درمان سکته مغزی در بیمارستان‌های دولتی رایگان شد؛ جزئیات اظهار مدیرکل بیمه سلامت

محمدحسین صفاری، مدیر کل بیمه سلامت استان اصفهان، در روز جهانی سکته مغزی، از قدم حمایتی مهمی برای بیماران خبر داد. وی پافشاری کرد که «درمان سکته مغزی در بیمارستان‌های دولتی برای بیمه‌شدگان سلامت رایگان است.»

صفاری مقصد از این عمل را جلوگیری از محرومیت درمانی به علت مشکلات مالی گفت و افزود: بیماران سکته مغزی در این مطرح، زیر پوشش صندوق حمایتاز بیماران خاص و صعب‌العلاج قرار می‌گیرند.

وی با اشاره به این که «سکته مغزی یکی از مهم‌ترین علل مرگ و ناتوانی در سرزمین است»، تصریح کرد که علاوه بر درمان حاد، خدمات تشخیصی و توانبخشی بیماران نیز به‌صورت کامل با بیمه اراعه می‌شود.

چالش حیاتی «هر دقیقه مهم است» و الزام پیشگیری 

مدیر کل بیمه سلامت با اشاره به شعار امسال روز جهانی سکته مغزی، «هر دقیقه مهم است»، بر اهمیت عامل زمان پافشاری کرد. وی او گفت: تشخیص به‌موقع و درمان سریع، جان بیماران را نجات داده و از ناتوانی‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری می‌کند. «تأخیر در درمان، به معنی از دست رفتن سلول‌های مغزی است.»

صفاری این چنین بر نقش حیاتی پیشگیری پافشاری کرد و آن را مؤثرتر از درمان دانست. وی از مردم خواست کنترل سختی خون، چربی و قند خون، داشتن برنامه منظم ورزشی و مراعات سبک زندگی سالم را جدی بگیرند.

وی در آخر قسمت خبری خود، به علائم هشداردهنده سکته مغزی، از جمله ضعف ناگهانی دست یا پا، اختلال در گفتار یا سرگیجه شدید، اشاره کرد و از مردم خواست در صورت مشاهده، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرند.

تحلیل آماری و اپیدمیولوژیک: بار سنگین سکته در ایران

بر پایه داده‌های تحلیلی و آماری سازمان‌های بهداشتی و مطالعات انجام شده در ایران، سکته مغزی دومین علت مرگ و میر غیرقابل پیشگیری در جهان است.

قیاس دلواپس‌کننده با آمار جهانی

روال رو به افزایش تعداد مطلق سکته‌ها در ایران، به علت افزایش جمعیت سالمند و شیوع عوامل خطر، یک چالش جدی است. ابتلای زودهنگام‌تر (۱۰ سال پایین‌تر از میانگین جهانی) بار اقتصادی و اجتماعی سنگینی را به همراه دارد.

حالت بومی در اصفهان

در استان اصفهان، نرخ وقوع سکته مغزی در سال‌های تازه بالاتر از میانگین کشوری به ثبت رسیده است. نرخ ابراز سالانه نزدیک به ۱۲۷ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است.

شایع‌ترین نوع سکته در اصفهان، سکته مغزی ایسکمیک (انسدادی) با سهم ۷۶ درصدی است. نرخ مرگ ۲۸ روزه در منطقه نیز نزدیک به ۲۵.۶ درصد گزارش شده است.

شناخت بیماری: انواع و با اهمیت ترین عوامل خطر قابل اصلاح 

سکته مغزی به دو نوع مهم تقسیم می‌شود که اصول درمانی متغیری دارند: ایسکمیک (انسدادی)، که شایع‌ترین نوع است (۷۰ تا ۸۵ درصد)، و خونریزی‌دهنده (۱۵ تا ۳۵ درصد)، ناشی از پارگی رگ خونی.

پرخطرترین عوامل در سنین میانسالی (۱۵ تا ۶۹ سال)

تمرکز مهم در پیشگیری باید بر کنترل عوامل زیر باشد که مهم‌ترین دلایل شیوع بالا در سنین پایین‌تر در ایران می باشند:

• سختی خون بالا: با اهمیت ترین عامل خطر قابل تحول برای سکته مغزی.

• دیابت و کلسترول بالا: که با افزایش آترواسکلروز، جهت انسداد عروق خواهد شد.

• بیماری‌های قلبی: از جمله فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) که تبدیل راه اندازی لخته‌های خونی می‌شود.

• مصرف سیگار و بی‌تحرکی: این عوامل، سختی خون و چربی خون را بالا می‌برند و مستقیماً ریسک سکته را افزایش خواهند داد.

پروتکل‌های نجات‌قسمت و چالش زمان در درمان 

درمان پیروزی‌آمیز سکته مغزی شدیداً به شدت عمل تیم درمانی و نظام ارجاع اورژانس وابسته است. پروتکل‌های درمانی بیمارستانی در ایران (معروف به برنامه ملی «کد سکته مغزی») مطابق با استانداردهای جهانی جستوجو خواهد شد.

مرحله های کلیدی درمان حاد (سکته ایسکمیک)

1. تشخیص سریع: انجام سریع سی‌تی‌اسکن یا MRI برای تعیین نوع سکته.

2. ترومبولیتیک تراپی: تزریق داروی فعال‌کننده پلاسمینوژن در «پنجره طلایی» ۴.۵ ساعته بعد از اغاز علائم برای حل کردن لخته.

3. ترومبکتومی مکانیکی: انجام عمل های مداخله‌ای (باز کردن مسیر خون با آنژیوگرافی) برای لخته‌های بزرگ، که تا ۲۴ ساعت بعد از سکته نیز می‌تواند مؤثر باشد.

چالش مهم درمانی ایران

با وجود رایگان شدن درمان و استانداردهای بالا، آمارها نشان خواهند داد کمتر از ۲۰ درصد بیماران در ایران در بازه وقتی ۴ و نیم ساعته به بیمارستان می‌رسند تا درمان  با تزریق دارو  را دریافت کنند. این تأخیر ناشی از عدم آگاهی عمومی از علائم هشداردهنده و دیرهنگام بودن تماس با اورژانس است. بهبود نظام ارجاع و آموزش همگانی برای افت این تأخیر، کلید مهم افت ناتوانی بعد از سکته است.