قیاس قوت نظامی هند و پاکستان_اصفهانیا

در روزهای تازه تنش بین هند و پاکستان به مرحله تازه‌ای رسیده و هند بعد از یک عملیات تروریستی علیه گردشگران خارجی در منطقه تحت حاکمیت این سرزمین در کشمیر که به گروه‌های اسلامگرای این منطقه نسبت داده می‌شود، و متهم شدن پاکستان به حمایتاز این گروه‌ها، حملاتی را علیه مواضعی در خاک همسایه‌اش انجام داد، دعوا‌ای که با عکس العمل تند اسلام آباد همراه بوده و حرف های می‌شود دستکم سه فروند جنگنده رافال هندی نیز توسط سامانه‌های دفاع هوایی پاکستان ساقط شده‌اند. درگیری بین هند و پاکستان نوشته تازه‌ای نیست و این دو سرزمین یکی از متخاصم‌ترین همسایگان جهان به شمار می‌آیند که چندین دفعه پیش از این نیز درگیری نظامی داشته و یک جنگ همه عیار را نیز پشت سر گذاشته‌اند. به بهانه درگیری نظامی تازه پاکستان و هند که امکان پذیر به یک جنگ همه عیار دیگر بین دو همسایه منجر شود، در این نوشته تصمیم داریم ارتش دو سرزمین را با هم قیاس کنیم.

قیاس قوت نظامی ایران و پاکستان؛ کدام قوی تر است؟

قیاس قوت نظامی هند و پاکستان

قیاس قوت نظامی بین هند و پاکستان یکی از موضوعات مورد دقت و او گفت و گو‌برانگیز در محافل ژئوپلیتیکی است. این دو سرزمین مستقر در آسیای جنوبی، که هر دو دارای توان هسته‌ای می باشند، تاریخی طویل‌ از تنش‌های سیاسی، درگیری‌های مذهبی-قومی و تقابل‌های نظامی داشته‌اند. قیاس جامع و دقیق قوت نظامی دو سرزمین شامل برسی عواملی همانند بودجه دفاعی، نیروی انسانی، تجهیزات، پیشرفت‌های فناورانه و قابلیت‌های استراتژیک خواهد می بود.

با دقت به تاریخ مشترک و روابط پیچیده‌ی این دو سرزمین، توازن نظامی بین هند و پاکستان نه‌تنها برای ارامش منطقه‌ای، بلکه برای پویایی امنیت جهانی نیز اهمیت دارد. این تحلیل با مقصد اراعه نگاهی کلی به مؤلفه‌های کلیدی توان نظامی هند و پاکستان تهیه شده و به نقاط قوت، ضعف و پیامدهای احتمالی انتخاب‌های استراتژیک آن‌ها بر چشم‌انداز ژئوپلیتیکی گسترده‌تر می‌پردازد. ملزوم به ذکر است که قوت نظامی تنها یکی از ابعاد روابط بین این دو سرزمین است و عواملی چون کوششهای دیپلماتیک، روابط اقتصادی و تعامل های اجتماعی نیز نقش قابل‌توجهی در شکل‌گیری تعامل های آن‌ها دارند.

روز استقلال هند و پاکستان

هند و پاکستان به مناسبت روز استقلال خود، لحظه رهایی از استعمار بریتانیا را گرامی می‌دارند. جزئیات به شرح زیر است:

هند:
• روز استقلال: ۱۵ اوت
• سال استقلال: هند در ۱۵ اوت ۱۹۴۷ از سلطه بریتانیا آزاد شد.
• اهمیت: روز استقلال در هند تعطیل رسمی است و با شور و شوق زیاد جشن گرفته می‌شود. این روز با برافراشتن پرچم ملی، سخنرانی‌های میهن‌پرستانه، برنامه‌های فرهنگی، رژه‌ها و رویدادهای گوناگون در سراسر سرزمین همراه است.

پاکستان:
• روز استقلال: ۱۴ اوت
• سال استقلال: پاکستان در ۱۴ اوت ۱۹۴۷ به گفتن کشوری جدا گانه تأسیس شد.
• اهمیت: روز استقلال در پاکستان تعطیل ملی مهمی است. این روز با مراسم برافراشتن پرچم، رژه‌ها، سخنرانی‌ها، برنامه‌های فرهنگی و فعالیت‌هایی که تاریخ و فرهنگ پاکستان را برجسته می‌کنند، جشن گرفته می‌شود.

هر دو سرزمین از روز استقلال خود برای گرامیداشت حاکمیت ملی، مرور قبل و تجدید ضمانت نسبت به پیشرفت، گسترش و رفاه شهروندان منفعت گیری می‌کنند.

هند یا پاکستان: کدام‌یک پرقدرت است؟

قیاس قوت نظامی هند و پاکستان الزام بازدید عواملی همانند بودجه دفاعی، نیروی انسانی، تجهیزات و پیشرفت‌های فناورانه است. شایان دقت است که قوت نظامی ابعاد مختلفی دارد و جواب ساده‌ای به این سوال که «کدام سرزمین نیرومندتر است» نمی‌توان داد، چون ارتش هر سرزمین دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود است. در ادامه، جدولی از داده‌های پایه بر پایه آخرین اطلاعات سال ۲۰۲۴ اراعه شده است:

قیاس بودجه دفاعی هند و پاکستان

هند:
• بودجه دفاعی (۲۰۲۴): نزدیک به ۸۶ میلیارد دلار آمریکا
• هند قسمت بزرگی از بودجه خود را به علت نیروهای مسلح گسترده و متنوع و ملاحظات استراتژیک در منطقه‌ای پیچیده، به دفاع تعلق می‌دهد.

پاکستان:
• بودجه دفاعی (۲۰۲۴): نزدیک به ۱۱ میلیارد دلار آمریکا
• بودجه دفاعی پاکستان در قیاس با هند کمتر است، اما هم چنان بر نوسازی نیروهای مسلح و فراهم نیازهای امنیتی تمرکز دارد.

ملزوم به ذکر است که بودجه‌های دفاعی امکان پذیر بر پایه شرایط اقتصادی، برتری‌های سیاسی و عوامل دیگر دچار نوسان شوند. هر دو سرزمین قسمت قابل‌توجهی از بودجه ملی خود را به امنیت تعلق خواهند داد، که نشان‌دهنده اهمیت این نوشته در محاسبات استراتژیک آن‌ها است.

با این حال، قیاس صرف بودجه عکس کاملی از قوت نظامی اراعه نمی‌دهد؛ عواملی همانند کارآمدی هزینه‌ها، پیشرفت‌های فناوری، آموزش و راهبردهای کلی نیز نقش حیاتی در توان واقعی نظامی ایفا می‌کنند.

قیاس ارتش‌های هند و پاکستان

هند:
• نیروی نظامی فعال: نزدیک به ۱٫۴۵ میلیون نفر
• نیروی ذخیره: نزدیک به ۲٫۲ میلیون نفر
• تانک‌های مهم نبرد: نزدیک به ۴٬۶۱۴ دستگاه
• خودروهای زرهی: شامل انواعی همانند تانک آرجون و سری BMP
• توپخانه: گستره متنوعی از سامانه‌ها، شامل توپ‌های خودکششی و یدک‌کش
• سلاح‌های پیاده‌نظام: مجموعه‌ای متنوع از سلاح‌های سبک و تجهیزات
• نیروهای اختصاصی: واحدهای نخبه همانند «پارا کماندوها»

پاکستان:
• نیروی نظامی فعال: نزدیک به ۶۵۴٬۸۰۰ نفر
• نیروی ذخیره: نزدیک به ۵۰۰٬۰۰۰ نفر
• تانک‌های مهم نبرد: نزدیک به ۳٬۷۴۲ دستگاه
• خودروهای زرهی: شامل تانک‌های الخالد و الزرار
• توپخانه: سامانه‌های گوناگون شامل توپ‌های خودکششی و یدک‌کش
• سلاح‌های پیاده‌نظام: انواع سلاح‌های سبک و تجهیزات
• نیروهای اختصاصی: «گروه خدمات اختصاصی» (SSG)

قیاس ارتش‌ها فراتر از اعداد است؛ عواملی همانند آموزش، نوسازی تجهیزات، روحیه، دکترین و برنامه‌ریزی استراتژیک، اثربخشی ارتش را تعیین می‌کنند. این چنین، نقش واحدهای اختصاصی تأثیر قابل‌توجهی بر آمادگی نظامی دارد.

قیاس نیروی هوایی هند و پاکستان

هند:
• مجموع هواگردها: نزدیک به ۲٬۲۱۰ فروند
• جنگنده‌های مهم: سوخو-۳۰MKI، میراژ ۲۰۰۰، میگ-۲۹، تخاس (بومی)، رافال
• بالگردهای تهاجمی: آپاچی AH-64، می-۳۵، رودرا (بومی)
• سوخت‌گیری هوایی: ایلیوشین Il-78
• هشدار زودهنگام و کنترل هوابرد: امبرائر EMB-145 AEW&C

پاکستان:
• مجموع هواگردها: نزدیک به ۱٬۴۱۳ فروند
• جنگنده‌های مهم: JF-17 Thunder، F-16
• بالگردهای تهاجمی: AH-1 Cobra، Z-10
• سوخت‌گیری هوایی: Il-78
• هشدار زودهنگام و کنترل هوابرد: Saab 2000 Erieye AEW&C

علاوه بر تعداد هواگردها، عواملی همانند توانایی پرسنل، پیشرفت فناوری، حمایتلجستیکی و راهبردهای عملیاتی، نقش مهمی در قوت هوایی دارند.

قیاس نیروی دریایی هند و پاکستان

هند:
• مجموع کشتی های جنگی: نزدیک به ۲۹۵ فروند
• ناو هواپیمابر: INS Vikramaditya، INS Vikrant (در حال ساخت)
• ناوشکن‌ها: کلاس کلکته (۳ فروند)، کلاس دهلی (۳ فروند)
• ناوچه‌ها: کلاس شیوالیک (۳ فروند)، کلاس تلوار (۳ فروند) و دیگر انواع
• زیردریایی‌ها: کلاس اسکورپن (کالوری)، دیگر زیردریایی‌های دیزل-الکتریک و قدیمی
• هواپیمایی دریایی: هواپیماهای گشت دریایی، بالگردها و پهپادهای گوناگون

پاکستان:
• مجموع کشتی های جنگی: نزدیک به ۱۱۴ فروند
• زیردریایی‌ها: کلاس آگستا، همراه با مطرح‌های نوسازی
• ناوچه‌ها: کلاس ذوالفقار، شناورهای قدیمی و گشتی
• هواپیمایی دریایی: تعداد محدودی هواپیمای گشت دریایی و بالگرد

توان دریایی علاوه بر تعداد شناورها، به مدرن‌سازی، قابلیت‌ها و آموزش نیروهای دریایی نیز وابسته است. با دقت به خطوط ساحلی طویل، این توانمندی برای هر دو سرزمین حیاتی است.

موشک‌ها و سلاح‌های هسته‌ای هند و پاکستان

هند:
• تعداد سلاح‌های هسته‌ای: نزدیک به ۱۵۰–۱۶۰ کلاهک
• دکترین: بازدارندگی حداقلی معتبر
• موشک‌ها:

• بالستیک: سری آگنی (۱ تا ۵)، سری پرتوی، پروژه سوریا (در حال گسترش)
• کروز: براهموس (با روسیه)، نیروبه (کروز مادون‌صوت)
  • سامانه‌های پرتاب: زمینی، هوایی و به گمان زیادً زیردریایی‌پرتاب

پاکستان:
• تعداد سلاح‌های هسته‌ای: نزدیک به ۱۶۵–۱۷۵ کلاهک
• دکترین: بازدارندگی حداقلی معتبر
• موشک‌ها:

• بالستیک: غزنوی، سری شاهین (۱ و ۲)، نصر
• کروز: بابور (زمین‌پرتاب)، رعد (هواپرتاب)
  • سامانه‌های پرتاب: موشک‌های زمینی و توانایی پرتاب هسته‌ای از هواپیما

توان هسته‌ای دو سرزمین علتایجاد نوعی ارامش از طریق بازدارندگی متقابل شده است، اما نگرانی‌هایی همانند کنترل مؤثر، جلوگیری از منفعت گیری غیرمجاز و ارامش منطقه‌ای هم چنان پابرجاست.

جنگ‌های بین هند و پاکستان

از زمان استقلال، هند و پاکستان چندین جنگ و درگیری نظامی داشته‌اند:

• جنگ اول کشمیر (۱۹۴۷–۱۹۴۸): نخستین درگیری عمده بعد از استقلال، بر سر جامو و کشمیر؛ با آتش‌بس و تقسیم منطقه آخر یافت.
• جنگ دوم کشمیر (۱۹۶۵): با محوریت کشمیر، نزدیک به سه هفته طول کشید و بدون تحول عمده ارضی آخر یافت.
• جنگ سوم (۱۹۷۱): تبدیل جدایی بنگلادش از پاکستان شد؛ با حمایتهند از جنبش استقلال شرق پاکستان و پیروزی قاطع هند.
• درگیری کارگیل (۱۹۹۹): جنگ محدود در منطقه کارگیل جامو و کشمیر؛ با بازپس‌گیری مناطق توسط هند به آخر رسید.

سخن پایانی

به طور کل می‌توان او گفت که هند از لحاظ جمعیت، تعداد پرسنل نظامی، سطح کیفی سلاح‌ها و تجهیزات نظامی، اقتصاد و عوامل دیگر برتری قابل توجهی نسبت به پاکستان دارد اما ارتش همسایه یکی از سرسخت ترین و آموزش دیده ترین ارتش های منطقه است و طبق معمولً هر تهدیدی را با شدیدترین عکس العمل ممکن جواب داده است. اتفاقات شب قبل نیز موید این نوشته است، جایی که پاکستان توانسته دستکم ۳ فروند جنگنده پیشرفته رافال متعلق به دهلی نو را ساقط کند که نشان از توانایی های ضد هوایی اسلام آباد دارد. به طور کلی می توان او گفت که هند برتری نظامی محسوسی نسبت به پاکستان دارد و در صورت وقوع درگیری بزرگتری بین دو سرزمین و طویل شدن آن، دست بالاتر را خواهد داشت، چه از لحاظ نظامی و چه اقتصادی.