الزام بازنگری در حالت سالن‌های تئاتر اصفهان

 اصفهان مهد تئاتر است و ملزوم به یادآوری نیست که از دیرباز مردم این شهر از علاقه‌مندان جدی نمایش و هنرهای نمایشی بوده‌اند. در دهه‌ها و حتی قرن‌های قبل، اصفهان نه‌تنها یکی از خاستگاه‌های مهم تئاتر در ایران بوده، بلکه مدام نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری و رشد جریان‌های هنری ایفا کرده است. از تکیه‌ها و تعزیه‌های قدیمی تا سالن‌های نمایش مدرن، این شهر تاریخی دین بزرگی بر گردن هنر نمایش این مرزوبوم دارد.

با این پیش‌عرصه غنی، طبیعی است که هر تاثییر نمایشی خوش‌ساختی که در تهران با استقبال روبرو می‌شود، اگر به اصفهان بیاید، در این شهر نیز با استقبال و وجود گرم تماشاگران روبه رو می شود. نمونه تازه آن نمایش «هیدن» است؛ نمایشی موفق که بعد از اجرای موفق در تهران و مشهد این روزها در اصفهان و در تالار فرشچیان به روی صحنه رفته است و با استقبال خیره‌کننده مخاطبان روبه رو شده. پایان بلیت های اجرا، سالن پر از جمعیت، و شور و شوق تماشاگران، نشان‌دهنده عطش فرهنگی مردمی است که تنها چشم به راه فرصتی برای دیدن اثری باکیفیت می باشند.

با این حال، آنچه می‌توانست به نمادی از رونق مجدد تئاتر در اصفهان تبدیل شود، در عمل با موانعی جدی و ساختاری روبه رو شد؛ موانعی که بار دیگر زخم‌های قدیمی زیرساخت‌های فرهنگی این شهر را نمایان ساخت. تالار فرشچیان که یکی از معدود سالن‌های فعال تئاتر در اصفهان است، نه‌تنها از نظر طراحی، بلکه از حیث امکانات رفاهی نیز در شرایط نامناسبی قرار دارد.

یکی از مشکلات مهم، طراحی غیراستاندارد بالکن سالن است. جایی که به علت زاویه دید محدود به صحنه و دکور نمایش، عملا امکان فروش بلیت آن وجود ندارد و این یعنی ظرفیت سودمند سالن به شکل قابل‌توجهی افت یافته است. این نقص اساسی نشان‌دهنده آن است که حتی در پروژه‌های فرهنگی، اصل مهم «دید تماشاگر» به‌درستی مراعات نشده و برتری‌های مهم ساخت یک سالن تئاتر نادیده گرفته شده است.

در کنار این مشکل جدی، حالت تأسف‌بار سرویس‌های بهداشتی سالن نیز چندین دفعه مورد گله های مخاطبان قرار گرفته است. این فضاها که از ابتدایی‌ترین ملزومات یک مجموعه فرهنگی محسوب خواهد شد، متأسفانه به لحاظ بهداشتی، زیبایی‌شناختی و کاربری، در وضعیتی قرار دارند که زیاد تر به سرویس‌های بین‌راهی شباهت دارند تا یک سالن هنری در یکی از با اهمیت ترین شهرهای فرهنگی سرزمین.

این موارد تنها به تالار فرشچیان محدود نمی‌شود، بلکه نمادی است از حالت کلی زیرساخت‌های هنری اصفهان؛ شهری که با این سابقه درخشان، امروز از افتسالن‌های استاندارد و تجهیزرنج می‌برد. این در حالی است که مردم بار دیگر نشان داده‌اند اگر تاثییر نمایشی باکیفیت باشد، با جان‌ودل از آن استقبال می‌کنند. اصفهان، شهری که در حافظه فرهنگی ایران همیشه نامی بلند داشته، سزاوار سالن‌های نمایش در شأن خود است. گسترش سالن‌های استاندارد نمایش و نوسازی تالارهای فرسوده، ضرورتی است که نباید بیشتر از این به تعویق بیفتد.

از مسئولان فرهنگی، شهرداری، اداره کل ارشاد و حتی قسمت خصوصی انتظار می‌رود با دیدی طویل مدت، برای تحکیم زیرساخت‌های هنری اصفهان عمل کنند. تشکیل سالن‌های تازه با طراحی اصولی، امکانات رفاهی کافی و دقت به توانایی مخاطب، باید در برتری برنامه‌ریزی فرهنگی شهر قرار گیرد.

فراموش نکنیم که هنر، زبان شهروندان فرهنگ‌دوست این دیار است و تئاتر، یکی از با اهمیت ترین نمود‌های آن. بی‌توجهی به نیازهای این حوزه، نه‌تنها هنرمندان را دلسرد می‌کند، بلکه تدریجاً علتفاصله‌گرفتن مردم از هنر خواهد شد. اصفهان نیازمند توجهی در خور شأن خود است؛ توجهی که اگر امروز محقق نشود، فردا با هزینه‌ای زیاد تر و با حسرتی عمیق‌تر باید به سراغ آن رفت. حیف نیست این‌همه اشتیاق و علاقه به تئاتر که در بین اصفهانی‌ها وجود دارد محدود به چند سالن محدود و کوچک و کم امکانات شود؟