شنبه چهارم آذرماه می بود، که با انتشار کردن عکسهای از قدیمیترین پل تاریخی اصفهان«پل شهرستان»، بار دیگر دقت فعالان میراث فرهنگی و عموم شهروندان به این پل تاریخی معطوف شد،
در این عکسها که ادعا میشد سنگ فرشهای پل شهرستان برداشته و به جای آن ایزوگام شده، خاطره تلخ مرمت سازههای شوشتر در چند روز قبل برای مردم اصفهان تداعی میکرد و همه شهروندان متاثر از این که اینچنین ناشیانه قدیمیترین پل تاریخی اصفهان در تاثییر مرمت به نوعی تخریب شد.
از همان ساعت ابتدایی روز یکشنبه چهارم آبان نوشته را از روابط عمومی میراث فرهنگی پیگیری کردم که کدام دستگاه عمل به این کار کرده، و پاسخی که دریافت کردم این می بود که« نوشته در حال بازدید است و اداره کل میراث فرهنگی عمل به این کار نکرده است.»
برای پیگیری زیاد تر با محمدعلی ایزدخواستی،مدیر عامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان تماس گرفته، وی اظهار کرد: در این عمل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان هیچ نقشی نداشته است.
نوشته را از امیر نوری، معاون عمران منطقه ۴ شهرداری اصفهان پیگیری کرده، وی در رابطه تصویری از تغییرات عمرانی پل شهرستان اصفهان که در فضای مجازی انتشار شده است، او گفت: شهرداری هیچ دخالتی در رابطه پلهای تاریخی ندارد. این کار از طراحی تا تهیه مصالح و اجرا توسط خود میراثفرهنگی صورت گرفته است و به منظور زیرسازی بوده است.
او افزود: همه اینگونه موارد دارای تأییدیه نهایی از اداره کل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری است و ما در جریان دقیق آنچه بناست انجام بشود نیستیم؛ اما این کار آسفالت نبوده و عایقکاری رطوبتی است که قبل از روسازی و کفسازی انجام میبشود. این عمل در لایه نهایی پل انجام نشده است و رویه نهایی به شمار نمیرود، از آنجایی هم که بهمنظور حفاظت در برابر آب و نم به لایههای پایینتر انجام شده، صحیح و اصولی است.
درست وقتی که به جستوجو این بوده که کدام دستگاه عمل به این کار کرده است، شهرام امیری، مدیر روابط اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در او گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: این پل تاریخی قدیمی ترین پل تاریخی روی زاینده رود است که در ۴۰ یا ۵۰ سال قبل یکسری مرمت های اساسی بر روی آن انجام شده است.
او در ادامه گفت: در مرمت های قبل، از مصالح ناهمگون در عرشه این پل منفعت گیری شده است که در قراردادهای ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲ برنامه اداره کل میراث فرهنگی اصفهان این می بود که عرشه این پل به طور کامل مرمت و مصالح ناهمگون مرمت های قبل هم اصلاح بشود.
مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان تصریح کرد: بر همین مبنا عرشه پل شهرستان سبک سازی شد و با دقت به این که گمان نفوذ آب از عرشه به تاق های آجری وجود دارد، ضمن جمع آوری کف فرش ها، یک لایه سبک و نازک قیر و گونی به جهت ایزوله کردن کف فرش بر روی عرشه انجام شد.
او او گفت: در زمان حاضر این لایه قیروگونی مرطوب است و بعد از خشک شدن به طور کامل، سنگ فرش خواهد شد. این کار برای عایق بندی مرسوم است و انجام می بشود.
بعد از این که اشکار شد این عمل را اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان انجام داده است، اولین عکس العمل را محمدرضا قانعی، معمار نسبت به این نوع مرمت انجام داد.
او اظهار کرد:به نظر من از لحاظ عمرانی، این کار (عایق کاری) نه تنها بد نیست بلکه خوب هم هست، اما به شرط آنکه شیب عرضی عایقکاری درست اجرا شده باشد و این شِرتیکاری که کردند (ریختن ایزوگام به جدارهی دیوار داخلی پل) نباید صورت می گرفت.
قانعی در ادامه گفت: درضمن هرگونه عملیات عمرانی بر روی آثار تاریخی باید با هماهنگی میراث فرهنگی صورت بگیرد و این چنین باید این عملیات تابلو دار باشد.یعنی تابلوی اعلان پروژه در ورودی پل نصب بشود. که باید دید این هماهنگی و این تابلو گذاری انجام شده است یا خیر؟
محمود گلابچی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران هم در او گفت و گو با یکی از رسانه های محلی اظهار کرد:عایق کاری پلها الزامی است اما در پلهای تاریخی نحوه اجرا مهمتر است و باید جزئیات اجرای عایق کاری پل شهرستان را مورد بازدید قرار داد تا بتوان اظهار نظر کرد.
برای بازدید زیاد تر اصولی بودن مرمت پل تاریخی شهرستان، نوشته را از عبدالله جبل عاملی، معمار و مدرس دانشگاه پیگیری کرده، وی با گفتن این که هر پروژهای که میراث فرهنگی مرمت آن را بر مسئولیت دارد، به مسئولیت کارشناسان و صاحب نظران خبره در آن حوزه است، اظهار کرد: مرمت پل تاریخی شهرستان از نظر من مشکلی ندارد چون این پل در دورههای گوناگون با صدمههای جدی مواجه می بود و برای این که بتواند وزن تردد موتور را تحمل کند، میراث فرهنگی ناچار شد از لاشه سنگها برای کف آن منفعت گیری کند.
او در ادامه گفت: به طور قاطق این پل از لحاظ مصالح در کل با مشکلاتی روبه می بود و نیاز می بود یک بار برای همیشه این مشکل از بین بردن بشود، من نمیدانم چرا عدهای که تخصص در حوزه مرمت ندارند، در قالب فعال میراث فرهنگی نظر غیر کارشناسی خواهند داد.اجازه دهیم صاحب نظران کار خود را انجام بدهند.
این معمار تصریح کرد: وقتی که من رئیس میراث فرهنگی اصفهان بودم هنگامی میخواستم دو پل خواجو و سی و سه پل را مرمت کنم همین انتقادهای تند و غیرکارشناسی به من و تیم میراث فرهنگی داخل شد، اما اکنون مردم ناظر می باشند این دو پل با کمترین مشکل با وجود خشکسالی، مرمت و غیره مواجه می باشند.
او او گفت: در مرمت آثار تاریخی دو مولفه مهم در نظر گرفته می بشود، مولفه اول این که مرمت به گونه ای باید باشد که تاریخی بودن و معماری آن بر هم نخورد و مولفه دوم این که در عین این که تاریخی بودن بنا به هم نخورد آن بنا در آینده با کمترین مشکل و صدمه مواجه باشد.
جبل عاملی اضافه کرد: پل تاریخی شهرستان واقعا از لحاظ کف سازی با مشکل جدی روبه رو می بود و نیاز می بود اینگونه مرمت صورت گیرد، ضمن این که تا این مدت سنگ فرشهای پل نصب نشده که برخی افراد که خود را فعال و دلسوز میراث فرهنگی میدانند، این نوع مرمت را غیر اصولی و عامل ضربه زدن به هویت تاریخی آن میدانند.