رقابت کافه‌ها و رستوران‌های اصفهان در تشکیل زباله پلاستیکی

افت زباله  به‌اختصاصی زباله‌های پلاستیکی در کافه‌ها و رستوران‌ها، از جمله اقداماتی جدی است که تعداد بسیاری از کشورهای جهان برای آن برنامه‌ریزی و اقداماتی جدی انجام داده‌اند. در اتحادیه اروپا، از سال ۲۰۲۱ تشکیل و منفعت گیری از ظروف پلاستیکی یک‌بارمصرف ممنوع شده است. در برخی از شهرهای آمریکا همانند سان‌فرانسیسکو، کافه‌ها و رستوران‌ها موظف‌اند برای هر لیوان یک‌بارمصرف هزینه اضافی دریافت کنند تا مردم تشویق شوند از لیوان‌های قابل‌منفعت گیری مجدد منفعت گیری کنند. در کره جنوبی، قانونی تصویب شده که به‌جهت آن رستوران‌ها موظف‌اند فقط از ظروف قابل‌بازیافت منفعت گیری کنند و بسته‌بندی‌های بیرون‌بر با هزینه اضافه همراه است. در کشورهای اسکاندیناوی، مفهوم پسماند صفر به‌طورجدی جستوجو می‌شود؛ یعنی همه زباله‌ها یا باید بازیافت شوند، یا تجزیه شوند، یا به نحوی مجدد مورد منفعت گیری قرار بگیرند. اما در اصفهان، کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌ها هم چنان بی‌وقفه لیوان‌های پلاستیکی و ظروف یک‌بارمصرف اراعه می‌کنند، بدون این که کوچک‌ترین حس مسئولیتی نسبت به محیط‌زیست داشته باشند، تا اصفهان به لطف کافه‌ها و رستوران‌های بی‌مسئولیت، به انباری از زباله‌های پلاستیکی تبدیل شود. در هر خیابان، در هر کوچه، حتی در کنار زاینده‌رود خشک‌شده، ردپای ظروف یک‌بار مصرفی که هیچ‌کس حاضر نیست مسئولیتشان را بپذیرد، دیده می‌شود. این قضیه، نه‌تنها یک بحران زیست‌محیطی است، بلکه نشان‌دهنده بی‌تفاوتی صاحبان کسب‌وکارها نسبت به آینده این شهر است. کافی است نگاهی به پسماندهای کافه‌ها و رستوران‌های مشهور در اصفهان بیندازید؛ ده‌ها لیوان پلاستیکی، نی‌های یک‌بارمصرف، بسته‌بندی‌های بیرون‌بر که بدون هیچ برنامه‌ای راهی سطل‌های زباله خواهد شد. آن هم در شهری که مردمش در عرصه بازیافت و مدیریت پسماند تر نهایت همکاری را با شهرداری می‌کند و یکی از شهرهای نمونه سرزمین در مدیریت پسماند تر و خشک است.

سوال مهم این است که چرا هیچ نهاد نظارتی به این حجم از تشکیل زباله واکنشی نشان نمی‌دهد؟ مگر نه این که در تعداد بسیاری از کشورها، منفعت گیری بی‌رویه از پلاستیک با جریمه‌های سنگین همراه است؟ چرا در اصفهان، رستوران و کافه‌ها، هیچ برنامه‌ای برای محدودکردن این فاجعه ندارند؟ اگر قانونی تصویب شود که هر کافه و رستوران موظف باشد حداقل ۵۰درصد از ظروف خود را از مواد پایدار انتخاب کنند، آیا واقعا ضربه‌ای به کسب‌وکارشان داخل می‌شود؟

 کافه‌داران و رستوران‌داران اصفهانی که روزانه صدها لیوان و ظرف پلاستیکی را داخل چرخه زباله می‌کنند، به‌اندازه هر فردی که این زباله‌ها را دور می‌اندازد، مقصرند. اگر بهانه‌شان هزینه بالای جانشین‌های پایدار است، بهتر است بدانند که در تعداد بسیاری از کشورها، همین کسب‌وکارها با مطرح‌های خلاقانه توانسته‌اند مشکل را حل کنند. برخی کافی‌شاپ‌ها تخفیف اختصاصی برای مشتریانی که لیوان شخصی بیاورند در نظر می‌گیرند، برخی رستوران‌ها ظرف‌های قابل‌برگشت اراعه خواهند داد و فقط برای خواست‌های بیرون بر از ظروف قابل‌بازیافت منفعت گیری می‌کنند و خواست‌هایی که در کافه یا رستوران سرو می‌شود در ظروف پایدار است برخلاف کافه‌های اصفهانی پر ادا و پر ادعا که فرقی نمی‌کند خواست نوشیدنی یا خوراکی‌تان داخل کافه باشد یا بیرون بر، به‌طورکلی در ظروف یک‌بارمصرف سفارشتان را تحویل خواهند داد!

سال‌ها است که درمورد زیان های پلاستیک و تشکیل زباله حرف های‌ایم، از خطراتش برای محیط‌زیست، از تأثیرش بر سلامت انسان. اما تحول آن‌قدر کند بوده که انگار قرار نیست اتفاقی بیفتد. بعد زمان آن است که همان گونه که در کشورهای دیگر عمل شده، قوانین سخت‌گیرانه وضع شود. صاحبان کافه‌ها و رستوران‌ها باید بدانند که این حالت دیگر قابل‌تحمل نیست. باید بدانند که این حجم از تشکیل زباله، نه‌تنها به طبیعت، بلکه به خودشان هم زیان می‌رساند و مردم بافرهنگ اصفهان نیز از کافه‌ها و رستوران‌هایی استقبال کنند که به محیط‌زیست احترام می‌گذارند و با مدیریت زباله‌ها و پسماند خود آینده اصفهان را به خطر نمی‌اندازند.