اگزما چیست؟ | علل، علائم، انواع، درمان و پیشگیری + تصاویر اگزما

تحریریه اصفهان:اگزما (Eczema) یا درماتیت، یکی از رایج‌ترین بیماری‌های التهابی پوست به حساب می اید که شمار قابل‌توجهی از افراد، در رده‌های سنی گوناگون، با آن دچار می باشند. این بیماری نه‌تنها جهت تغییراتی ظاهری در پوست می‌شود، بلکه می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد. در این گزارش، به بازدید جنبه‌های گوناگون اگزما از علل و علائم تا راهکارهای تشخیص، درمان و پیشگیری می‌پردازیم.

اگزما چیست؟

اگزما یک بیماری مزمن پوستی است که زیاد تر به طور التهاب، خارش، قرمزی و خشکی پوست ظاهر می‌شود. در برخی موارد، ترک‌خوردگی یا حتی تاول نیز امکان پذیر تشکیل شود. گرچه ابراز آن در دوران کودکی شایع‌تر است، اما بزرگسالان نیز دچار آن خواهد شد.

علل ابتلا به اگزما

علت دقیق ابراز اگزما تا این مدت به‌طور کامل روشن نیست، اما عوامل بسیاری در تشکیل آن نقش دارند. از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی

• اختلال در کارکرد سد دفاعی پوست

آخرین و جدیدترین اخبار سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، کارگری ، ورزشی، حوادث و سلامتی ، استان اصفهان و ایران را در وب سایت اصفهانیا دنبال کنید

• عکس العمل‌های بیش‌فعال ایمنی

• تماس با مواد محرک یا آلرژن

• شرایط محیطی همانند آب‌و‌هوای خشک یا سرد

• اضطراب و استرس روانی

انواع رایج اگزما

اگزما اشکال گوناگونی دارد که هر یک با نشانه‌ها و عوامل خاصی همراه است:

1. اگزمای آتوپیک: شایع‌ترین نوع، غالباً از دوران کودکی اغاز می‌شود و با خارش و خشکی شدید همراه است.

2. اگزمای تماسی: ناشی از تماس مستقیم پوست با ماده حساسیت‌زا یا محرک.

3. اگزمای سکه‌ای (نومولار): به‌صورت لکه‌های گرد و خارش‌دار روی پوست ظاهر می‌شود.

4. اگزمای سبوره‌ای: زیاد تر در پوست سر، اطراف بینی و پشت گوش مشاهده می‌شود.

5. اگزمای دست و پا: زیاد تر در افرادی دیده می‌شود که تماس مکرر با شوینده‌ها یا مواد شیمیایی دارند.

6. اگزمای دیس‌هیدروتیک: با تاول‌های کوچک و دردناک در اطراف انگشتان همراه است.

علائم اگزما

علائم اگزما بسته به نوع آن متغیر است، اما طبق معمولً شامل موارد زیر می‌شود:

• خارش شدید، به‌اختصاصی در شب

• قرمزی و التهاب پوست

• خشکی و پوسته‌پوسته شدن

• تشکیل ترک یا تاول

• ضخیم‌شدن پوست در صورت مزمن‌شدن بیماری

عوارض اگزما

در صورت عدم درمان مناسب، اگزما می‌تواند علتمشکلات زیر شود:

• عفونت باکتریایی یا ویروسی پوست

• تشکیل زخم‌های مزمن

• افت کیفیت خواب و زندگی

• مشکلات روحی همانند افسردگی و اضطراب

• اسکارهای پوستی ماندگار

نحوه تشخیص اگزما

تشخیص این بیماری عمدتاً بر پایه معاینه بالینی توسط متخصص پوست انجام می‌شود. در موارد خاص، آزمایش‌های آلرژی یا مثالبرداری پوستی نیز تجویز می‌شود تا نوع و علت بیماری دقیق‌تر اشکار گردد.

درمان اگزما

درمان دارویی

• پمادهای کورتیکواستروئیدی موضعی

• اولین خط درمان برای افت التهاب و خارش است.

• پمادهای غیر استروئیدی همانند تاکرولیموس یا پی‌مکرولیموس

• آنتی‌هیستامین‌ها برای افت خارش

• آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت عفونت ثانویه

 بهترین پماد برای اگزمای پوستی طبق معمولً پمادهای حاوی هیدروکورتیزون یا کلوبتازول است، اما باید حتماً با تجویز پزشک منفعت گیری شود.

درمان‌های طبیعی و خانگی

منفعت گیری از روغن نارگیل یا روغن زیتون برای مرطوب‌سازی پوست

درمان تغذیه‌ای

 برای درمان اگزما چی بخوریم؟

مواد غذایی ضدالتهاب همانند:

• ماهی‌های چرب (سرشار از امگا ۳)

• زردچوبه و زنجبیل

• میوه‌ها و سبزیجات تازه

• پروبیوتیک‌ها (ماست، کفیر)

و باید از غذاهای حساسیت‌زا همانند شیر گاو، تخم مرغ و گلوتن اجتناب کرد.

درمان قطعی اگزما

اگرچه اکنون درمان قطعی علمی برای اگزما وجود ندارد، اما با مراقبت مداوم، پرهیزهای غذایی، داروهای مناسب و اصلاح سبک زندگی، می‌توان بیماری را به طور کامل کنترل کرد و مانع از عود مجدد آن شد. 

اگر به جستوجو درمان قطعی اگزمای دست هستید، منفعت گیری از دستکش‌های محافظ زمان تماس با شوینده‌ها و مرطوب نگه‌داشتن پوست به طور مداوم زیاد مؤثر است.

راه‌های پیشگیری از اگزما

• مرطوب نگه‌داشتن پوست به‌طور منظم

• منفعت گیری از شوینده‌های ملایم و بدون عطر

• پوشیدن لباس‌های نخی و گشاد

• پرهیز از مواد آلرژن یا تحریک‌کننده

• افت استرس و انجام ورزش منظم

• نوشیدن آب کافی در طول روز

سوال‌های متداول درمورد اگزما

آیا اگزما مسری است؟

خیر، اگزما یک بیماری غیرمسری است.

آیا اگزما فقط در کودکان دیده می‌شود؟

خیر، اگزما می‌تواند در هر سنی ابراز کند، اما اغاز آن در دوران کودکی شایع‌تر است.

آیا اگزما درمان قطعی دارد؟

درمان کامل و قطعی علمی برای اگزما وجود ندارد، اما با مراقبت مناسب، می‌توان آن را به‌خوبی کنترل کرد.

بهترین پماد برای اگزما چیست؟

پمادهای کورتونی همانند هیدروکورتیزون و کلوبتازول، در کنار مرطوب‌کننده‌ها، طبق معمولً برای درمان موثر می باشند.

سخن پایانی

اگزما، با تشخیص به‌موقع و عمل های درمانی مناسب، قابل کنترل است. آگاهی از نوع بیماری، دقت به عوامل تحریک‌کننده و مراعات پیشنهاد‌های تخصصی، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا می‌کند. در صورتی که با نشانه‌های شبیه روبه رو شدید، مراجعه به پزشک متخصص پوست در برتری قرار دارد.