فراهم مالی ۱۱۵ هزار میلیارد تومانی، پیشرفت ۷۰٪، فاینانس چین و شتاب تازه

در میانه مسیر پرفراز و نشیب پروژه‌های زیرساختی سرزمین، خبر مهمی از قلب فلات مرکزی ایران، امیدها را برای به‌ثمر نشستن یکی از بلندپروازانه‌ترین مطرح‌های حمل‌ونقل ریلی زنده کرده است. پروژه ملی قطار سریع‌السیر اصفهان-قم-تهران، که نماد پیوند دو قطب حیاتی اقتصادی و فرهنگی سرزمین است و نزدیک به دو دهه با گره‌های مالی و مدیریتی دست و پنجه نرم کرده، اینک با یک عمل اجرایی قاطع، سوار بر موج شتاب شده است.

فرمان شتاب از اصفهان: «شرکت گسترش» گره‌گشای فراهم مالی ۱۱۵ هزار میلیارد تومانی

بر پایه تازه ترین اخبار از عالی‌ترین نهاد اجرایی استان، مهدی جمالی‌نژاد، استاندار اصفهان، در جلسه بازدید روال اجرای این ابرپروژه، از تأسیس «شرکت گسترش اصفهان» به گفتن موتور محرک فاز نهایی خبر داد. او صراحتاً خبرداد که اجرای پروژه قطار پرسرعت اصفهان-قم-تهران با راه‌اندازی این شرکت، که با مقصد فراهم مالی با راه حلهای نوین و شراکت گسترده قسمت خصوصی تشکیل شده، شتابی محسوس خواهد گرفت.

جمالی‌نژاد پافشاری کرد که پیشرفت فیزیکی این پروژه استراتژیک هم‌اکنون به نزدیک به ۷۰ درصد رسیده و با دقت به اهمیت ملی و فناوری پیشرفته به‌کاررفته، منفعت‌برداری از آن باید در دستور کار جدی دولت چهاردهم قرار گیرد. استاندار اصفهان این پروژه را فراتر از یک مطرح استانی، بلکه یک فناوری راهبردی دانست که نقشی محوری در گسترش فلات مرکزی و ترقی همه‌جانبه سرزمین ایفا می‌کند.

او با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با مسئولان عالیرتبه از جمله رئیس کل بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه، بر وجود نگاه مثبت آن‌ها به این پروژه صحه گذاشت، اما برای نگه داری پویایی و خروج کامل از توقف، حمایتمستمر نمایندگان مجلس و مدیران اجرایی را الزامی برشمرد. به حرف های او، با آمادگی کامل دستگاه‌ها و صنایع بزرگ برای شراکت، بزودی نمایندگان وابسته معارفه و شرکت گسترش اصفهان راه‌اندازی خواهد شد تا منافع اقتصادی و گسترش‌ای پروژه سریع تر شامل استان‌های تهران، قم، اصفهان و دیگر مناطق جنوبی سرزمین شود.

در همین جهت، مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، نیز بر الزام پیگیری جدی و شراکت فعال شرکت‌های قسمت خصوصی در فراهم مالی پروژه پافشاری کرده و خواستار وجود مستمر در جلسات و اراعه گزارش کار به استاندار شد. این تحول مدیریتی، امیدها را برای افت زمان سفر اصفهان تا تهران به نزدیک به ۱۰۰ تا ۱۲۰ دقیقه، با شدت متوسط ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت، بیشتر از پیش افزایش داده است.

اهمیت استراتژیک: شریان حیاتی اتصال دو قطب مهم اقتصاد ایران

پروژه قطار سریع‌السیر اصفهان-تهران به گفتن یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین پروژه‌های حمل‌ونقل ریلی سرزمین، نقش حیاتی در تنظیم مجدد زیرساخت‌های حمل‌ونقل ایران ایفا می‌کند. این مطرح با مقصد بنیادین شدت‌بخشی به جابجایی مسافران و کالاها و ارتقاء شبکه‌های ریلی اغاز شده است. راه‌اندازی این مسیر ۴۱۰ کیلومتری، که ۲۴۵ کیلومتر آن مربوط به مسیر اصفهان-قم است، نقشی راهبردی در گسترش اقتصاد ملی، بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش منفعت‌وری حمل‌ونقل بین دو کلان‌شهر کلیدی ایفا می‌کند.

افت زمان سفر بین تهران و اصفهان از بیشتر از شش ساعت در مسیرهای معمولی به کمتر از دو ساعت، تأثیرات شگرفی بر اقتصاد، فرهنگ و ارتباطات شهری خواهد داشت. اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم، تشکیل زمان‌های اقتصادی تازه، افت بار ترافیکی جاده‌ها و افت مصرف سوخت‌های فسیلی، از جمله دستاوردهای چندبعدی این پروژه می باشند که سرزمین را در مسیر گسترش پایدار قرار خواهند داد.

تاریخچه یک ماراتن ریلی: از ۱۳۸۰ تا اغاز منفعت‌برداری

مطرح راه‌آهن سریع‌السیر تهران-اصفهان ریشه‌ای در اغاز دهه ۱۳۸۰ دارد. در آن مقطع وقتی، ناکارآمدی خطوط ریلی حاضر در پاسخگویی به رشد فزاینده جمعیت و افزایش حجم سفرهای جاده‌ای، الزام یک راه‌حل یقین‌تر و سریع تر را برای پیوند این دو مرکز مهم اقتصادی و فرهنگی آشکار کرد. پروژه از ابتدا به طور یک مسیر ریلی با قابلیت شدت‌های بالای ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت تعریف شد که تهران، قم و اصفهان را به هم می‌رساند.

در طول این سال‌ها، فعالیت‌های گسترده‌ای شامل طراحی فنی، مهندسی، زیرسازی و نصب تجهیزات الکترونیکی انجام شده، اما پروژه تحت تأثیر تغیرات سیاسی و اقتصادی بسیاری قرار گرفت. با وجود این، تلاش برای پیوند این پروژه با استانداردهای جهانی فناوری راه‌آهن و منفعت گیری از تجهیزات پیشرفته، مدام در کانون دقت بوده است.

معمای مالی: فاینانس چینی و بدهی ۱۱۵ هزار میلیارد تومانی

فراهم مالی یکی از پرچالش‌ترین ابعاد اجرای پروژه قطار سریع‌السیر تهران-اصفهان بوده است. برآورد اولیه هزینه کل پروژه، که رقمی بیشتر از ۱۱۵ هزار میلیارد تومان اظهار شده، نشان‌دهنده نیاز به منبع های مالی گسترده داخلی و خارجی است.

فاینانس کلیدی و نقش بانک‌های خارجی

یکی از با اهمیت ترین منبع های مالی پروژه، فاینانس‌های خارجی به اختصاصی از سرزمین چین است. قرارداد حیاتی با شرکت‌های چینی برای اجرای پروژه امضا شده که مبلغ اولیه این فاینانس نزدیک به ۱۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون یوآن بوده است. تا بحال بیشتر از ۲ میلیارد یوآن از این اندوخته‌گذاری برای ساخت زیرساخت‌ها و تجهیزات تعلق یافته است.

با این حال، افزایش سرسام‌آور قیمت تجهیزات، نوسانات نرخ ارز و تأخیر در تخصیص به‌موقع اعتبارات، مدام به گفتن چالش‌های مالی جدی، روال اجرا را کند کرده است. راه اندازی «شرکت گسترش اصفهان» با مقصد شراکت قسمت خصوصی، به طور خاص برای مدیریت بهینه این چالش‌ها و تسریع در جذب منبع های داخلی و خارجی طراحی شده است.

ساختار اجرایی و چالش‌های مدیریتی پیچیده

وزارت راه و شهرسازی به گفتن نهاد مهم سیاست‌گذار و نظارتی، نقش محوری در طراحی و اجرای پروژه دارد. این چنین، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا بخشی از عملیات عمرانی این مطرح را بر مسئولیت گرفته است. ساختار جاری، شامل شرکت‌های متعدد و سازمان‌های دولتی و خصوصی است که نیازمند هماهنگی دقیق بین قسمت‌های فنی، مالی و اجرایی می باشند.

تأسیس شرکت گسترش اصفهان: مدل تازه مدیریت پروژه

«شرکت گسترش اصفهان»، به گفتن تازه ترین نهاد مدیر پروژه و با شراکت فعال قسمت خصوصی، راه اندازی شده است تا در روال تکمیل و منفعت‌برداری، نقش هماهنگ‌کننده و مجری مهم را ایفا کند. این ساختار ترکیبی به جستوجو تشکیل همکاری اثربخش و بهینه بین قسمت‌های دولتی و خصوصی برای تسلط بر پیچیدگی‌ها است.

با این وجود، مشکلات مدیریتی، از جمله عدم هماهنگی مناسب بین نهادهای اجرایی، تغییرات مکرر تیم‌های مدیریتی و نبوده است ساختار قاطع برای از بین بردن اختلافات، از جمله علل مهم کندی پروژه در دوره‌های قبل بوده‌اند که اکنون مدیریت تازه باید به طور راهبردی به این موارد رسیدگی کند.

پیشرفت فیزیکی: تمرکز ۷۰ درصدی بر محور اصفهان-قم

بر پایه آخرین گزارش‌ها، پروژه به پیشرفت فیزیکی قابل توجهی دست یافته، هرچند که این پیشرفت در همه مسیر یکسان نبوده است. مسیر اصفهان-قم با ثبت پیشرفت بالای ۷۰ درصد، در اغاز تکمیل زیرسازی و قسمت عمده‌ای از مسیر ریلی قرار دارد. در این محدوده، نصب تجهیزات خط و ادوات وابسته نیز در حال انجام است.

در روبه رو، قسمت تهران به قم به علت مشکلات مالی و مدیریتی، کندتر پیش رفته است. اما کوششهای تازه با مقصد مراعات کامل استانداردهای بین‌المللی، شامل نصب تجهیزات الکترونیکی کنترل مسیر، سیستم‌های سیگنالینگ و سامانه‌های ایمنی در دستور کار قرار دارد. مقصد، منفعت‌برداری تدریجی قسمت‌هایی از خط برای افت سریع تر زمان سفر و ارتقاء کیفیت خدمات است.

دستاوردها و نتایج: فراتر از ریل‌گذاری

پروژه قطار سریع‌السیر تهران-اصفهان، صرف نظر از تأخیرهای خود، دستاوردهای راهبردی و پایداری برای سرزمین داشته است:

انتقال فناوری و پرورش نیروی متخصص

با اهمیت ترین دستاورد این مطرح، انتقال فناوری نوین راه‌آهن سریع‌السیر و پرورش نیروی متخصص داخلی برای منفعت‌برداری و نگه‌داری این سیستم‌های پرسرعت است. این کار، بستر ملزوم برای گسترش آینده فناوری ریلی در دیگر مناطق سرزمین را فراهم می‌کند.

افت دیدنی زمان سفر، علاوه بر تسهیل در حمل‌ونقل، علتافزایش سهم حمل‌ونقل ریلی نسبت به جاده‌ای می‌شود. این تحول، نه تنها در جابجایی مسافر بلکه در جابجایی بار نیز مزایای قابل توجهی دارد و در نهایت به افت مصرف سوخت‌های فسیلی و افت آلودگی هوا می‌انجامد. این پروژه این چنین فرصتی برای رشد و گسترش صنایع داخلی مرتبط با ساخت تجهیزات ریلی فراهم کرده و اشتغال قابل توجهی تشکیل نموده است.

چشم‌انداز آینده و گسترش پایدار

اهداف مهم این پروژه، افزایش شدت، ایمنی و منفعت‌وری در حمل‌ونقل بین دو قطب اقتصادی تهران و اصفهان است. چشم‌انداز آن، تبدیل شدن به یک مدل موفق در حمل‌ونقل ریلی سریع در سطح ملی و منطقه‌ای است که به گفتن نقطه قوتی برای حمل‌ونقل پاک و مدرن عمل کند.

این پروژه می‌کوشد تا فاصله وقتی سفر را به کمتر از دو ساعت رساند، ظرفیت حمل مسافر را افزایش دهد و با ترویج انرژی‌های پاک، آلودگی‌های زیست‌محیطی را افت دهد. در چشم‌انداز طویل مدت، گسترش و اتصال خطوط سریع‌السیر به دیگر استان‌ها و کلان‌شهرهای ایران، با الگوبرداری از این مطرح، نقشی محوری در گسترش منطقه‌ای و ملی ایفا خواهد کرد.

مزایا سه‌گانه: اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی

اجرای کامل این پروژه آثار گسترده‌ای به همراه دارد:

• اقتصادی: افت هزینه‌های لجستیک، تشکیل زمان‌های اندوخته‌گذاری و رونق کسب‌وکارهای مرتبط با حمل‌ونقل و گردشگری.

• اجتماعی: با افت زمان سفر و افزایش امنیت، پیوندهای گسترده‌تر بین مناطق فراهم شده و کیفیت زندگی مردم ارتقاء می‌یابد.

• زیست‌محیطی: افت انتشار کردن آلاینده‌ها، افت مصرف سوخت‌های فسیلی و افت بار ترافیکی جاده‌ای، گامی مؤثر در جهت نگه داری منبع های طبیعی و گسترش پایدار است.

پروژه قطار سریع‌السیر تهران-اصفهان، با وجود چالش‌های مالی و مدیریتی دو دهه‌ای، یک زمان استراتژیک برای تحول در حمل‌ونقل ریلی ایران است. کوششهای جاری برای از بین بردن مشکلات و تسریع در منفعت‌برداری، نویدبخش رونق اقتصادی و گسترش فناوری در سرزمین است. ادامه پشتیبانی‌ها و هماهنگی‌های بین‌بخشی برای رسیدن به اهداف تعریف شده و منفعت‌برداری کامل، اکنون بیشتر از هر زمان فرد دیگر حیاتی به نظر می‌رسد.