حکمرانی مشارکتی، داده باز و نقش استارت‌آپ‌ها در گسترش نصف جهان

استان اصفهان با پشتوانه‌ای غنی از ۲۲ هزار تاثییر تاریخی و معماری و گستره‌ای از میراث فرهنگی ناملموس، مدام در شمار گردشگرپذیرترین مناطق ایران بوده است. اما نگه داری و ارتقاء این جایگاه در عصر دیجیتال، الزام عبور از مانع ها سنتی و بغل باز در برابر نوآوری است؛ روندی که محور مهم اتفاقات «زمان‌ها و چالش‌های گردشگری دیجیتال استان اصفهان» می بود و در آن، زنگ‌های خطر درمورد فقدان مدیریت یکپارچه داده به صدا درآمد.

نگاهی به چالش‌های داده‌ای و زمان‌های فناوری در پایتخت فرهنگی

برای این که اصفهان بتواند توانایی‌ای با لیاقت در تراز جهانی اراعه دهد، ملزوم است مدیران و فعالان این حوزه، نگاهی جدی به داده و فناوری داشته باشند.

عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی اصفهان، الهام قاسمی، در این نشست با اشاره به مهم‌ترین مانع گسترش او گفت: «یکی از با اهمیت ترین چالش‌های گردشگری در سرزمین، نبوده است داده‌های به‌روز و اشتراک نگذاشتن آن بین دستگاه‌های گوناگون است و همین نوشته مانع مدیریت یکپارچه گردشگری می‌شود.» وی تصریح کرد که داده‌ها در حوزه‌های گوناگون از جمله اماکن، حمل‌ونقل، اقامتگاه‌ها و حتی شرایط آب‌وهوایی باید تشکیل، مدیریت و به‌اشتراک گذاشته شوند تا با پشتیبانی اینترنت اشیاء و اپلیکیشن‌های هوشمند، گردشگر در لحظه بتواند به اطلاعات مورد نیاز دسترسی داشته باشد.

قاسمی با اشاره به کاربردهای فناوری‌های نوین، افزود: «اپلیکیشن‌های هوشمند با تحلیل کلان‌داده‌ها و منفعت‌گیری از هوش مصنوعی می‌توانند حرکت گردشگر را بازدید کرده و پیشنهادهای شخصی‌سازی‌شده برای بازدید از جاذبه‌ها یا وجود در رویدادها اراعه دهند و این ابزارها این چنین در بهینه‌سازی منبع های، مدیریت احساسات و نیازهای گردشگران و اراعه حمایت۲۴ ساعته نقش بسزایی دارند.»

او یادآور شد: «در اصفهان نیز اپلیکیشن‌هایی همچون «اصفهان من» و «مسافر یار» فعالند اما برای منفعت‌وری زیاد تر باید یکپارچه شده یا داده‌های آنها به روش مشترک مورد منفعت گیری قرار گیرد.»

این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی اصفهان فرمود: «عملیاتی‌سازی این زیرساخت‌ها فرایندی طویل و زمان‌بر است و با اهمیت ترین مانع آن افتداده‌ها است… از جمله فناوری‌های نوینی که نقل شده، «همزاد دیجیتال گردشگر» است که می‌تواند با اتصال به اپلیکیشن، ورود گردشگر به جاذبه‌ها را تسهیل کند، مسیر او را با جی‌پی‌اس اشکار سازد و در صورت گم‌شدن راه، مسیر برگشت را نشان دهد.»

از حکمرانی مشارکتی تا پر کردن شکاف اندوخته‌ای و اطلاعاتی

گسترش گردشگری دیجیتال فراتر از نصب چند اپلیکیشن است و نیازمند یک بازآرایی ساختاری و حکمرانی مشارکتی است که نقش استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در آن کلیدی است. در همین جهت، در این اتفاقات از «اطلس گردشگری اصفهان» نیز رونمایی شد.

رئیس میز گردشگری استان اصفهان، مصطفی نباتی‌نژاد، با پافشاری بر نقش شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان، اظهار کرد: «سهم شرکت‌های دانش‌بنیان و نقش‌ آنها در حوزه خلاقانه، از جمله حوزه گردشگری و خدمات، در تراز اصفهان و عظمت این شهر نیست و امیدواریم این بیداری در حوزه حکمرانی و همه قسمت‌ها به‌وجود بیاید.»

نباتی‌نژاد افزود: «امروز گردشگری خلاق و دیجیتال فرصتی است که با هم‌افزایی شرکت‌های نوپا و استارت‌آپ‌ها قادر است مسیر تازه‌ای را برای گسترش این صنعت در استان رقم بزند.» وی در ادامه تصریح کرد: «وجود داده‌های شفاف و یکپارچه در حوزه گردشگری یک الزام است و در صورت تشکیل نظام داده باز، کسب‌وکارها می‌توانند از ظرفیت‌های اطلاعاتی برای گسترش خود منفعت ببرند.»

او خاطرنشان کرد: «استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در نواحی و پهنه‌های نوآوری شهری، شکاف اندوخته‌ای این قسمت را افت می‌دهد و به پایداری فعالیت‌ها پشتیبانی می‌کند.» این فعال حوزه نوآوری این چنین بر الزام تعریف نظام مسائل در حوزه مدیریت شهری و گردشگری اصرار کرد و او گفت: «مأموریت‌ها باید به تفکیک گردشگر، شهروند و اندوخته‌گذار، اشکار و زیرساخت‌های مورد نیاز برای گسترش پایدار گردشگری فراهم شود.»

نباتی‌نژاد اضافه کرد: «در او گفت و گو پشتیبانی‌های فیزیکی، همه برای پشتیبانی کنار هم آمدند. مکان‌هایی بوده و مکان‌هایی نیز در حال گسترش است و شرکت‌های دانش بنیان نیز برای تشکیل نواحی نوآوری فعالند… مجامع فعال در حوزه گردشگری خلاق و دیجیتال باید دور یکدیگر جمع شوند و با هم، هم‌فاز شوند و روی افق‌های مشترک و مطالبات صنفی متمرکز شوند.»

قاسمی، عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی اصفهان، نیز تصریح کرد که تحقق این اهداف نیازمند «حکمرانی مشارکتی» است. او گفت: «این نوع حکمرانی سه ضلع دارد؛ قسمت عمومی که داده یا بودجه در اختیار می‌گذارد، قسمت خصوصی که توان علمی و فنی دارد و مردم که می‌توانند هم در آموزش و هم در عمل شراکت داشته باشند… شراکت واقعی تنها وقتی تحقق می‌یابد که قسمت خصوصی در سود و زیان شریک شود.»

توانایی‌های ناکام شهرداری و افق‌های حقیقت افزوده

اگرچه ایده‌های نوین در سطح نظری نقل شده، اما چالش‌های اجرایی و فرهنگی نیز به گفتن مانع ها جدی بر سر راه گردشگری دیجیتال اصفهان وجود دارد.

رئیس اداره گردشگری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، علیرضا مساح، با اشاره به توانایی اپلیکیشن‌های دولتی اظهار کرد: «نرم‌افزارداری در حوزه گردشگری، کار شهرداری یا قسمت‌های دولتی نیست، این توانایی را داشتیم و این نوشته نیاز به شراکت با قسمت خصوصی است.» وی اذعان کرد: «نرم‌افزار «اصفهانِ منِ» شهرداری، یک نرم‌افزار خدماتی است و کمتر فردی برای مسائل گردشگری سراغ این نرم‌افزار می‌آید.»

مساح به چالش فرهنگی نیز اشاره کرد و او گفت: «مردم ما زیاد ربط خوبی با نرم‌افزار برقرار نمی‌کنند و سوالی که نقل می‌شود این است که چند نفر از ما حاضر هستیم نرم‌افزار گردشگری روی تلفنمان داشته باشیم؟» او گفت: «یکی از مباحث گردشگری در دنیا نوشته بازی‌های گردشگری است و باید برای آن برنامه‌ریزی انجام شود… این کمبود [علاقه نوجوانان به آثار تاریخی] را می‌توان با منفعت گیری از گوشی و بازی‌ها جبران کرد.»

با این حال، رئیس اداره گردشگری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان پافشاری کرد که شهرداری در عرصه «استریت ویو» (نمای خیابان) و نرم‌افزارهای ژئولوکیشن در حال پیگیری و مرتب در حال بارگذاری محتواست. وی در آخر، از شرکت‌های دانش‌بنیان برای از بین بردن ابهامات و سردرگمی در عرصه مدیریت فضای مجازی‌سازی و تکمیل اطلاعات ناقص جهت برنامه‌ریزی‌ها، خواست راهنمایی کرد. این خواست نشان‌دهنده نیاز مبرم حکمرانی شهری به دانش و فناوری قسمت خصوصی برای عملیاتی کردن ایده‌های بزرگ است.