لوپوس چیست؟ علائم، علت و درمان بیماری لوپوس

لوپوس یک بیماری خودایمنی مزمن است که در آن سیستم ایمنی به جای مبارزه با عوامل بیماری‌زا، به بافت‌ها و اندام‌های خود دعوا می‌کند. این اختلال می‌تواند ارگان‌های مختلفی از جمله پوست، مفاصل، کلیه‌ها، قلب، ریه‌ها و مغز را دچار کند. زیاد تر موارد ابتلا در زنان جوان دیده می‌شود و شدت بیماری می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در این مقاله، به شکلی جامع و بر پایه آخرین یافته‌های علمی، به بازدید ماهیت لوپوس، علائم، راه حلهای تشخیص، درمان‌های نوین و نکات کلیدی برای مدیریت آن خواهیم پرداخت.

 زیاد تر بخوانید: درمان پسوریازیس|راه حلهای پزشکی و خانگی برای کنترل این بیماری پوستی

لوپوس چیست؟

لوپوس یک بیماری مزمن و طویل‌زمان است که طبق معمولً به طور دوره‌ای ظاهر می‌شود. برخی زمان‌ها بیمار علائم مقداری دارد یا حتی هیچ علامتی ندارد (دوره خاموشی)، و بعضی اوقات علائم شدت اشکار می‌کند (دوره عود یا شعله‌وری).

انواع لوپوس

1. لوپوس سیستمیک (SLE): شایع‌ترین نوع که چند عضو بدن را همزمان دچار می‌کند.

2. لوپوس پوستی: فقط پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علتایجاد لکه‌ها یا جوش‌های خاص می‌شود.

   آخرین و جدیدترین اخبار سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، کارگری ، ورزشی، حوادث و سلامتی ، استان اصفهان و ایران را در وب سایت اصفهانیا دنبال کنید

3. لوپوس دارویی: بر تاثییر مصرف برخی داروها تشکیل می‌شود و با قطع دارو طبق معمولً از بین می‌رود.

4. لوپوس نوزادی: در نوزادانی که مادرشان آنتی‌بادی خاصی دارد دیده می‌شود و طبق معمولً موقت است.

علت لوپوس

علت دقیق اشکار نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی و محیطی در آن نقش دارند. عواملی همانند نور خورشید، عفونت‌ها یا مصرف برخی داروها می‌توانند علتابراز یا تشدید آن شوند.

علائم و نشانه‌های لوپوس

• خستگی و بی‌حالی

• تب و افت وزن بی‌علت

• درد و تورم مفاصل

• قرمزی یا جوش پروانه‌ای شکل روی صورت

• حساسیت به نور آفتاب

• زخم دهان یا ریزش مو

• تنگی نفس یا درد قفسه سینه

• مشکلات کلیوی

• سردرد، گیجی یا تغییرات خلقی

• کم‌خونی یا افت گلبول‌های سفید و پلاکت

علائم لوپوس در زنان

در زنان امکان پذیر علائم با تغییرات هورمونی (همانند قاعدگی یا بارداری) تشدید شود. برنامه‌ریزی برای بارداری باید در وقتی انجام شود که بیماری تحت کنترل است.

علائم لوپوس در مردان

مردان کمتر مبتلا خواهد شد، اما هنگامی بیمار خواهد شد گمان درگیری کلیه یا قلب در آن‌ها زیاد تر است.

علائم لوپوس در کودکان

اغاز بیماری در سنین پایین طبق معمولً شدیدتر است و امکان پذیر کلیه یا سیستم عصبی را دچار کند.

علائم لوپوس خفیف

در نوع خفیف، زیاد تر پوست و مفاصل دچار می‌شود و اندام‌های حیاتی سالم می‌همانند.

عوامل خطر

• زن بودن، مخصوصاً بین ۱۵ تا ۴۵ سال

• سابقه خانوادگی لوپوس یا بیماری‌های خودایمنی

• قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید

• مصرف برخی داروها

چه افرادی زیاد تر در معرض بیماری می باشند؟

زنانی که در سنین باروری می باشند، افرادی با سابقه خانوادگی لوپوس، و برخی گروه‌های نژادی خاص گمان بیشتری برای ابتلا دارند.

تشخیص لوپوس

تشخیص بر پایه ترکیبی از شرح حال بیمار، معاینه، آزمایش خون و ادرار، و بعضی اوقات مثالبرداری (بیوپسی) انجام می‌شود. هیچ آزمایش واحدی به تنهایی نمی‌تواند بیماری را قبول کند.

درمان لوپوس

درمان قطعی برای لوپوس وجود ندارد، اما با دارو می‌توان بیماری را کنترل کرد:

• داروهای ضدالتهاب و کورتون: برای کنترل سریع علائم

• داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی: همانند متوترکسات یا مایکوفنولات

• داروهای بیولوژیک تازه: همانند بلیموماپ یا انیفرولوماب که روی قسمت‌های خاصی از سیستم ایمنی تاثییر می‌گذارند

• سبک زندگی سالم: استراحت کافی، ورزش سبک و پرهیز از آفتاب مستقیم

رژیم غذایی مناسب

• مصرف سبزیجات، میوه، ماهی و غلات کامل

• افت نمک، قند و چربی‌های ناسالم

• مصرف ویتامین D و کلسیم با نظر پزشک

• پرهیز از غذاهایی که علتتشدید علائم خواهد شد (همانند جوانه یونجه)

آیا لوپوس خطرناک است؟

اگر درمان نشود یا دیر تشخیص داده شود، می‌تواند به کلیه، قلب، ریه یا مغز صدمه بزند. ولی با مراقبت و درمان مناسب، زیاد تر بیماران می‌توانند زندگی نسبتاً طبیعی داشته باشند.

به کدام پزشک مراجعه کنیم؟

پزشک مهم برای درمان لوپوس، روماتولوژیست است. بسته به نوع درگیری، امکان پذیر نیاز به متخصص کلیه، پوست، قلب یا دیگر تخصص‌ها هم باشد.

سوال‌های متداول

آیا لوپوس سرطان است؟

خیر، لوپوس سرطان نیست، بلکه یک بیماری خودایمنی است.

آیا لوپوس همان روماتیسم است؟

روماتیسم یک کلمه کلی است و لوپوس یکی از انواع بیماری‌های روماتولوژیک است.

آیا لوپوس درمان قطعی دارد؟

درمان کامل ندارد، اما با دارو می‌توان علائم را کنترل کرد.

آیا لوپوس مانع بارداری می‌شود؟

نه لزوماً، ولی بهتر است بارداری با نظر پزشک و در زمان کنترل بیماری انجام شود.

سخن آخر

در این مقاله دیدیم که لوپوس بیماری‌ای پیچیده اما قابل کنترل است. درمان منظم، پرهیز از عوامل محرک و همکاری با پزشک، کلیدهای مهم مدیریت آن می باشند. شما چه توانایی یا پرسشی درمورد لوپوس دارید؟ همین اکنون در قسمت نظرات بنویسید تا با هم او مباحثه کنیم.