازسازی مطمعن عمومی باشد. بهبود حالت فیزیکی و بهداشتی این مراکز، تخصیص بودجه کافی برای نگهداری حیوانات و مشورت با متخصصان محیط‌زیست، از دیگر اقداماتی است که باید در برتری قرار گیرد. تا وقتی که این تغییرات بنیادین انجام نشود، هر کاری همانند انتقال لاک‌پشت‌ها، چیزی جز یک عمل بی‌حاصل نخواهد می بود.

سبزشویی نمی‌تواند جانشین کارکرد درست و مسئولانه شود. شهرداری اصفهان برای حل دغدغه محیط‌زیست و حیات‌وحش، باید از عمل های سطحی دست برداشته و به طور واقعی برای اصلاح مشکلات این مراکز عمل کند. مسئله مهم این است که هیچ گردشگری برای تماشای اسارت حیوانات، خزندگان و پرندگان به اصفهان سفر نمی‌کند آنچه اصفهان را نصف جهان کرده زاینده‌رود جاری، تاریخ، فرهنگ و صنایع‌دستی بی‌نظیر و مردمان بااراده و خوش‌قریحه‌اش است.