خواص و زیان های سیب‌زمینی؛ از سلامت قلب تا پوست صورت

سیب‌زمینی (به انگلیسی: Potato) یکی از با اهمیت ترین، پرمصرف‌ترین و پرکاربردترین محصولات کشاورزی در جهان و به‌اختصاصی در ایران است. این ماده غذایی مغذی سرشار از کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر بوده و در نگه داری سلامت قلب، بهبود کارکرد مغز، افت سختی خون، تسهیل هضم، تحکیم استخوان‌ها، تنظیم وزن و حتی سلامت پوست و مو نقش دارد. در این مقاله به‌صورت جامع و تخصصی به بازدید خواص برجسته سیب‌زمینی، قیمت غذایی، طبع، زیان های و سؤالات متداول درمورد آن می‌پردازیم.

زیاد تر بخوانید: 

سیب زمینی چیست؟

سیب‌زمینی (نام علمی: Solanum tuberosum) گیاهی غده‌ای از خانواده بادنجانیان است که دارای برگ‌های مرکب، گل‌های سفید یا بنفش و میوه‌ای کروی و سمی است. قسمت خوراکی سیب‌زمینی غده زیرزمینی آن است که سرشار از نشاسته و مواد مغذی است. منشأ این گیاه به منطقه آند در آمریکای جنوبی بازمی‌گردد.

انواع سیب‌زمینی

سیب‌زمینی در گونه‌های بسیاری وجود دارد که بر پایه رنگ، اندازه، طعم و کاربرد در آشپزی تقسیم‌بندی خواهد شد:

• سیب‌زمینی سفید: رایج‌ترین نوع برای پخت و سرخ‌کردن

• سیب‌زمینی قرمز: پوست نازک، مناسب سالاد و بخارپز

  آخرین و جدیدترین اخبار سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، کارگری ، ورزشی، حوادث و سلامتی ، استان اصفهان و ایران را در وب سایت اصفهانیا دنبال کنید

• سیب‌زمینی زرد و طلایی: بافت نرم، طعم ملایم

• سیب‌زمینی بنفش: سرشار از آنتی‌اکسیدان، ظاهر خاص

• سیب‌زمینی شیرین: طعمی شیرین، منبع عالی از ویتامین A

• سیب‌زمینی استانبولی یا انگشتی: باریک، مناسب کبابی

• سیب‌زمینی ریز یا بندانگشتی: برای تزئین یا سرخ‌کردنی خاص

طبع سیب‌زمینی

در طب سنتی ایران، طبع سیب‌زمینی:

مصلح سیب زمینی

برای تشکیل اعتدال در طبع و هضم بهتر، مصلح‌های مناسب سیب‌زمینی عبارت هستند از:

کالری سیب زمینی

مقدار کالری در ۱۰۰ گرم:

• سیب‌زمینی خام: ۷۰–۷۷ کیلوکالری

• آب‌پز: نزدیک به ۸۷ کیلوکالری

• سرخ‌کرده: نزدیک به ۲۹۲ کیلوکالری

قیمت غذایی سیب‌زمینی (در ۱۰۰ گرم خام)

• انرژی: ۷۷ کیلوکالری

• کربوهیدرات: ۱۷.۴۷ گرم

• پروتئین: ۲.۰۲ گرم

• چربی: ۰.۰۹ گرم

• فیبر: ۲.۲ گرم

• قند: ۰.۷۸ گرم

• آب: ۷۹.۳۴ گرم

ویتامین‌ها:

• ویتامین C: 19.7 میلی‌گرم

• B6: 0.3 میلی‌گرم

• نیاسین (B3): 1.05 میلی‌گرم

• فولات (B9): 16 میکروگرم

• کولین (B4): 12.1 میلی‌گرم

• ویتامین K، E، B1، B2 و B5 به‌مقدار کمتر

مواد معدنی:

• پتاسیم: ۴۲۱ میلی‌گرم

• فسفر: ۵۷ میلی‌گرم

• منیزیم: ۲۳ میلی‌گرم

• آهن: ۰.۷۸ میلی‌گرم

• کلسیم، سدیم، روی، مس، سلنیم، منگنز

خواص سیب‌زمینی

• افت سختی خون با پشتیبانی پتاسیم

• تحکیم قلب و عروق (فاقد کلسترول، غنی از ویتامین C و B6)

• بهبود سلامت مغز

• تحکیم ایمنی

• افت التهاب و پشتیبانی به هضم غذا

• جلوگیری از پیری زودرس پوست

• جلوگیری از ریزش مو و سفیدی زودرس مو

خواص سیب‌زمینی آب‌پز

• مناسب برای رژیم لاغری و چاقی (بسته به نحوه مصرف)

• کم‌چرب، پرآب و سیرکننده

• تنظیم قند خون و سودمند برای دیابتی‌ها

• بهبود کارکرد پوست و مرطوب‌کننده طبیعی

خواص سیب‌زمینی برای مردان

• افزایش تعداد اسپرم‌ها به‌واسطه ویتامین B6

• تحکیم انرژی و عضله‌سازی در بدنسازی

• محافظت از استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی

خواص سیب‌زمینی برای زنان

• تسکین علائم سندرم پیش از قاعدگی (افزایش سروتونین)

• بهبود پوست و افت لک‌های پوستی

• فراهم آهن و از بین بردن کم‌خونی خفیف

خواص سیب‌زمینی سرخ‌کرده

• کالری بالا، مناسب برای افزایش وزن

• خوش‌طعم اما پرچرب و با گمان تشکیل آکریل‌آمید (ترکیب زیان اور در دمای بالا)

خواص سیب‌زمینی آب‌پز برای چاقی

خواص سیب‌زمینی برای بدنسازی

• منبع انرژی عالی پیش از تمرین

• فراهم پتاسیم برای جلوگیری از گرفتگی عضلات

• بازیابی انرژی و پشتیبانی به رشد ماهیچه‌ها

دیگر خواص سیب‌زمینی

• افت کلسترول

• پیشگیری از سرطان با آنتی‌اکسیدان‌ها

• تسکین آفتاب‌سوختگی و التهابات پوستی

• تحکیم خواب با پتاسیم

• نگه داری سلامت کلیه‌ها (با مصرف متعادل)

زیان های سیب زمینی

• مصرف زیاد علتچاقی و افزایش قند خون می‌شود.

• نوع سرخ‌کرده پرچرب و ناسالم است.

• سیب‌زمینی سبز یا جوانه‌زده حاوی سموم سولانین و شاکونین است.

• گمان تداخل با داروهای دیابت و رقیق‌کننده‌های خون

• بالا بردن قند خون در بارداری و افزایش گمان دیابت بارداری

• شاخص گلیسمی بالا (۷۸)، مناسب نبودن برای همه دیابتی‌ها

• مشکلات گوارشی

• تشکیل آلرژی، خارش و قرمزی پوست 

سوال های متدوال

آیا سیب‌زمینی جزو غلات است؟

خیر، سیب‌زمینی از سبزیجات غده‌ای محسوب می‌شود.

آیا سیب‌زمینی پروتئین دارد؟

بله، اما مقدار آن کم و نزدیک به ۲ گرم در هر ۱۰۰ گرم است.

آیا برای سنگ کلیه زیان اور است؟

سیب‌زمینی دارای اگزالات است. افراد دارای سنگ کلیه باید در مصرف آن احتیاط کنند.

آیا می‌توان سیب‌زمینی را با پوست مصرف کرد؟

بله، پوست آن سرشار از فیبر و مواد مغذی است. شست‌وشوی کامل الزامی است.

سخن آخر 

در این مقاله تلاش شد تا همه نکات مهم در رابطه سیب‌زمینی شامل خواص، زیان های، قیمت غذایی، انواع و کاربردهای آن در رژیم‌های گوناگون پوشش داده شود. اگر توانایی یا مسئله‌ای علمی درمورد سیب‌زمینی دارید، خوشحال می‌شویم در قسمت نظرات با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.