«ضیافت کشتارگاه» روایت تاریخی در عمارت سعدی

امروز آئین رونمایی از پوستر نمایش محیطی «ضیافت کشتارگاه» به کارگردانی اصغر خلیلی و تهیه‌کنندگی رسول هنرمند، با وجود نویسندگان، کارگردان، تهیه‌کننده، بازیگران و دیگر عوامل این نمایش برگزار شد. 

نمایش «ضیافت کشتارگاه»، روایتی تاریخی از دوران پهلوی اول در سال ۱۳۱۴ خورشیدی است که از روز پنج‌شنبه در فضای ایوان عمارت تاریخی سعدی اصفهان اجرا خواهد شد.

اجرای یک کار فاخر در اصفهان

رسول هنرمند تهیه‌کننده نمایش «ضیافت کشتارگاه» او گفت: در حوزه هنری، سیاستی در راستای پررنگ‌تر شدن این نوع فعالیت‌ها پیش گرفتیم؛ از ابتدای سال، تعدادی کار خیابانی و صحنه‌ای در مناسبت‌های گوناگون انجام دادیم و سپس از آن تصمیم گرفتیم که کار فاخری انجام دهیم؛ در این راستا از اصغر خلیلی که سال‌ها اصفهان وجود نداشت، دعوت کردیم و اکنون تعداد بسیاری از دوستان چشم به راه تماشای کار او می باشند.

او افزود: برای تمرین نزدیک به یک ماه زمان داشتیم که در این زمان مرتب تمرین کردیم که امیدوارم با وجود این افتزمان کم‌وکاستی در اجرای کاردیده نشود.

فریدون سورانی یکی از بازیگران این تاثییر او گفت: باتوجه‌به ربط کار با ایام محرم و صفر، زیاد فشرده پیش رفتیم و در زمان کم، نزدیک به ۳۳ بازیگر مهم و فرعی را به کار گرفتیم؛ خوشبختانه با تلاش مضاعف عوامل پشت‌صحنه و مخصوصاً اصغر خلیلی، این کار انجام شد. او خاطرنشان کرد: در چند سال قبل، کار محیطی با این وسعت و تعداد بازیگر در اصفهان نداشتیم و یکی از محاسن این تاثییر، همین نوشته است که با حمایتسازمان فرهنگی تفریحی شهرداری و حوزه هنری اصفهان انجام شد.

«ضیافت کشتارگاه» روایت داستانی از سال ۱۳۱۴ در اصفهان

اصغر خلیلی، کارگردان این نمایش نیز در این آیین او گفت:  قسمت عمده‌ای از داستان این نمایش در کشتارگاه طوقچی قدیم اصفهان رخ‌داده است که بر پایه روایتی است که در بهمن‌ماه سال ۱۳۱۴ اتفاق افتاده است. در آن زمان بخشنامه‌ای به کل سرزمین ابلاغ و بر پایه آن به کشتارگاه‌های ایران دستور داده می‌شود تا ذبح گوسفند را در یک فضای کاملاً بهداشتی انجام بدهند؛ در اغاز نوروز همان سال، بخشنامه جدیدی در سرزمین ابلاغ و ذبح گوسفند محدود شد. نمایشنامه «ضیافت کشتارگاه» به این نوشته می‌پردازد که چرا گوسفند در شب عید نوروز در اصفهان کم می‌شود و ماجراهایی که به جستوجو خود دارد را مشخص می کند. 

خلیلی انگیزه خود از وجود مجدد در اصفهان و به‌اجراگذاشتن یک نمایش دیگر را منفعت گیری از ابنیه تاریخی اصفهان گفت و خاطرنشان کرد: با وجود مسائل صوت، صحنه و مسائل جانبی، چندین بار نظر سالن شد؛ اما ترجیح من کار در فضای محیطی می بود که طبیعتاً نیاز به تغییراتی داشت چرا که تاثییر مربوط به سال ۱۳۱۴ است؛ بااین‌حال تلاش کردیم کوچک‌ترین آسیبی به محیط نرسد و امیدواریم با وجود گرم تماشاگران، خستگی ما جبران شود.

این کارگردان اصفهانی او گفت: در سال ۱۳۸۵ که از اصفهان رفتم، فکر نمی‌کردم باز به این شهر برگردم؛ هر سال به طور میانگین، دو کار تشکیل می‌کنم که در تهران به اجرا در می‌آید؛ اما چند سالی است در کنار کار تدریس در شهرهای گوناگون، کارگاه می‌گذارم و دانشجویانی از همه شهرها داشتم؛ این نمایش قرار می بود سال قبل در یزد اجرا شود؛ اما انتخاب خود من  اصفهان می بود که مهیا نشد تا امسال که شرایطش فراهم شد.

انجام پژوهش ۶ماهه برای نزدیکی نمایش با حقیقت

او در ادامه به‌الزام انجام پژوهش در نمایش‌های تاریخی اشاره کرد و افزود: برای نزدیک‌تر شدن هرچه زیاد تر نمایش «ضیافت کشتارگاه» به حقیقت، نزدیک به شش ماه همراه با «مریم سلیمی» که نویسنده دیگرِ این تاثییر است به پژوهش درمورد داستان این نمایش پرداختیم. گروه تئاتر توانایی نو عموماً به مسائل و موضوعات تاریخی و یا بیوگرافی می‌پردازد که به تحقیق و مستندات ملزوم نیاز دارد. در این نمایش هم موضوعات تاریخیِ سال ۱۳۱۴ دست‌مایه قرار داده شده و به همین خاطر ما باید به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن دوره دقت می‌کردیم و درمورد اصالت آن‌ها تحقیق می‌کردیم.

اصغر خلیلی در ادامه گفت: کشتارگاهی که در این نمایش درمورد آن سخن بگویید شده است اکنون وجود خارجی ندارد، ظاهر شهر و حتی نوع پوشش آدم‌ها نیز دستخوش تغییرات گسترده شده  است. بخشی از اتفاقات نمایش در جایی به نام «باغ حاجی» رخ می‌دهد که ما برای این که بدانیم «باغ حاجی» به کدام تکه اصفهان حرف های می‌شد چندین کتاب تاریخی را مطالعه کردیم؛ به این علت کار خود را در لفافه‌ای از پژوهش پیش بردیم.

باید شکاف نسلی ازنظر برخورد بافرهنگ و هنر اصفهان را اصلاح کنیم

خلیلی در جواب به سوال اصفهان امروز مبنی بر افت حس تعلق مردم اصفهان به شهر و فرهنگ و داستان‌ها و روایت‌های تاریخی شهرشان و نیاز اصفهان به اجرای این چنین نمایش‌هایی او گفت: متأسفانه این نوشته حقیقت امروز اصفهان است. وقتی که نوشته دهکده جهانی نقل شد به صدمه‌های آن هم اشاره شد. یکی از صدمه‌های گسترش فرهنگی این است که فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های بیرونی بر فرهنگ حاضر غالب خواهد شد و یا آن‌ها را کم‌رنگ می‌کنند. یکی از دلایل آن، توسعۀ پرسرعت شبکه‌های مجازی و دردسترس‌بودن خرده‌فرهنگ‌های شهرها و کشورهای دیگر در کنار فرهنگ اصفهان است. من فکر می‌کنم باید شکاف نسلی ازنظر برخورد بافرهنگ و هنر اصفهان را اصلاح کنیم که این نوشته به برنامه‌ریزی شهری از منظرهای گوناگون عمومی و اختصاصی بازمی‌گردد.

نمایش بهترین گزینه برای معارفه گسترش فرهنگی یک شهر

این کارگردان اصفهانی به‌الزام بازیابی هویت فرهنگی اصفهان اشاره و کرد و او گفت: بهترین گزینه برای معارفه گسترش فرهنگی یک شهر، هنرنمایش است؛ چراکه ریشه در فطرت انسان دارد. هنرنمایش به علت زنده‌بودن و به علت این که تماشاگر نفس به نفسِ بازیگر پیش می‌رود با فطرت انسان نزدیکی تعداد بسیاری دارد. حتی فردی که با فضای دراماتیک آشنا نباشد هنگامی که با آدم‌هایی روبه رو شود که روبه رو او راه می‌روال درنتیجه، با آن نمایش ربط برقرار می‌کند. حتی در اجراهای تعداد بسیاری که خارج از سرزمین داشته‌ام تماشاگران غیرفارسی‌زبان هم با نمایش ربط برقرار می‌کنند فقط به این علت که مؤلفه‌های انسانی در تاثییر جاری است هرچند که زبان را نمی‌توان حذف کرد و باید پافشاری کنم اصالتِ لهجه بخشی از توسعۀ فرهنگی در جهان است.

خلیلی با گفتن این که همه عوامل نمایش «ضیافت کشتارگاه» از هنرمندان اصفهان می باشند و از ۲۵ مردادماه در ایوان تابستانه عمارت سعدی اجرا خواهد شد، به متمایل‌شدن رویکرد اجرای تئاترهای جهانی در فضای باز اشاره و فرمود: اگر قرار می بود من این نمایش را در سالن به اجرا می‌بردم قطعاً امکان اجرای آن در سالن‌های نمایش تهران، شیراز، سنندج و یا دیگر شهرها نیز وجود داشت، اما اخیراً فرایندی در حوزه نمایش در جهان نقل است که پیرو آن، تئاتر از قالب صحنه و سالن‌های سربسته خارج می‌شود، اغاز این چنین رویکردی نیز از زمان گسترش ویروس کرونا اتفاق افتاد که حتی اپراها در فضای باز اجرا شد تا هم تماشاگر در سلامت کامل باشد و هم شکل و نگاه جدیدی به آن تشکیل شود.

نویسنده و کارگردان نمایش «ضیافت کشتارگاه» افزود: در شرایط امروز که گرایش به سمت تئاترهای مولتی مدیا افزایش‌یافته و درواقع تئاترها، فناوری شده می باشند؛ به این علت نگاهِ من این می بود که اگر در عین وفاداری، بازنگری و بازخوانی جدیدی از ابنیه تاریخی داشته باشیم هم برای تماشاگر جذابیت دارد و هم وام‌گیری از آن در تاثییر نمایشی برای معارفه معماری به نسل آینده اهمیت خواهد داشت. 

او پافشاری کرد: علت دیگر برای اجرای این نمایش در فضای معماری خاص اصفهان این است که من زاده و بزرگ‌شده اصفهان هستم، در این معماری قدم زدم، درس خواندم و نفس کشیدم و برای من زیاد جذابیت داشت که تئاتر خود را در معماری اصفهان اجرا کنم که خوشبختانه این داستان نقل شد و اولین مکان موردنظرم برای اجرا، ایوان تابستانه عمارت سعدی می بود.

​نمایشنامه «ضیافت کشتارگاه» نوشته اصغر خلیلی و مریم سلیمی است و عرشیا شفیعیون به‌گفتن برنامه‌ریز و دستیار کارگردان و خورشید لطفی و هارما کاراپتیان موسیقی کار را به مسئولیت دارند. دکور این نمایش توسط هاشم شمس، نور توسط هادی شبان، صدا توسط علی جان‌نثاری و گریم هم بر مسئولیت مهدی صادقی خواهد می بود. طراحی لباس هم توسط مجتبی خلیلی و الهام باقرزاد انجام شده است. 

در این نمایش ۲۲ بازیگر اصفهانی همچون فریدون سورانی، محمد قبادی‌نژاد، لیلا پرویزی، رحیم ملکی، وجیهه شفیعی، حمیدرضا ابراهیمی، احمد خوانساری، سید پویا امامی، مانی خلیلی، محمد ترابی، مصطفی بیگدلی، رزا ماندنی، رزیتا کروندی، بهنام شمسایی، خورشید لطفی، امیرحسین هاشمی، بیتا فاضلی، مبینا اصغرزاده، بهار جانگیری، امیرحسین حسینی، حمیدرضا ابراهیمی، سید ابوالفضل میرحسینی به ایفای نقش می‌پردازند. 

 این نمایش از روز پنجشنبه ۲۵ مرداد تا ۱۶ شهریورماه در ایوان عمارت تاریخی سعدی اجرا می‌شود که علاقه‌مندان می‌توانند بلیت آن را از طریق گیشه ۸ و سالن اجرا تهیه کنند.