ماموگرافی رایگان در اصفهان: تشخیص زودهنگام سرطان سینه تا ۳ آبان

در حالی که آمارها از یک زنگ خطر جدی برای سلامت زنان ایرانی حکایت دارند و روزانه بیشتر از ۵۰ زن در سرزمین به سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان در بین زنان، مبتلا خواهد شد، وزارت بهداشت با اجرای یک مطرح ملی، چراغ امید را برای تشخیص زودهنگام روشن کرده است. این بیماری که نزدیک به ۲۶ درصد از کل سرطان‌های زنان را به خود تعلق داده، یکی از علت‌های  مهم مرگ‌ومیر در این گروه به حساب می اید. اکنون، در یک بازه وقتی محدود، گامی حیاتی و رایگان در جهت نگه داری جان و ترقی سلامت جامعه برداشته شده است. خانم‌های اصفهانی می‌توانند برای یک عمل پیشگیرانه سریع آماده شوند:

اجرای مطرح ملی ماموگرافی رایگان در اصفهان؛ گامی کلیدی در شکستن رکورد مرگ و میر سرطان پستان

بر پایه اظهار معاونت درمان وزارت بهداشت، مطرح ملی اراعه خدمت رایگان ماموگرافی، به مناسبت «هفته ماموگرافی رایگان»، از تاریخ ۲۶ مهر تا ۳ آبان ماه سال جاری در مراکز منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به اجرا درآمده است. این مطرح ملی یک زمان استثنایی برای همه بانوان واجد شرایط فراهم کرده تا با مراجعه به مراکز معارفه شده، به طور کاملاً رایگان برای انجام ماموگرافی عمل کرده و یا نوبت خود را رزرو کنند. مقصد مهم این عمل فراگیر، افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت غربالگری و در نهایت، افت دیدنی مقدار مرگ و میر ناشی از سرطان سینه است.

مرضیه لشکری، رییس اداره سرطان معاونت درمان وزارت بهداشت و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به این که سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان ایران و جهان است، پافشاری کرد: سالانه بیشتر از ۱۹ هزار مورد تازه سرطان سینه در سرزمین ثبت شده و متأسفانه، روزانه بیشتر از ۵۰ زن به این بیماری مبتلا خواهد شد. ایشان ادامه دادند که این بیماری نزدیک به ۲۶ درصد از سرطان‌های زنان را راه اندازی داده و یکی از علل مهم مرگ ناشی از سرطان در بانوان به حساب می اید. دکتر لشکری تصریح کرد که تشخیص زودهنگام سرطان سینه می‌تواند بیشتر از ۹۰ درصد شانس درمان کامل را فراهم کند و به طور چشمگیری از عوارض جسمی و روحی بیمار بکاهد. راه حلهای مهم تشخیص زودهنگام، شامل خودآزمایی ماهیانه سینه، معاینه بالینی توسط پزشک یا ماما و اجرای ماموگرافی دوره‌ای برای زنان ۴۰ تا ۷۴ ساله است.

دکتر لشگری افزود: «ماموگرافی دقیق‌ترین روش برای شناسایی توده‌های کوچک در سینه است که تا این مدت قابل لمس نیستند و پشتیبانی می‌کند درمان سریع تر و آسان‌تر اجرا شود.» رییس اداره سرطان وزارت بهداشت مقصد از اجرای مطرح ماموگرافی رایگان را افزایش آگاهی بانوان نسبت به اهمیت تشخیص زودهنگام و افت مرگ و میر ناشی از سرطان سینه دانست. متقاضیان می‌توانند برای خبر از نشانی دقیق مراکز تحت پوشش اجرای این مطرح به سایت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مراجعه کنند.

ماموگرافی: سلاح دقیق علم برای شکار بیماری در خاموشی

ماموگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی تخصصی است که با منفعت گیری از اشعه ایکس با دوز پایین، تصاویر دقیقی از بافت پستان تهیه می‌کند. این تکنیک پیشرفته قادر است حتی توده‌ها یا تغییرات غیرقابل لمس در بافت پستان را شناسایی کند، که این قابلیت آن را به ابزاری بی‌بدیل در تشخیص زودهنگام سرطان پستان و دیگر بیماری‌های مرتبط تبدیل کرده است. در طول فرآیند تصویربرداری، دستگاه ماموگرافی با فشرده‌سازی ملایم پستان در موقعیت مناسب، تصاویر دقیق از زوایای گوناگون را ثبت می‌کند تا فقطً بافت پستان در معرض اشعه قرار گیرد. این دقت بالا، امکان شناسایی ضایعات زیاد کوچک را فراهم می‌سازد.

ماموگرافی نه تنها برای غربالگری در زنانی که هیچ علامتی ندارند (بالای ۴۰ سال) کاربرد دارد، بلکه برای بازدید علائم مشکوک همانند توده، درد، تحول شکل یا ترشح از نوک پستان نیز مورد منفعت گیری قرار می‌گیرد. این روش به علت شدت، ایمنی نسبی و کم‌تهاجمی بودن، به گفتن یکی از مؤثرترین ابزارهای تشخیص پیشگیرانه سرطان پستان شناخته می‌شود. پیشنهاد متخصصان بر انجام ماموگرافی سالانه یا دو سال یک بار، بسته به سن و سابقه خانوادگی است؛ کاری که می‌تواند شانس درمان موفق را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

انواع ماموگرافی شامل ماموگرافی معمولی (تشخیصی و غربالگری)، ماموگرافی دیجیتال (ذخیره تصاویر به طور فایل دیجیتال)، و ماموگرافی سه‌بعدی یا توموسنتز دیجیتال (اراعه تصاویر سه‌بعدی با وضوح بالا و دوز اشعه کمتر) است. این روش به علت دقت بالا و امکان تشخیص زودهنگام، ابزاری حیاتی در کنترل و افت مرگ‌ومیر ناشی از سرطان سینه شناخته می‌شود.

ترازوی سلامت: مزایا و محدودیت‌ها برای تصمیم‌گیری آگاهانه

در حالی که ماموگرافی به علت نقش حیاتی‌اش در نجات جان انسان‌ها ستایش می‌شود، شناخت مزایا و محدودیت‌های آن برای هر زنی الزامی است:

مزایا:

1. تشخیص بسیار زودهنگام: ماموگرافی می‌تواند توده‌ها و تغییرات غیرقابل لمس در بافت پستان، از جمله میکروکلسیفیکاسیون‌ها، را شناسایی کند. تشخیص در این مرحله های اولیه، جهت افزایش پیروزی درمان و نگه داری بافت سینه از جراحی‌های گسترده می‌شود.

2. ایمنی در تابش: این روش با دوز پایین اشعه ایکس انجام می‌شود و خطر ناشی از آن زیاد ناچیز است. در حقیقت، مزایای تشخیص زودهنگام زیاد زیاد تر از خطر احتمالی تابش است.

3. افت مرگ‌ومیر: انجام منظم ماموگرافی برای غربالگری افراد بالای ۴۰ سال، به افت قابل دقت در مقدار مرگ‌ومیر ناشی از سرطان سینه در سطح جامعه منجر می‌شود.

محدودیت‌ها:

1. گمان نتایج کاذب: امکان پذیر نتیجه منفی کاذب (عدم تشخیص سرطان حاضر) یا مثبت کاذب (تشخیص تصویری مشکوک که در نهایت خوش‌خیم است) رخ دهد که این کار تبدیل استرس و انجام آزمایشات اضافی می‌شود.

2. پیچیدگی بافت: بافت‌های متراکم سینه، ایمپلنت یا وجود پودر/کرم روی پوست، می‌توانند خواندن دقیق تصاویر را دشوار کنند.

3. ناراحتی موقت: فشرده‌سازی پستان در میانه ماموگرافی برای برخی افراد ازردهکننده است، اگرچه این درد موقتی است.

4. خطر ناچیز تابش: هرچند زیاد ناچیز، اما گمان مقداری وجود دارد که اشعه مورد منفعت گیری در طول زمان جهت ابراز سرطان شود (مطابق مطالعات، نزدیک به ۱۲۵ نفر از هر ۱۰۰ هزار زن تحت ماموگرافی سالانه).

با وجود این محدودیت‌ها، مزایای ماموگرافی در تشخیص زودهنگام و نجات جان بیماران به مراتب زیاد تر است و به همین علت به گفتن ابزار مهم غربالگری پیشنهاد می‌شود. برای موارد مشکوک یا بافت‌های متراکم، امکان پذیر تصویربرداری‌های تکمیلی همانند سونوگرافی یا MRI نیز پیشنهاد شود.

پروتکل‌های ایمنی و فنی: آنچه در میانه ماموگرافی رخ می‌دهد

ماموگرافی مطابق پروتکل‌های دقیق و استاندارد انجام می‌گیرد تا بیشترین دقت تشخیصی حاصل شود:

1. آماده‌سازی: ثبت اسبق پزشکی الزامی است و بیمار باید فلزات، جواهرات و مواد آرایشی همانند دئودورانت و پودر را از ناحیه پستان و زیربغل پاک کند تا تصاویر راحتی ثبت شود.

2. تصویربرداری: پستان روی صفحه گیرنده دستگاه قرار گرفته و فشرده‌سازی ملایم انجام می‌شود. این سختی برای افت ضخامت بافت و جلوگیری از حرکت ملزوم است. از هر پستان حداقل دو عکس استاندارد (نمای عمودی و نمای مایل) ثبت می‌شود.

3. تحلیل و گزارش: تصاویر با دوز پایین اشعه ایکس و مطابق استانداردهای جهانی ثبت خواهد شد. سپس متخصص رادیولوژی آن‌ها را با دقت روی سیستم‌های تخصصی بازدید می‌کند و گزارش نهایی را مطابق پروتکل‌های بین‌المللی (BI-RADS) اراعه می‌دهد.

خطرات تابش و نکات ایمنی: مقدار تابش در ماموگرافی (نزدیک به ۰.۷ میلی‌سیورت) زیاد پایین و کنترل شده است. مزایا تشخیص زودهنگام زیاد زیاد تر از خطرات ناچیز آن است. مسئله مهم ایمنی، خبر‌رسانی سریع به تکنسین در صورت گمان بارداری است تا عمل های محافظتی اختصاصی (همانند منفعت گیری از محافظ سربی) انجام گیرد.