صنایع دستی و سوغات اصفهان

هنگامی به اصفهان می روید و در کوچه‌بعد‌کوچه‌های نصف جهان و میدان باشکوه نقش جهان قدم می زنید، سخت است که برای عزیزان‌تان یادگاری از این شهر پرشکوه نبرید. صنایع دستی و سوغات اصفهان، از خاتم‌کاری ظریف و فیروزه‌کوبی چشم نواز تا گز پر پسته، پولکی‌های ترد زعفرانی، نه‌فقط هدیه‌ای برای دوستان و خانواده، بلکه تکه‌ای از فرهنگ و تاریخ این شهر زیبای ایران اند. در این مقاله، شما را به سفری در قلب بازارهای اصفهان می‌بریم تا با بهترین صنایع دستی و سوغات اصفهان آشنا شوید و با انتخاب درست تعدادی از آنها را برای به‌یادماندنی کردن سفرتان خریداری کنید.

۱- میناکاری اصفهان: هنری فاخر با رنگ‌های جادویی

اصفهان تجلی‌گاه هنر مینا کاری است. میناکاری اصفهان از محبوب‌ترین و فاخر‌ترین هنر دستی مردمان این شهر به شمار می‌آید. این هنر ترکیبی از فلز و رنگ آمیزی است. در میناکاری، طراحی‌ها و نقوش سنتی با دقت و توانایی هرچه همه‌تر بر روی فلزاتی همچون مس، نقره و طلا حکاکی خواهد شد. آبی، فیروزه‌ای و سبز، پرتکرارترین رنگ‌ها در این هنر می باشند. در واقع میناکاری با این رنگ‌ها در ذهن اکثر افراد ماندگار شده است.

اگر بخواهیم دیدی کلی بر فرایند هنر زیبای میناکاری داشته باشیم، باید او گفت که این هنر از ۶ مرحله راه اندازی شده است. در قدم اول سطح فلز تمیز و صیقلی می‌شود. بعد از آن لایه‌ای لعاب مخصوص روی فلز زده می‌شود. قدم سوم شامل طراحی و رنگ آمیزی است. در قدم چهارم و پنجم رنگ‌ها خشک خواهد شد و برای پخت به کوره منتقل خواهد شد. در مرحله آخر فلز از کوره خارج و رنگ‌ها تثبت خواهد شد.

در قبل میناکاری به طور اختصاصی و اختصاصی فقط در تشکیل جواهرات و ظروف به کار گرفته می‌شد؛ اما امروزه از این هنر زیاد قشنگ برای تشکیل تابلو‌ها، ساعت‌های دیواری، تزئینات گوناگون، قاب‌ها و… منفعت برده می‌شود. میناکاری از پرطرفدارترین صنایع دستی و سوغات اصفهان است.

۲- قلم‌زنی: حکاکی ظریف روی فلزات مورد قیمت

یکی دیگر از هنرهای دستی اصیل مردم هنرمند و هنردوست اصفهان، هنر ظریف و سخت قلم زنی است. در این هنر از ابزارهای قلم زنی همانند: قلم، چکش، سنباده و… برای حک کردن نقوش گوناگون بر فلزاتی همچون برنج، مس، نقره و طلا منفعت گیری می‌شود.

قلم زنی برای تشکیل ظروف تزئینی و مصرفی زیاد بسیاری همچون سینی‌ها، گلدان‌ها، تابلوهای هنری و زیورآلات نیز به کار می‌رود. هنر قلم زنی به توانایی، دقت، صبر و ذوق هنری نیاز دارد. همه این عوامل در کنار یکدیگر جهت شده است که این هنر در جهان با نام اصفهان شناخته شود. طبق معمول مسافرانی که با خرید بلیط هواپیما کیش اصفهان به این شهر سفر کرده اند، این سوغات مورد قیمت را برای هدیه دادن به عزیزان شان خریداری می کنند.

صنایع دستی قلم زنی برای این که تشکیل شوند و به دست مصرف کننده برسند، باید از پنج مرحله عبور کنند. در مرحله اول مطرح مورد نظر انتخاب و بر روی فلز پیاده می‌شود. در مرحله دوم هنرمند با منفعت گیری از ابزارهای اختصاصیش، طراحی را بر روی فلز حک می‌کند. در مرحله سوم اگر قلم زنی به رنگ آمیزی نیاز داشته باشد، انجام می‌شود. مرحله نهایی نیز شامل پولیش و درخشان کردن است تا مطرح‌ها به زیبایی همه، نمایان شوند.

سالانه افراد بسیاری از نقاط گوناگون ایران این هنر بومی اصفهان را به گفتن سوغات به شهر خود می برند. بعد اگر برنامه برگشت خود را چیده اید، و بلیط هواپیما اصفهان کیش را خریده اید، می توانید این سوغات مورد قیمت را خریداری کنید و دست خالی به شهرتان باز نگردید!

۳- خاتم کاری، هنرمندانه ترین صنایع دستی

خاتم کاری از آن دسته هنرهایی است که هر جایی دیده شود، تماشاگر را به یاد شهر پر رمز و راز اصفهان می‌اندازد. یکی از برجسته‌ترین صنایع دستی و سوغات اصفهان خاتم‌کاری است. این هنر ظریف و دقیق از کنار هم قرار دادن قطعات ریز و از متریال چوبی، فلزی و یا حتی استخوانی راه اندازی می‌شود. ملزومات مهم خاتم کاران و هنرمندان فعال در این حوزه، داشتن صبر و شکیبایی در کنار ذوق هنری زیاد است، چون خاتم کاری از آن دسته هنرهایی است که زمان‌بر است و به صبوری نیاز دارد. از این هنر در تزیین ظروف گوناگون، جعبه‌ها، گلدان‌ها، قاب‌ها و… منفعت برده می‌شود.

برای این که تاثییر هنری تحت گفتن خاتم به عرصه فروش و یا نمایش گذاشته شود، باید مرحله های بسیاری را طی کند. به این منوال است که سپس از اشکار شدن مواد مورد نیاز، قطعات ریز با اشکال گوناگون (بر پایه مطرح نهایی) تشکیل خواهد شد. سپس هنرمندان، این قطعات ریز را با طراحی خاصی کنار یکدیگر قرار خواهند داد. بعد از تکمیل شدن مطرح، نوبت به سمباده کشیدن و صاف کردن سطح کار است. در نهایت نیز برای حفاظت از کار و ماندگاری طویل زمان، از لاک یا پوشش محافظ منفعت گیری می‌شود.

۴- اشیاء فیروزه‌کوبی از سوغات لوکس اصفهان

فیروزه‌کوبی یکی دیگر از صنایع دستی و سوغات اصفهان است. سنگ‌های فیروزه با رنگ و زیبایی خود می‌توانند نمود‌ای تازه به اشیا ببخشند و آن‌ها را به کالای فاخر و لوکس تبدیل کنند. فیروزه‌ها با دقت و توانایی بر روی سطوح فلزی همانند برنج و مس قرار داده خواهد شد. از این هنر برای زینت بخشیدن به اشیای دکوری همچون ظروف، قاب‌ها، جعبه‌ها، آینه‌ها، گلدان‌ها و… منفعت گیری می‌شود. اگر تصمیم دارید به اصفهان سفر کنید و از نزدیک ناظر این هنر شگفت‌انگیز باشید، می‌توانید با رزرو بلیط پرواز به نصف جهان، توانایی‌ای بی‌نظیر از تماشا و خرید این سوغات لوکس داشته باشید.

۵- مس گری، قدیمی‌ترین هنر نصف جهان

مس گری یکی از قدیمی‌ ترین هنرهای مردم این مرز و بوم است. هنرمندان با منفعت گیری از مس، ظروف و اشیای ارزنده‌ی مختلفی را می‌سازند. اشیای مسی تشکیل شده توسط مس گران زیاد متنوع است و از بین همه آن‌ها می‌توان به سینی‌، آینه و شمعدان، قاب‌ها، ظروف آشپزخانه و دکوری‌ها اشاره کرد.

۶- گز، بهترین سوغات خوراکی اصفهان

صنایع دستی و سوغات اصفهان فقط آثار هنری ساخته‌ی دست هنرمندان نیست. این شهر مملو از شگفتی است و در هر عرصه‌ای از جمله خوراکی و شیرینی نیز، حرفی برای گفتن دارد. گز یکی از شناخته‌شده‌ترین شیرینی‌ها اصفهان است. این خوراکی خوشمزه و محبوب از ترکیباتی همانند: شکر، گلاب، مغز پسته یا بادام و گزانگبین که ماده‌ای چسبناک، شیرین و گیاهی است، راه اندازی می‌شود.

گز مرغوب اصفهان طعم بی‌نظیری دارد و نظر هر دوست‌دار شیرینی را به خود جلب می‌کند. گز در بسته‌بندی شکیل اراعه می‌شود و یک محصول خوراکی صادراتی است. 

۷- پولکی، سوغاتی خوشمزه اصفهان

گز تنها شیرینی ممتاز و محبوب اصفهان نیست. پولکی نیز از خوراکی‌های شیرین اصفهان محسوب می‌شود که طعم خاص و متغیری دارد. پولکی از شکر و آب لیمو تهیه می‌شود. این شیرینی نیز در نوبه‌ی خود هنر دست مردمان اصفهان است که می‌توانند از مواد ساده‌ای همانند شکر و آبلیمو، خوراکی خوشمزه‌ای همچون پولکی تشکیل کنند. این شیرینی به علت طعم خوب و بافت تردی که دارد، زیاد محبوب و پرطرفدار است.

سفری به یاد ماندنی با سوغات معروف اصفهان

هنگامی از بازارهای پرجنب‌وجوش نقش جهان قدم‌زنان به خانه بازمی‌گردید، یک جعبه گز معطر یا ظرفی میناکاری‌شده نه‌تنها هدیه‌ای برای عزیزان‌تان، بلکه تکه‌ای از روح و تاریخ اصفهان است. صنایع دستی و سوغات اصفهان، از خاتم‌کاری‌های ظریف تا پولکی‌های ترد زعفرانی، روایت‌گر هنر و فرهنگ این شهراند که در هر گوشه‌ی نصف جهان می‌درخشند. امیدواریم این مقاله راهنمایی خوبی برای خرید شما در سفر به اصفهان باشد.