درخشش اصفهان با پنج پروژه برنده در «جایزه معمار ۱۴۰۴»

اصفهان، دروازه خلاقیت در معماری معاصر ایران، در بیست و پنجمین دوره جایزه معمار (معتبرترین اتفاقات معماری سرزمین) خوش درخشید. پروژه‌های اجراشده در استان اصفهان با کسب دو رتبه اول، دو رتبه دوم و یک رتبه سوم در چهار گروه مهم رقابت‌ها، بیشترین تعداد جوایز را از آن خود کردند. این دستاورد بی‌سابقه، از شهر تاریخی اصفهان گرفته تا شهرستان خوانسار و منطقه صنعتی محمودآباد، مهر تأییدی بر پیشگامی معماری معاصر اصفهان در تلفیق مسئولیت اجتماعی، بومی‌گرایی و کیفیت زندگی است.

۱. اوج‌گیری اصفهان در مسکونی‌سازی خلاقانه (دو رتبه اول)

پروژه‌های مسکونی استان اصفهان، با تمرکز بر محیط و کیفیت زندگی، توانستند دو جایزه با اهمیت ترین رتبه اول را به خود تعلق دهند:

خانه هم‌سنگ (رتبه اول مسکونی تک واحدی)

«خانه هم‌سنگ» که برنده قاطع رتبه اول مسکونی تک واحدی شد، یک نمونه برجسته از معماری پایدار و بومی‌گرا است. این پروژه با قرارگیری در اقلیمی خشک و با الهام از کوه‌ها و زمین‌های منطقه، از متریال‌های محلی همانند سنگ طبیعی برای تشکیل حس هم‌سانی با محیط (هم‌سنگ بودن) منفعت گیری کرده است.

معمار با تشکیل دیوارهای ضخیم و منفعت گیری هوشمندانه از جهت‌گیری بنا، توانسته است مصرف انرژی را به شدت افت دهد و در عین حال، با خلق فضاهای حیاط‌دار و نیمه‌باز، کیفیتی از زندگی سنتی و محرمیت ایرانی را در یک کالبد مدرن بازتعریف کند. این پروژه معیاری تازه برای خانه‌سازی اقلیمی در استان اصفهان به وجود اورده است.

باغ مشهد (رتبه اول مسکونی آپارتمانی)

در قسمت مسکونی آپارتمانی، پروژه «باغ مشهد» با کسب رتبه اول، نشان داد که می‌توان مفهوم “باغ ایرانی” را در فضای عمودی و متراکم شهر احیا کرد. این پروژه تلاش می‌کند تا با تلفیق بی‌نقص فضاهای سبز عمودی و تراس‌های عمیق، حس زندگی در یک خانه حیاط‌دار را به ساکنین آپارتمان هدیه دهد.

«باغ مشهد» از نظر فنی، با پافشاری بر نورگیری حداکثری و تشکیل تهویه طبیعی از طریق این باغ‌های عمودی، به ترقی سلامت و روان ساکنین پشتیبانی شایانی کرده است. این پروژه الگویی برای معماری آپارتمانی سبز در اصفهان و شهرهای بزرگ محسوب می‌شود.

۲. مسئولیت‌پذیری در بافت تاریخی و صنعتی (دو رتبه در قسمت عمومی)

اصفهان در قسمت ساختمان‌های عمومی، با تمرکز بر چالش‌های سازه‌ای و هویتی، دو جایزه کسب کرد:

 متروبام چهارباغ (رتبه دوم ساختمان‌های عمومی)

پروژه «متروبام – ایستگاه مترو شماره ۱ چهارباغ» با کسب رتبه دوم، به علت ماهیت چالشی و رویکرد اجتماعی‌اش تحسین شد. این پروژه بازسازی یک اسکلت بتنی چهار طبقه رها شده در قلب محور تاریخی چهارباغ عباسی می بود.

معمار، این عمل را یک “تقابل” در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی برای جلوگیری از تشکیل یک “نامعماری” تجاری در بافت حساس چهارباغ تعریف کرد. با الهام از ایوان‌های کشیده و ستون‌دار بناهای فراموش‌شده دوره پهلوی، مطرح «متروبام» توانست ضمن هماهنگی با بستر تاریخی، یک فضای عمومی، تجاری و شهری با زیربنای ۴۵۰۰ مترمربع تشکیل کند.

در دیوار (رتبه سوم ساختمان‌های عمومی)

پروژه «در دیوار» که رتبه سوم قسمت عمومی را کسب کرد، به علت طراحی هوشمندانه در یک بستر صنعتی مورد دقت قرار گرفت. این پروژه در منطقه صنعتی محمودآباد، با منفعت گیری از بلوک‌های سیمانی و متریال‌های خام و بومی منطقه، زبان معماری متغیری را در فضای کارگاهی و کارخانه‌ای اراعه داده است.

تمرکز طراحان بر هویت‌بخشی به فضای کار و منفعت گیری از سادگی و خلوص مواد، این ساختمان را به یک مدل موفق برای معماری صنعتی اصفهان تبدیل کرده که اقتصادی، قشنگ و در عین حال، مرتبط با عرصه محلی است.

۳. درخشش خوانسار در بازسازی اصولی

• خوان – خانه (رتبه دوم بازسازی)

• موقعیت: خوانسار، استان اصفهان | طراحان: محسن خزدوز و ادیب ایروانى (استودیو سه بر)

شهرستان تاریخی خوانسار نیز با پروژه «خوان – خانه» در قسمت بازسازی درخشید و رتبه دوم را کسب کرد. این پروژه با مقصد احیای یک بنای سنتی و تبدیل آن به فضایی تازه، توانست با دقت و احترام به اصالت ساختار قدیمی، فضاهای جدیدی برای تعامل و کاربری‌های فرهنگی-تجاری تشکیل کند. «خوان – خانه» مثالای عالی از مداخله معمارانه حساس است که پتانسیل گردشگری و فرهنگی بافت‌های تاریخی شهرستان خوانسار را به نمایش گذاشت.

نتیجه‌گیری: اصفهان، الگوی معماری متعهد

در کل، استان اصفهان با کسب پنج جایزه معمار ۱۴۰۴، به وضوح نشان داد که پیشرو در خلق آثاری است که همزمان به مسائل مسکونی، پایداری، بافت تاریخی و فضای صنعتی جواب می‌دهد. این پیروزی‌ها، حاصل تلاش معمارانی است که در طراحی‌های خود، فراتر از زیبایی صرف، به جستوجو مسئولیت اجتماعی و هماهنگی با روح مکان بوده‌اند. این پروژه‌ها، از جمله خانه هم‌سنگ، باغ مشهد، متروبام چهارباغ و خوان خانه، نه تنها افتخار اصفهان، بلکه الگویی برای نسل تازه معماری ایران می باشند