سحابی پرده؛ رگه‌هایی از یک ابرنواختر باستانی_اصفهانیا

عکس روز ناسا نمایی خیره‌کننده از باقی مانده ستاره‌ای در کهکشان راه شیری را که هزاران سال پیش در انفجاری سهمگین نابود شد، مشخص می کند. این عکس اواسط ۲۰۲۴ در کویت به ثبت رسیده است.

نزدیک به ۷ هزار سال پیش، ستاره‌ای در کهکشان راه شیری در انفجار ابرنواختری به آخر عمر خود رسید. این انفجار عظیم که یکی از پرانرژی‌ترین رویدادهای شناخته‌شده کیهان است، «سحابی پرده» را به‌جا گذاشت. آن زمان، ابر روبه‌گسترش این انفجار به گمان زیادً به درستی هلال ماه در آسمان می‌درخشید و هفته‌ها در آسمان شب، انسان‌هایی که اغاز تاریخ مکتوب زندگی می‌کردند (دورانی که بشر تازه ثبت رویدادها را اغاز کرده می بود)، می‌توانستند آن را مشاهده کنند.

با گذشت هزاران سال، باقی مانده این ابرنواختر که به نام «حلقه ماکیان» (Cygnus Loop) نیز شناخته می‌شود، آنقدر کم‌نور شده که فقط با تلسکوپ‌های کوچک و با جهت‌گیری دقیق به‌سمت صورت فلکی ماکیان دیده می‌شود.

باوجود افت درخشندگی، باقی مانده سحابی پرده تا این مدت هم از نظر اندازه زیاد عظیم‌اند. این ساختار در فاصله نزدیک به ۱۴۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد اما وسعت آن در آسمان بیشتر از پنج برابر قطر ظاهری ماه کامل است.

در عکس روز ناسا چه می‌بینیم؟

در این عکس، تابش گازهای هیدروژن به رنگ قرمز و اکسیژن به رنگ آبی دیده می‌شود. آنچه می‌بینیم، پرده‌ای کیهانی است که داستان مرگ ستاره‌ای را روایت می‌کند.

در تصاویر عمیق و با جزئیات کامل از سراسر سحابی پرده، تشخیص رشته‌خطوط نازک انفجار ستاره‌ای حتی برای دقیق‌ترین ناظران نیز کار ساده‌ای نیست. این رشته‌ها که همانند پرده‌هایی رنگارنگ در فضا گسترده شده‌اند، باقی مانده ماده‌ای می باشند که از لایه‌های بیرونی ستاره جدا شده و با سرعتی زیاد بالا به اطراف پراکنده شده‌اند.

بازدید این ساختارها اطلاعات ارزشمندی درمورد دینامیک انفجارهای ابرنواختری، ترکیب شیمیایی ستارگان و تعامل امواج ضربه‌ای با گازهای بین‌ستاره‌ای در اختیار اخترشناسان قرار می‌دهد.