طبع آن گرم است یا سرد؟

لپه یکی از حبوبات زیاد مغذی است که در تعداد بسیاری از غذاهای ایرانی منفعت گیری می‌شود. این دانه کوچک، به علت خواص بی‌نظیرش در تحکیم سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از بیماری‌های قلبی، درمان کم‌خونی و تعداد بسیاری از مزایا دیگر شناخته شده است. در این مقاله به بازدید جامع لپه، خواص، زیان های، و نکاتی که باید در مصرف آن مراعات شود خواهیم پرداخت.

 لپه چیست؟

لپه (به انگلیسی: Cotyledon) یکی از اجزای مهم دانه‌های گیاهی است که زمان جوانه زدن دانه به وجود می‌آید. این دانه از خانواده حبوبات بوده و در واقع نوعی نخود است که بعد از پوست‌گیری و خشک شدن به لپه تبدیل می‌شود.

انواع لپه

آخرین مطالب

• اینفوگرافی چیست و چطور می‌توان آن را ساخت؟
• خوددرمانی سالمندان این مشکلات را برای آنها به وجود می آورد_اصفهانیا
• روزنامه اصفهان امروز شماره ۵۲۸۹، ۱۲ آبان ۱۴۰۴
• تجارت خارجی گمرک اصفهان از مرز یک میلیارد دلار گذشت!
• زنگ خطر سرمازدگی در اصفهان؛ موج قطبی، دما را تا ۱۰ درجه زیر می‌کشد!

• لپه سبز (لپه ماش): زیاد تر در غذاهای آسیایی و به‌اختصاصی در هند منفعت گیری می‌شود.

• لپه زرد (لپه نخود معمولی): رایج‌ترین نوع لپه است که در غذاهای ایرانی همانند “آبگوشت” و “خورش‌ها” منفعت گیری می‌شود.

• دالِ تور (لپه معمولی یا نخود کفتری): زیاد تر در غذاهای هندی و پاکستانی یافت می‌شود.

  آخرین و جدیدترین اخبار سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، کارگری ، ورزشی، حوادث و سلامتی ، استان اصفهان و ایران را در وب سایت اصفهانیا دنبال کنید

• دالِ چانا (لپه هندی یا نخود سیاه): لپه‌ای با پوست تیره که در غذاهای خاص هند و برخی کشورهای آسیایی به‌کار می‌رود.

طبع لپه سرد است یا گرم؟

مطابق طب سنتی ایران، طبع لپه گرم و خشک است. به این علت، افراد با طبع سرد بهتر است لپه را همراه با مواد غذایی با طبع گرم مصرف کنند تا اثرات منفی آن بر بدن افت یابد. مصرف این دانه برای فصول سرد سال مفیدتر است.

مصلح لپه

برای تعدیل طبع آن، از مصلح‌هایی همانند برنج، سرکه و آبغوره منفعت گیری می‌شود.

کالری لپه

مقدار کالری لپه در حالت خام نزدیک به ۳۴۱ کیلوکالری و در حالت پخته شده ۱۱۸ کیلوکالری در ۱۰۰ گرم است. 

قیمت غذایی لپه

لپه منبع غنی از پروتئین، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. جدول زیر نمایی از قیمت غذایی لپه خام را مشخص می کند:

ویتامین‌ها

• ویتامین A: 7.00 میکروگرم

• ویتامین C: 1.80 میلی‌گرم

• ویتامین B9 (فولات): ۲۷۴.۰۰ میکروگرم

مواد معدنی

• کلسیم: ۵۵.۰۰ میلی‌گرم

• آهن: ۴.۴۳ میلی‌گرم

• منیزیم: ۱۱۵.۰۰ میلی‌گرم

• پتاسیم: ۹۸۱.۰۰ میلی‌گرم

۱۶ خواص لپه برای سلامتی

لپه به‌علت داشتن ترکیبات مغذی، خواص تعداد بسیاری برای سلامتی دارد. در اینجا برخی از با اهمیت ترین خواص آن آمده است:

1. تحکیم سیستم ایمنی بدن: به‌خاطر دارا بودن ویتامین‌های A و C، لپه می‌تواند به تحکیم سیستم ایمنی و محافظت از بدن در برابر بیماری‌ها پشتیبانی کند.

2. پشتیبانی به افت سختی خون: پتاسیم حاضر در لپه به افت سختی خون بالا پشتیبانی کرده و برای افرادی که دچار سختی خون بالا می باشند سودمند است.

3. پیشگیری از بیماری‌های قلبی: مصرف لپه به تنظیم سطح کلسترول خون پشتیبانی کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افت می‌دهد.

4. تحکیم پوست: فولات و روی حاضر در لپه، سلامت پوست را تحکیم کرده و به‌اختصاصی در حفاظت پوست از صدمه‌های آفتاب مؤثر است.

5. پشتیبانی به رشد عضلات: پروتئین و اسیدهای آمینه حاضر در لپه برای رشد و ترمیم عضلات اهمیت دارند و به‌اختصاصی در بدنسازی سودمند است.

6. افت یبوست: فیبر حاضر در لپه به بهبود حرکات روده پشتیبانی کرده و از یبوست جلوگیری می‌کند.

7. پیشگیری از کم‌خونی: آهن و فولات حاضر در لپه برای افزایش تشکیل گلبول‌های قرمز خون الزامی است.

8. سلامت استخوان‌ها: فسفر و کلسیم حاضر در لپه برای تحکیم استخوان‌ها و افت خطر پوکی استخوان زیاد سودمند است.

9. افت وزن: فیبر حاضر در لپه می‌تواند در افت وزن مؤثر باشد چون مصرف آن حس سیری طویل‌تری تشکیل می‌کند و پشتیبانی می‌کند تا کالری کمتری مصرف شود.

10. سلامت کبد: لپه حاوی مواد مغذی به نام مولیبدن است که نقش مهمی در سم‌زدایی و پاکسازی کبد دارد و جهت افت خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی می‌شود.

11. پشتیبانی به هضم غذا: فیبر حاضر در لپه به بهبود هضم غذا و افت درد معده پشتیبانی می‌کند.

12. تحکیم موها: پروتئین، منگنز و روی حاضر در لپه به تحکیم فولیکول‌های مو پشتیبانی کرده و از ریزش مو جلوگیری می‌کند.

13. درمان شوره سر: ویتامین A و روی حاضر در لپه به افت التهاب پوست سر پشتیبانی کرده و در درمان شوره سر مؤثر است.

14. بهبود خلق و خو: لپه به بهبود خلق و خو پشتیبانی می‌کند و در درمان بی‌خوابی شبانه مؤثر است چون حاوی آمینو اسید تریپتوفان است که به افزایش ترشح سروتونین در خون پشتیبانی می‌کند.

15. افت خطر نقص لوله‌های عصبی: لپه با داشتن ویتامین B و فولات، خطر ابتلا به نقص لوله‌های عصبی جنین را افت می‌دهد.

16. بهبود رشد نوزادان و کودکان: فولات، آهن، روی، پروتئین، منگنز و کلسیم حاضر در لپه علتبهبود رشد نوزادان و کودکان می‌شود.

زیان های لپه

اگرچه لپه مزایا بسیاری دارد، مصرف بیشتر از حد آن می‌تواند برخی مشکلات گوارشی و سلامتی تشکیل کند:

1. نفخ و گاز معده: مصرف زیاد لپه می‌تواند علتنفخ، گاز معده و دل‌درد شود.

2. مشکلات کلیوی: به‌علت محتوای بالای پتاسیم و فسفر، مصرف زیاد لپه امکان پذیر برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند زیان اور باشد.

3. افزایش اسید اوریک: لپه امکان پذیر در افراد مبتلا به نقرس علتافزایش اسید اوریک و تشدید علائم بیماری نقرس شود.

4. آلرژی: برخی افراد امکان پذیر به پروتئین‌های حاضر در لپه حساسیت نشان دهند که می‌تواند علتواکنش‌های آلرژیک شود.

5. لپه حاوی فیتات‌ است که می‌تواند جذب برخی مواد معدنی همانند آهن و روی را افت دهد.

چه افرادی نباید لپه را مصرف کنند؟

• افراد مبتلا به آسم یا حساسیت: افرادی که به حبوبات یا به‌اختصاصی لپه حساسیت دارند باید از مصرف آن اجتناب کنند.

• افراد مبتلا به نقرس: به‌علت افزایش اسید اوریک در خون، افراد مبتلا به نقرس باید مصرف لپه را محدود کنند.

• افراد مبتلا به مشکلات گوارشی: افرادی که دستگاه گوارش حساسی دارند امکان پذیر با مصرف بیشتر از حد لپه دچار مشکلاتی همانند نفخ و گاز معده شوند.

سوال های متدوال

آیا لپه همان نخود است؟

بله، لپه از نخود کفتری تهیه می‌شود، اما تفاوت‌هایی در نوع مصرف و خواص آن نسبت به نخود معمولی وجود دارد.

آیا مصرف لپه برای دیابتی‌ها مناسب است؟

بله، لپه به‌علت شاخص گلیسمی پایین می‌تواند برای کنترل قند خون در افراد دیابتی سودمند باشد.

سخن آخر

لپه یک منبع غنی از پروتئین گیاهی، فیبر و مواد مغذی است که به سلامت عمومی بدن پشتیبانی می‌کند. با این حال، باید آن را به‌صورت متعادل مصرف کرد و در صورت وجود مشکلات خاص گوارشی یا کلیوی، از مصرف زیاد آن خودداری کنید. در صورت تمایل می توانید نوشته ۲۰ خواص شگفت نخود؛ چه افرادی نباید نخود بخورند؟ را نیز بخوانید.اگر از خواص لپه منفعت‌مند شده‌اید، می‌توانید این مقاله را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.