سیب‌زمینی ۹ میلیون سال پیش از ترکیب با گوجه‌فرنگی به‌وجود آمد_اصفهانیا

گروهی از زیست‌شناسان تکاملی و دانشمندان ژنوم، منشأ پیدایش سیب‌زمینی را به یک پیوند اتفاقی در میلیون‌ها سال پیش نسبت داده‌اند. این گیاه در واقع از ترکیب با یک گیاه دیگر به‌وجود آمد که احتمالا انتظارش را نداشته باشید: گوجه‌فرنگی.

به نقل از CNN، چیزی که امروز با نام سیب‌زمینی می‌شناسیم نزدیک به ۱۰ هزار سال پیش برای نخستین‌بار کشت شده است. سیب‌زمینی کار خود را در کوه‌های آند در آمریکای جنوبی اغاز کرد و سپس تبدیل به یک محصول کلیدی شد که جهان به آن وابسته است. اما از آنجا که گیاهان به‌خوبی در اسبق فسیلی نگه داری نمی‌شوند، تبار آن تا حد بسیاری ناشناخته باقی‌مانده می بود.

بیشتر از ۹ میلیون سال پیش سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی با یکدیگر پیوند خوردند

محققان ۴۵۰ ژنوم از گونه‌های سیب‌زمینی کشت‌شده و وحشی را تحلیل کردند و ژن‌ها نشان دادند که یک نیای گوجه‌فرنگی وحشی باستانی به‌طور طبیعی نزدیک به ۹ میلیون سال پیش با گیاهی همانند سیب‌زمینی به نام اتابروسوم (Etuberosum) پیوند خورده است. به‌عبارت‌دیگر، این دو گیاه که هر دو نزدیک به ۱۴ میلیون سال پیش از یک نیای مشترک منشعب شده بودند، با هم جفت‌گیری کرده‌اند. نتایج این تحقیق در ژورنال Cell انتشار شده است.

گوجه‌فرنگی‌ها و اتابروسوم‌ها توانایی رشد غده‌های زیرزمینی نداشتند (بخشی بزرگ و خوراکی از گیاهان کشت‌شده همانند سیب‌زمینی، یام و تارو که زیر زمین رشد می‌کنند)، اما گیاه هیبریدی حاصل پیوند آنها این چنین قابلیتی داشت.

غده‌ها به‌گفتن روشی نوآورانه برای ذخیره مواد مغذی زیر زمین در گیاه سیب‌زمینی تکامل یافتند، چون اقلیم و محیط کوه‌های آند سردتر شد و بعد از کشت‌پذیرشدن، به یکی از پایه‌های غذایی مهم انسان‌ها تبدیل گردید. هم‌اکنون بیشتر از ۱۰۰ گونه وحشی سیب‌زمینی وجود دارد که دارای غده می باشند، یقیناً همه آنها قابل‌خوردن نیستند.

دانشمندان این چنین موفق شدند ژن‌هایی را که هر یک از گیاهان برای تشکیل غده‌ها فراهم کرده‌اند رمزگشایی کنند. فهمیدن منشأ و چگونگی تکامل سیب‌زمینی در نهایت می‌تواند به دانشمندان پشتیبانی کند تا گونه‌های مقاوم‌تری از سیب‌زمینی پرورش دهند که در برابر بیماری‌ها و تغییرات آب‌وهوایی مقاوم باشند.