باری که از دوش زاینده‌رود برداشته می‌شود

صنعت فولاد و آهن در چند دهه تازه به گفتن یکی از با اهمیت ترین صنایع در سرزمین قلمداد شده است. صنعتی که نقش بسزایی در اقتصاد سرزمین داشته و توانسته جایگاه اختصاصی ای در بازار داخلی و صادرات کسب کند. صنعتی که بعد از شکل‌گیری آن چه در جهان و چه در ایران با نقاط قوت و ضعفی همراه بوده و با چالش‌های تعداد بسیاری روبرو بوده است. صنعتی که در عین اشتغالزایی از مرحله استخراج سنگ آهن از معدن، تشکیل فولاد، تشکیل مقاطع و حمل و نقل و فروش در سال‌های قبل با مشکلاتی همچون مباحث زیست محیطی، اپیدمی‌های گوناگون همچون کرونا، افزایش نرخ ارز، تحریم‌ها و سیاست‌های غلط و چالش‌هایی در قسمت صادرات روبه رو بوده است.

با وجود این چالش‌ها این صنعت توانسته در طول این سال‌ها مسیر خودش را طی کند و ایران را در جایگاه دهم دنیا در این صنعت قرار دهد. احتمالا همین چالش‌ها امروز برخی فعالان و تولیدکنندگان صنعت فولاد و آهن را بر آن داشت تا در اصفهان که قطب صنعت فولاد سرزمین محسوب می‌شود همایشی تحت گفتن «همایش تخصصی گسترش متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» گرد هم بیاورد و در پنل‌های تخصصی سیاست‌گذاری و نظام حکمرانی، نقش تامین پایدار مواد اولیه، تشکیل و تجارت، چالش های زیرساخت و انرژی و نقش ترقی تکنولوژی و هوشمندسازی در صنایع، مسائل پیش روی امروز و فردای این صنعت را بازدید کنند.

اندوخته‌گذاری برای قطع وابستگی صنایع به آب زاینده‌رود

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد با گفتن این که در سال‌های قبل ابهامات و چالش‌های محیط زیستی حوالی صنعت فولاد نقل شده او گفت: در سال ۶۸ قرارداد فراهم آب به مقدار ۴۰ میلیون متر مکعب آب برای ۲.۵ میلیون تن فولاد بسته شد و این در حالیست که اکنون با افزایش مقدار تشکیل فولاد مقدار برداشت آب افزایش نداشته که مطابق آمار حتی مشخص می کند بیشتر از ۱۰ برابر افت آب داشته است.

بهرام سبحانی در نشست خبری «همایش تخصصی گسترش متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» و در  جواب به سوال اصفهان امروز مبنی بر چگونگی گسترش صنعت فولاد در استانی همچون اصفهان که با افتذخایر آبی، افت منبع های آب زاینده‌رود و فرونشست روبه رو است افزود: برای افت و قطع وابستگی صنایع به آب اصفهان چند کار در طی سال‌های قبل در دستور کار قرار گرفته است. یکی از عمل های انجام شده اندوخته‌گذاری در بازچرخانی آب بوده که دیگر دور ریز آب ندارد و برای ۱۴ میلیون مترمکعب آب مورد نیاز جاری نیز از پساب آب دیگر شهرستان‌ها منفعت گیری می‌کند.از سویی دیگر فولاد مبارکه با اندوخته‌گذاری که انجام داده ۷۰ میلیون متر مکعب آب را از دریا فراهم می‌کند که بار از دوش زاینده‌رود برمی‌دارد و نیاز آبی به زاینده‌رود را قطع خواهد کرد.

سبحانی با گفتن این که به ازای هر کیلوگرم فولادی که تشکیل می‌شود دو لیتر آب مصرف می‌شود در ادامه گفت: قیمت افزوده امروز فولاد مبارکه در قسمت اشتغالزایی، تشکیل، ارزآوری  و … نسبت به مصرف آب آن نسبت به قسمت کشاورزی و دیگر صنایع به مراتب بالاتر است و قابل قیاس نیست. باید علت فرونشست و مشکلات زیست‌محیطی اصفهان را که امروز با آن دچار است را در مسائل فرد دیگر جستجو کرد.

او با گفتن این که وسعت ژاپن نسبت به ایران یک پنجم است اما مقدار تشکیل فولاد آن صد میلیون تن است اظهار کرد: با این وجود یک سرزمین سبز و بدون آلاینده دارد بعد در نتیجه صنعت فولاد می‌تواند آلاینده نباشد و به طوری مدیریت شود که مشکلات زیست‌محیطی تشکیل نشود و به سمت تشکیل پاک حرکت کنیم.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد خاطرنشان کرد: مطابق آمار وزارت نیرو ۹۲ درصد آب مصرفی در کشاورزی صرف می‌شود و ۵ درصد مسکونی و بین ۳ الی ۴ درصد برای کل صنعت است.

سبحانی در جواب به سوال دیگر اصفهان امروز مبنی بر مقدار مواد اولیه برای تشکیل فولاد او گفت:برای ۳۰ میلیون تن تولیدی که اکنون در سرزمین انجام می‌شود تا ۲۰ سال آینده مواد اولیه وجود دارد و در این عرصه مشکلی نخواهیم داشت؛ اما قضیه اساسی که با آن مواجهیم نوشته اکتشاف است. متاسفانه تا بحال در او گفت و گو اکتشاف و استخراج کند پیش رفتیم و معدن‌های مقداری کشف شده است به این علت باید در این عرصه کارهای مطالعاتی و عمل های جدی‌تری صورت گیرد.

اصفهان پایتخت فولاد سرزمین است 

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به ظرفیت‌های استان اصفهان اشاره کرد و در ادامه گفت: اصفهان پایتخت فولاد سرزمین است. با راه‌اندازی ذوب‌آهن اصفهان در اغاز دهه ۵۰ و این چنین فولاد مبارکه اصفهان، شرکت‌های بسیاری در زنجیره آهن و فولاد سرزمین شکل گرفتند. به‌علاوه متخصص‌های تعداد بسیاری را پرورش و تحویل جامعه دادند. امروزه همین نیروها در جایگاه نخبگان نقش‌آفرینی می‌کنند و توانایی‌های خود را در این صنعت به اشتراک گذاشته‌اند.

سبحانی افزود: در سرزمین ظرفیت تشکیل ۵۰میلیون تن فولادوجود دارد اما اکنون نزدیک به۳۰میلیون تن از این ظرفیت بالفعل شده است. امارات متحده‌عربی که یک‌دهم ایران تشکیل فولاد دارد، بیشترین همایش‌های این حوزه را برگزارمی‌کند. اصفهان نیز ۴۰درصد از این ظرفیت را تشکیل می‌کند و طبیعتا باید این چنین همایش‌هایی در استان برقرار شود.

رئیس شورای راهبردی «همایش تخصصی گسترش متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» اظهار کرد: شورای راهبردی همایش در حوزه صنعت شکل گرفت که دبیرخانه آن کمیسیون معادن اتاق بازرگانی اصفهان است. این چنین اعضای آن مدیران عامل فولادی می باشند. امسال اولین همایش با پنل‌های تخصصی سیاست‌گذاری و نظام حکمرانی، نقش فراهم پایدار مواد اولیه، تشکیل و تجارت، چالش‌های زیرساخت و انرژی، نقش ترقی تکنولوژی و هوشمندسازی در صنایع برگزار می‌شود.

ایران در جایگاه دهم تشکیل فولاد در جهان

مهران محجوب‌نژاد، دبیر علمی همایش در این نشست او گفت: فولاد سرزمین ظرفیت تشکیل ۵۰‌میلیون تنی دارد. ایران با وجود تشکیل ۳۵میلیون تن فولاد در جایگاه دهم جهان ایستاده و ۵درصد تشکیل ناخالص ملی را به خود تعلق داده است.

او یادآور شد: نگه داری و نگهداری این صنعت الزام دارد و لازمه آن شناسایی مشکلات است. باید مشکلات را شناخت تا برنامه‌ها عملیاتی شوند و بتوانیم در سال‌های آینده گسترش متوازن داشته باشیم. در همایش جاری هم به‌صورت تخصصی چالش‌ها را بازدید می‌کنیم.

بنیاد فولاد در اصفهان قرار داده شده است

محمد ابکا، عضو شورای راهبردی همایش نیز از چرایی برگزاری این همایش در اصفهان، او گفت: بنیاد فولاد در اصفهان قرار داده شده و حتی در استان‌های دیگر از نیرو انسانی پرورش شده در این استان منفعت گیری می‌شود و گسترش دیگر واحدهای فولادی با پشتیبانی فولاد مبارکه بوده است.

او افزود: تنها صنعتی که همه مؤلفه‌های اقتصادی سند چشم‌انداز ۲۰ ساله را دارد فولاد مبارکه است و سهم صنعت در GDP سرزمین ۱۳ درصد است و نزدیک به ۵ درصد آن سهم فولاد است و در سند پیش‌بینی شده که به سمت ۲۳ درصد سوق اشکار کند.

دولت‌ها به تنهایی قادر به حل مشکلات نیستند

حمیدرضا امیدان، دبیرکل اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به مفهوم «گسترش پایدار» اظهار کرد: این مفهوم در اواخر دهه ۹۰ میلادی مبنی بر سه اصل اقتصاد، اجتماع و محیط‌زیست نقل شد. با مطرح این مفهوم تلاش شد که نیازهای آیندگان هم بازدید و در نظر گرفته شود. با گذشت زمان گسترش پایدار به مفهوم نوآوری اجتماعی تبدیل شد.

او گفت: درواقع دولت‌ها به این نتیجه رسیدند که به‌تنهایی نمی توانند مشکلات را حل کنند و باید مجموعه‌های اقتصادی و تشکل‌ها نیز شکل بگیرند. باید آنان نیز در کنار دولت‌ها به از بین بردن مشکلات پشتیبانی کنند. اتاق بازرگانی سه ماموریت عمده دارد. در درجه اول باید با منفعت گیری از آموزش‌های کاربردی به گسترش صادرات پشتیبانی کنند. دوم این که چانه‌زنی و مطالبه‌گری از حاکمیت را در برنامه داشته باشد. سوم این که با دیپلماسی تجاری و این چنین اعزام هیئت‌های تجاری در گسترش صادرات محلی و منطقه‌ای نقش داشته باشد.

امیدان خاطرنشان کرد: بر پایه سه ماموریت اتاق و رویکرد نوآوری اجتماعی که به تصمیم‌سازی منجر خواهد شد، کمیسیون‌های تخصصی اتاق راه اندازی شده‌اند. شناسایی و اراعه راه‌حل‌ها نیز از نکات مهم در برگزاری «همایش تخصصی گسترش متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» است.

حکمرانی اقتصادی به اندازه بنگاه‌های ما به بلوغ نرسیده‌اند

حسام‌الدین فرهادی نسب، نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اصفهان نیز در این نشست او گفت: در کمیسیون معدن تلاش شده به واسطه نقشی که فولاد به خصوص فولاد اصفهان در اقتصاد سرزمین دارد و با پشتیبانی شورای راهبردی به مسائل و مشکلات این صنعت رسیدگی کنیم. 

فرهادی نسب افزود: در اتاق فکر این همایش مسائل بسیاری گفتن شد اما با دقت به حقیقت‌های حاضر قرار بر این شد که به طور سالیانه این کار انجام شود و به برخی از موضوعات که جزو مسائل روز هست به طور تخصصی پرداخته شود و بتوانیم در این همایش به تبیین آنها بپردازیم.

او با اشاره به این که حکمرانی اقتصادی ما به اندازه بنگاه‌های ما به بلوغ نرسیده‌اند، خاطرنشان کرد: اکنون بنگاه‌ها از دولت پیشی گرفته‌اند و به همین خاطر بخشی از مشکلات قسمت خصوصی ما ناشی از سنگ اندازی‌ها در قسمت دولتی است. احتمالا با تببین مفهوم گسترش یافتگی به یک زبان مشترک و تعامل جدی تر با دستگاه‌های دولتی در این عرصه برسیم. امیدی که با روی کار آمدن دولت تازه در سرزمین تشکیل شده است. 

نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اصفهان در جواب به سوال اصفهان امروز در جهت تبیین نوشته گسترش صنایع و تحول دیدگاه جامعه به مشکلات زیست محیطی آن او گفت: یکی از اهداف این همایش تحول نگاه اجتماعی به صنایع بخصوص صنعت فولاد است. ایرادهایی به ناحق به صنعت فولاد گرفته می‌شود که از حقیقت امر دور است. این که مشکلات آبی و آلودگی سرزمین و بخصوص در اصفهان همه انها ناشی از صنعت فولاد است دور از حقیقت است. منکر این نیستیم که این صنعت هم همانند صنایع دیگر آب‌بر است و آلودگی هایی هم تشکیل می کند؛ اما انچه که بزرگنمایی شده نیست. باید حقیقت صنعت حرف های شود و کارهایی که در این صنایع انجام می شود را هم تبیین کرد تا از ظلمی که به آن شده رها شود.

او افزود: حقیقت این است که اطلاعات غلطی به ما داده شده است و این اطلاعات به باور امروز جامعه تبدیل شده است. مقدار آبی که الان برای کل صنایع ما منفعت گیری می‌شود زیر ۱۰۰ میلیون متر مکعب است اما برای قسمت کشاورزی تا ۹۵۰ میلیون متر مکعب آب  تخصیص داده می‌شود.

هیچ کس بازدید نمی‌کند چرا کنار صنایع در اصفهان، کشاوری و کاشت برنج داریم. اینجا نمی خواهیم بگوییم صنعت یا کشاورزی و دست به انتخاب بزنیم اما باید حکمرانی در این قضیه ورود کند. متاسفانه حکمرانی آب در سال‌های قبل غلط بوده که باید اصلاحاتی اساسی در آن صورت گیرد.