سوختگی، قطع عضو و مرگ؛ چهره تلخ چهارشنبه‌سوری

چهارشنبه‌سوری، جشنی که از دیرباز در فرهنگ ایرانیان جایگاه اختصاصی‌ای داشته، این روزها بیشتر از آنکه نمادی از نشاط و همدلی باشد، به کابوسی برای خانواده‌ها و مراکز درمانی تبدیل شده است. هر سال با نزدیک شدن به چهارشنبه آخر سال، آمار مصدومان ناشی از منفعت گیری نادرست از مواد محترقه و آتش‌زا افزایش می‌یابد و بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها در آماده‌باش کامل قرار می‌گیرند. در این بین، نوجوانان و جوانان بیشترین صدمه‌دیدگان این حوادث می باشند و سوختگی، قطع عضو و حتی مرگ، پیامدهای تلخ یک شب پرهیجان اما خطرناک می‌شود.

در سال‌های تازه، حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری روندی صعودی داشته و هر ساله تعداد بیشتری از شهروندان، به‌اختصاصی نوجوانان، با صدمه‌های جدی راهی مراکز درمانی خواهد شد. بر پایه گزارش‌های رسمی، عامل مهم این حوادث، منفعت گیری غیرایمن از مواد محترقه است که می‌تواند در یک لحظه، جشنی خانوادگی را به تراژدی تبدیل کند. این در حالی است که کارشناسان و مسئولان چندین دفعه بر الزام نظارت خانواده‌ها، مراعات نکات ایمنی و فرهنگ‌سازی در این عرصه پافشاری کرده‌اند. 

سوختگی با ۱۰۵ مورد بیشترین نوع صدمه را داشته است

علیرضا زمانپور، سرپرست اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در نشست خبری روز قبل با اصحاب رسانه اظهار کرد: در حوادث چهارشنبه‌سوری سال قبل، مجموعاً ۱۳۶ نفر در استان اصفهان مصدوم شدند و به بیمارستان‌های سطح استان مراجعه کردند یا توسط واحدهای امدادی اورژانس به مراکز بیمارستانی منتقل شدند.

او با اشاره به این که از این تعداد، ۱۲۴ نفر مرد و ۱۲ نفر زن بودند، افزود: سوختگی با ۱۰۵ مورد بیشترین نوع صدمه را در بین مصدومان داشته است. این چنین، پنج نفر دچار قطع عضو شدند و سه نفر در جریان این حوادث جان خود را از دست دادند.

زمانپور با گفتن این که بیشترین صدمه‌های چهارشنبه‌سوری ناشی از منفعت گیری از ترقه بوده است، تصریح کرد: بیشترین نواحی صدمه‌دیده شامل دست، سر، گردن و چشم بوده‌اند. این چنین، بیشترین مصدومان این حوادث در رده سنی ۱۱ تا ۲۰ سال قرار داشتند. وی بر لزوم افزایش نظارت خانواده‌ها بر فرزندانشان پافشاری کرد و افزود: آگاهی‌بخشی و هشدار درمورد خطرات مواد آتش‌زا از سوی خانواده‌ها، نقش مهمی در افت این حوادث دارد.

او این چنین از آماده‌باش کامل اورژانس در ایام پایانی سال خبر داد و پافشاری کرد: در صورت ابراز سوختگی، محل سوختگی باید با آب زیاد شسته شود و در صورت گستردگی یا همراهی با دیگر صدمه‌ها، شهروندان با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند.

سرپرست اورژانس استان اصفهان خاطرنشان کرد: اورژانس این استان دارای ۱۶۳ پایگاه امدادی شامل ۸۷ پایگاه شهری، ۷۵ پایگاه جاده‌ای و یک پایگاه امداد هوایی است. این مرکز این چنین با ۲ دستگاه اتوبوس‌آمبولانس، ۴ موتورلانس و یک اتاق فرمان مرکزی به مردم استان خدمات‌رسانی می‌کند.

الزام فرهنگ‌سازی برای تسهیل عبور آمبولانس‌ها

زمانپور با پافشاری بر اهمیت راه دادن به آمبولانس‌ها، اظهار داشت: فرهنگ‌سازی در این عرصه یک مسئولیت اجتماعی است و در تعداد بسیاری از کشورها به گفتن یک عمل اخلاقی و الزامی شناخته می‌شود. خبر‌رسانی درمورد اهمیت این نوشته از طریق رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های آموزشی الزامی است، چون هر ثانیه‌ای که برای آمبولانس صرفه‌جویی شود، می‌تواند جان یک بیمار را نجات دهد.او تصریح کرد: متأسفانه همکاری ملزوم در این عرصه تا این مدت به طور کامل در جامعه نهادینه نشده است و باید از طریق رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها آموزش و فرهنگ‌سازی بیشتری انجام شود تا مردم نسبت به این حرکت انسانی آگاه‌تر شوند.

 هزینه تجهیز و نوسازی ناوگان اورژانس

زمانپور در جواب به  سوال اصفهان امروز مبنی بر هزینه خرید و تجهیز هر دستگاه آمبولانس خبرداد: هر دستگاه آمبولانس بین ۸ تا ۱۲ میلیارد تومان قیمت دارد و هزینه تجهیز آن نیز تا ۳ میلیارد تومان برآورد می‌شود. در نتیجه، هزینه همه‌شده هر آمبولانس تجهیزبین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان خواهد می بود.

او افزود: در سال‌های قبل، ۱۰ دستگاه آمبولانس با حمایتخیرین و شرکت فولاد مبارکه به‌طور اساسی تعمیر و به ناوگان اورژانس بازگردانده شده است.

۱۱ دقیقه، میانگین زمان رسیدن اورژانس به بیمار در اصفهان

سرپرست اورژانس استان در جواب به سوال دیگر اصفهان امروز درمورد زمان رسیدن اورژآنس بر بالین بیمار او گفت: یکی از شاخص‌های بین‌المللی کارکرد اورژانس، زمان رسیدن بر بالین بیمار است. اکنون، این زمان به‌طور متوسط ۱۱ دقیقه است و مقصد‌گذاری ما افت آن به ۶ تا ۷ دقیقه است.

افزایش تعداد مصدومان چهارشنبه‌سوری در سال‌های تازه

فرهاد حیدری، رئیس بیمارستان سوانح و سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان، با اشاره به افزایش تعداد مصدومان حوادث چهارشنبه‌سوری اظهار داشت: بجز دو سالی که سرزمین دچار کرونا می بود، مقدار مراجعه به بیمارستان‌های مرتبط با سوختگی در هفته آخر سال مدام افزایش داشته است.

او او گفت: سال قبل ۸۶ مورد بستری مرتبط با چهارشنبه‌سوری در بیمارستان سوانح و سوختگی اصفهان ثبت شد که سه نفر از این افراد جان خود را از دست دادند.

حیدری پافشاری کرد: بیشتر از ۷۶ درصد از بستری‌شدگان در این حوادث در بازه سنی ۱۰ تا ۳۰ سال قرار داشتند که نشان‌دهنده عدم نظارت کافی خانواده‌ها است.

دلایل مهم صدمه‌های چهارشنبه‌سوری

او در جواب به اصفهان امروز با اشاره به آمار نوع صدمه‌ها او گفت: بیشتر از ۶۰ درصد صدمه‌ها ناشی از انفجار ترقه، ۲۵ درصد ناشی از روشن کردن آتش و ۱۰ درصد ناشی از منفعت گیری از فشفشه بوده است.

حیدری این چنین اظهار داشت: بیشتر از ۵۰ درصد از صدمه‌های ناشی از این حوادث مربوط به اندام فوقانی و دست بوده و نزدیک به ۳۰ درصد نیز به ناحیه صورت مربوط می‌شود که این نوشته عواقب جدی برای فرد خواهد داشت.

۴۰ درصد بیماران بستری شده در بیمارستان سوانح سوختگی اصفهان از خارج استان می باشند

حیدری در ادامه با اشاره به این که بیمارستان امام موسی کاظم (ع) یک مرکز درمانی مهم در سرزمین محسوب می‌شود، او گفت: این بیمارستان از ۱۷ استان سرزمین مراجعه‌کننده دارد و ۴۰ درصد از بیماران بستری‌شده آن، از خارج از استان اصفهان می باشند.

او اظهار داشت: با گسترش اورژانس بیمارستان و مراعات استانداردهای روز دنیا، تلاش شده تا خدمات‌رسانی به مصدومان حوادث سوختگی و قطع عضو به بهترین نحو انجام شود.

الزام آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی

پژمان عقدک، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، نیز بر اهمیت آموزش عمومی در افت حوادث چهارشنبه‌سوری پافشاری کرد و او گفت: معاونت بهداشت دانشگاه در طول سال کلاس‌های آموزشی بسیاری برای گروه‌های سنی گوناگون برگزار می‌کند.

او افزود: در سال ۱۴۰۳، نزدیک به ۳۰۰ برنامه رادیویی و تلویزیونی با موضوعات گوناگون، از جمله ایمنی در حوادث چهارشنبه‌سوری، تهیه شده است تا مردم آگاهی بیشتری نسبت به خطرات این حوادث اشکار کنند.

عقدک با اشاره به تأثیر ترافیک بر کارکرد اورژانس اظهار داشت: در روزهای منتهی به چهارشنبه آخر سال، افزایش ترافیک شهری جهت طویل‌تر شدن زمان رسیدن آمبولانس‌ها به محل حادثه می‌شود. اکنون، یک‌سوم آمبولانس‌های استان به علت مشکلات فنی یا افتقطعات از چرخه خدمت خارج شده‌اند و نیاز جدی به نوسازی ناوگان اورژانس وجود دارد.

او در آخر پافشاری کرد: افزایش تعداد آمبولانس‌ها و تجهیز ناوگان اورژانس استان، جهت بهبود خدمات‌رسانی و افت زمان رسیدن به محل حادثه خواهد شد.