[ad_1]
به گزارش اصفهانیا
به گزارش خبرنگار وبدا، در این نشست، اساتیدی چون دکتر تقی آزاد ارمکی، دکتر مهرداد عربستانی و دکتر فروزنده جعفرزاده پور، اثرات و تبعات تصادفات جاده‌ای را از منظر جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی مورد تحلیل قرار دادند.
این نشست به بازدید ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تصادفات جاده‌ای در ایران پرداخته و تلاش داشت راه‌حل‌هایی برای افت صدمه‌های ناشی از این معضل در سطح ملی اراعه دهد.
انتقاد دکتر تقی آزاد ارمکی از حالت تصادفات جاده‌ای و بحران زیست شهری
دکتر تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه‌شناسی، با اشاره به ازمایش ها شخصی خود از تصادفات، معتقد است که کمپین‌های پیشگیری از تصادفات، سریعتر از آنکه به فهمیدن عمیق قضیه برسند، داخل فاز اجرایی شده‌اند. او پافشاری دارد که پیش از هر کاری، باید از متخصصان علوم انسانی دعوت کرد تا ابعاد اجتماعی، فرهنگی و تاریخی این بحران را واکاوی کنند.
به حرف های این استاد دانشگاه، در بازدید تصادفات، زیاد تر افراد تقصیر کار شناخته خواهد شد، در حالی که ریشه مهم مشکل در ناکارآمدی سیستم حمل‌ونقل و مدیریت شهری نهفته است. او انتقاد می‌کند که پلیس و نهادهای اجرایی برای تبرئه خود، سخت‌گیری بر رانندگان را افزایش داده‌اند، اما این رویکرد، قضیه را حل نمی‌کند.
فروپاشی زیست شهری؛ حلقه مفقوده بحران تصادفات
دکتر آزاد ارمکی با اشاره به تاریخ تمدن ایرانی، از نگاه رایج به شهرها انتقاد کرده و می‌گوید: “برخلاف ادعای برخی تفکرات، ایرانیان همیشه تمدن شهری داشته‌اند، اما امروزه شهرها به حاشیه رانده شده‌اند و زندگی شهری در حال فروپاشی است. مردم از شهر فراری‌اند و این قضیه ریشه تعداد بسیاری از مشکلاتهای اجتماعی، از جمله تصادفات است.”
او تصادفات را به یک جنگ مستمر تشبیه کرده و می‌گوید: مردم جایی برای زندگی و اسایش در شهر ندارند، به این علت به محض تعطیلات، از شهر فرار می‌کنند. اما این فرار نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه مشکلاتهای فرد دیگر همانند حجم بالای مسافرت‌های جاده‌ای و تلفات انسانی را به همراه دارد.
دعوت به مرگ به جای زندگی؟
این جامعه‌شناس در نقد حالت جاری، اشاره می‌کند که سبک زندگی مردم به طوری تحول کرده که گویی به‌طور ناخودآگاه به استقبال مرگ می‌روال.
او می‌گوید: چاقی مفرط، بی‌خوابی‌های طویل، رانندگی پرخطر، همه نشانه‌هایی از سبک زندگی‌ای است که انسان را به سمت نابودی سوق می‌دهد.
او معتقد است که ما باید از زندگی شهری و مفهوم شهر دفاع کنیم. سیاست‌های غلطی همانند تعطیلی سینماها، رستوران‌ها و کافه‌ها در ایام خاص، علتتشدید این حالت شده است. چرا در شهرهای دیگر جهان مردم در تعطیلات در شهر می‌همانند و از امکانات فرهنگی منفعت گیری می‌کنند، اما در ایران همه در تعطیلات از شهر فرار می‌کنند؟
انتقاد از مدیریت جاده‌ای و حمل‌ونقل عمومی
دکتر آزاد ارمکی در ادامه، با انتقاد از نهادهای مسئول برای گروگان‌گیری از حمل‌ونقل عمومی و جاده ها، می‌گوید: چرا مسیرهای ایمن ساخته نمی‌شود؟ چرا مردم مجبورند با خودروهای شخصی در جاده‌های ناامن تردد کنند؟ چرا اتوبوس‌های شهری و حتی آمبولانس‌ها هم چنان جزو پر آلاینده‌ترین وسایل نقلیه می باشند؟
او پافشاری دارد که تا وقتی که مفهوم شهر و زندگی شهری بازتعریف نشود و سیاست‌های نادرست در این عرصه خاتمه نیابد، تغییرات سطحی در قوانین راهنمایی و رانندگی یا افزایش جرایم، تأثیر قابل‌توجهی بر افت تصادفات نخواهد داشت.
تحلیل دکتر مهرداد عربستانی از بحران رانندگی در ایران: رانندگی، بازنمایی ناکامی‌های اجتماعی
دکتر مهرداد عربستانی، مردم شناس و استاد دانشگاه، با نگاهی جامعه‌شناختی به بحران رانندگی در ایران، معتقد است که قوانین و جریمه‌ها تنها برای مدیریت موارد انحرافی وضع خواهد شد و نمی توانند به‌گفتن سیاست مهم حل قضیه در نظر گرفته شوند.
او پافشاری دارد که این ابزارها باید در شرایطی به کار گرفته شوند که تمهیدات ملزوم برای اصلاح زیرساخت‌ها و فرهنگ رانندگی فراهم شده باشد.
رانندگی در ایران؛ از رقابت تا ستیزه‌جویی
عربستانی حرکت رانندگی ایرانیان را یک اتفاق اجتماعی کلان می‌داند که دلالتی فراتر از یک کنش فردی دارد و در همین خصوص اینگونه توضیح می‌دهد: هر حرکت اجتماعی، بخشی از یک کل است و بازتابی از حالت کلی جامعه محسوب می‌شود. اگر رانندگی در ایران رقابتی و ستیزه‌جویانه است، باید این قضیه را در بستر گسترده‌تر اجتماعی تحلیل کنیم.
او به تناقض رفتاری ایرانیان در روابط اجتماعی و رانندگی اشاره کرده و معتقد است که علت این تضاد آشکار در نحوه تعامل های اجتماعی نهفته است.
این استاد برجسته دانشگاه می‌گوید: چرا ما ایرانی‌ها در زندگی روزمره و تعامل های اجتماعی، اهل تعارف و مراعات آداب هستیم، اما پشت فرمان به افرادی بی‌احتیاط و رقابت‌جو تبدیل می‌شویم؟ جواب این است که در فضای اجتماعی، ناچار به مراعات پرستیژ و هنجارهای رفتاری هستیم، اما به محض نشستن پشت فرمان، احساسات نهان خود را رها کرده و بدون نگرانی از قضاوت اجتماعی، رفتارهایی متفاوت از خود ابراز می‌دهیم.
رانندگی، میدان بازپس‌گیری آزادی و هویت سرکوب‌شده
وی با منفعت گیری از رویکرد نمادگرایانه، رانندگی در ایران را فراتر از یک حرکت روزمره دانسته و آن را به‌گفتن تجلی نوعی مقاومت اجتماعی تحلیل می‌کند:رانندگی در ایران نه بر مبنای قوانین، بلکه بر پایه عکس العمل‌های لحظه‌ای و مقابله‌جویی شکل گرفته است. این قضیه نشان‌دهنده آن است که ماشین، برای تعداد بسیاری از افراد، ابزاری برای بازپس‌گیری استقلال، قوت و هویت ازدست‌رفته است.
دکتر عربستانی بر این باور است: ایرانی‌ها در بین جوامع دنیا، یکی از بیشترین مقدار‌های توانایی عواطف و احساسات منفی، خصوصاً خشم را دارند. این حقیقت تکان‌دهنده است، چون ایران نه فقیرترین سرزمین جهان است و نه دچار یک جنگ همه‌عیار. با این حال، حس ناکامی اجتماعی در این جامعه به‌شدت بالاست.
رانندگی؛ نمایشی از مردانگی و آزادی ازدست‌رفته
عربستانی یکی از دلایل پرخاشگری و رفتارهای پرریسک در رانندگی را جبران نوعی فقدان اجتماعی می‌داند و می‌گوید: تعداد بسیاری از افراد، مخصوصاً مردان، حس می‌کنند که آزادی و اقتدارشان در زندگی روزمره محدود شده است. برخی این افترا با رانندگی جبران می‌کنند، به شکلی که ماشین برایشان به یک نماد جانشین برای قوت و مردانگی تبدیل می‌شود.
او پافشاری دارد که رانندگی در ایران، نه فقطً یک نیاز حمل‌ونقلی، بلکه نوعی فانتزی اجتماعی است که به افراد امکان بازنمایی تمایلات سرکوب‌شده را می‌دهد:ما با نوعی اجرای نمادین مواجهیم؛ رانندگی در ایران، صحنه‌ای برای نمایش احساسات سرکوب‌شده و گفتن ناکامی‌های اجتماعی است.
راهکار چیست؟ باز کردن مسیرهای هنجاری برای تخلیه هیجانات
عربستانی معتقد است که برای افت رفتارهای پرخاشگرانه در رانندگی، باید راه‌های جایگزینی برای ابراز هیجانات فراهم شود: و اگر ما راه‌های هنجاری برای گفتن و تخلیه این تمایلات داشتیم، تعداد بسیاری از این رفتارها در رانندگی ابراز نمی‌یافت. سوال اساسی این است که جامعه برای جوانان چه جایگزینی فراهم کرده است؟
او ضمن پافشاری بر نقش کیفیت خودروها و جاده‌ها، تصریح می‌کند که این مسائل تنها بخشی از مشکل می باشند و بدون اصلاحات اجتماعی و فرهنگی، نمی‌توان به بهبود پایدار در حرکت رانندگی امیدوار می بود.
رانندگی، بازتابی از مشکلاتهای اجتماعی ایران
دکتر مهرداد عربستانی در نهایت نتیجه‌گیری می‌کند که برای اصلاح حالت رانندگی، باید نگاه خود را از تمرکز صرف بر قوانین و جریمه‌ها به سمت بازدید ریشه‌های اجتماعی و فرهنگی این حرکت سوق دهیم.
وی او گفت: رانندگی در ایران، فقطً یک قضیه ترافیکی نیست، بلکه بازتابی از حالت اجتماعی و روانی جامعه است. تا وقتی که این مسائل ریشه‌ای مورد بازدید و اصلاح قرار نگیرند، هرچقدر هم که قوانین سخت‌گیرانه‌تر شوند، تحول چشمگیری در حرکت رانندگی تشکیل نخواهد شد.
*تصادفات جاده‌ای: آمار دلواپس‌کننده و الزام آموزش و فرهنگ‌سازی برای افت تلفات
دکتر فروزنده جعفرزاده پور نیز در این میزگرد با اشاره به حالت دلواپس‌کننده تصادفات جاده‌ای در سرزمین، اظهار داشت: تصادفات در سرزمین ما رتبه بالایی دارند و مطابق آمارها، ۹۰ درصد از مرگ و میرهای سرزمین بعد از سکته، به علت تصادفات جاده‌ای است. از این بین، ۶۰ درصد تصادفات به علت عوامل انسانی رخ می‌دهد.
وی افزودند: هر چهار دقیقه یک نفر انسان سالم بر تاثییر تصادفات فوت می‌کند و این حالت زیاد دلواپس‌کننده است. شدت و خستگی از با اهمیت ترین عوامل ابراز تصادفات می باشند و در واقع، به اندازه یک هواپیمای فوکر در دو روز، افراد بسیاری جان خود را از دست خواهند داد. در این تصادفات، بیشتر از دو نفر طبق معمولً صدمه می‌بینند و این صدمه‌ها تا آخر عمر فرد ادامه می‌یابد.
دکتر جعفرزاده پور پافشاری کردند: عوامل انسانی تأثیر بسیاری در افت تصادفات دارند. بیشتر از ۷۹ درصد از افرادی که در تصادفات جاده‌ای کشته خواهد شد، مردان می باشند، چرا که زیاد تر رانندگان سرزمین مرد می باشند. اما کم کم زنان نیز داخل عرصه رانندگی شده‌اند.
او این چنین اشاره کردند: تماشای تصادفات تا فاصله ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر از محل حادثه، تأثیر بسیاری بر ذهن افراد می‌گذارد. وزارت بهداشت باید به مردم در رابطه نواقص و معلولیت‌های ناشی از تصادفات خبر‌رسانی بیشتری انجام دهد.
دکتر جعفرزاده پور در آخر به اهمیت پویش‌های افت حوادث رانندگی اشاره کرده و او گفت: «پویش‌های مختلفی برای افت تصادف ات در سرزمین راه‌اندازی شده است که امیدواریم نتایج مثبتی به بار بیاورد. این چنین تحول سبک زندگی و ترقی آموزش‌های رانندگی در سطح سرزمین زیاد مؤثر خواهد می بود. باید اندوخته‌گذاری‌های بیشتری در این عرصه انجام شود و کشورهایی که در افت تصادفات موفق بوده‌اند، باید الگو قرار گیرند.
گفتنی است، افشین داورپناه، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، در نشست تخصصی «تصادف به مثابه یک مسأله ملی» که امروز در پژوهشکده فرهنگ و هنر تهران برگزار شد، به او گفت و گو درمورد تصادفات جاده‌ای و پویش «نه به تصادف» پرداخت.
وی با اشاره به افزایش تصادفات در سرزمین، بر لزوم ترقی آگاهی عمومی و شراکت فعال در این پویش پافشاری کرد و نقش آموزش‌های اجتماعی در افت حوادث جاده‌ای را مهم دانست. داورپناه این چنین از الزام تشکیل تغییرات فرهنگی و اجتماعی برای مقابله با این معضل سخن او گفت.
دسته بندی مطالب
[ad_2]
منبع